Banki przygotowane do wyzwań

Wydarzenia ostatnich dni lutego i marca 2022 roku w jeszcze większym stopniu uczuliły piony cyberbezpieczeństwa odnośnie ochrony infrastruktury polskiego sektora bankowego. Wojna za naszą wschodnią granicą – choć w obrazach telewizyjnych jawi się nam jedynie niczym krwawy koszmar bombardowań, wybuchów i ofiar – cały czas toczy się również na płaszczyźnie cybernetycznej. SpaceX, firma Elona Muska, poinformowała, że na terenie Ukrainy działa już pięć tysięcy terminali internetu satelitarnego SpaceX. Anonymous atakują Rosję – upubliczniają lub kasują dane, przejmują strony internetowe, a nawet telewizję. Zachód blokuje dostęp Rosji do systemu SWIFT.

Z jednej strony podwyższone alerty bezpieczeństwa wskazują wyraźnie na zagrożenie dla naszego sektora bankowego z kierunku wschodniego, z drugiej – napływająca fala uchodźców, którzy zakładają w Polsce konta i otrzymują karty płatnicze, staje się bardzo łatwym łupem dla cyberprzestępców. Jak się wydaje, nasze banki na oba wymienione rodzaje zagrożeń są dobrze przygotowane.

Potwierdza to w raporcie „Odporny bank: anti-money laundering & anti-fraud” wiceprezes Związku Banków Polskich dr Tadeusz Białek – Działania banków w obszarze cyber ochrony są należycie koordynowane, między innymi dzięki funkcjonowaniu Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa – FinCERT.pl. Ta koordynacja ma właściwie charakter wielowymiarowy – odnosi się do wszelkich, pojawiających się na bieżąco wyzwań, w postaci różnych form aktywności przestępczej, na bardzo wielu frontach, z wykorzystaniem najróżniejszych technik i socjotechnik – podkreśla.

Warto jednak zaznaczyć, że zagrożenia o charakterze wojennym niosą ze sobą również szereg zagrożeń z obszaru prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, stąd tak ważne stają się rozwiązania, które mają przeciwdziałać tym zagrożeniom. Nie wolno przy tym zapominać, że wciąż jeszcze oswajamy się z niektórymi rozwiązaniami, przyjętymi raptem w ubiegłym roku w ramach implementacji 5. Dyrektywy AML, co podkreśla Konrad Werner – Partner Zarządzający Praktyką Bankowości i Finansów w Kancelarii Kochański & Partners. A tymczasem w Brukseli trwają już prace nad obszernym pakietem nowych regulacji, które niebawem mogą zrewolucjonizować ramy regulacyjne europejskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu. Choć na razie dysponujemy tylko projektami tych aktów prawnych, a ich wejście w życie nie nastąpi przed 2025 rokiem (a niektórych rozwiązań – jeszcze później), to już dziś warto wstępnie przyjrzeć się unijnym propozycjom nowych przepisów oraz przesłankom, które legły u podstaw ich opracowania.

Nowe projekty regulacyjne, choć przytłaczają swą obszernością, mogą w wielu obszarach przynieść zmiany na lepsze – również dla instytucji obowiązanych. Dlatego właśnie tak istotnym pozostaje analiza tych przepisów już na etapie ich projektowania, aby ich implementacja w znacznie lepszym stopniu zabezpieczała polski i europejski sektor bankowy przed cyberzagrożeniami, a w tym kontekście również przed problemami z praniem brudnych pieniędzy, których wielka ilość zaleje w najbliższym czasie świat. Będzie to jeden z ubocznych skutków wojny w Ukrainie i restrykcji, jakie zachodni demokratyczny świat nałożył na reżim Władimira Putina.

Praktyczne aspekty prawne zwalczania przestępstw i fraudów popełnionych z wykorzystaniem nowych technologii przedstawia w raporcie Maciej Mackiewicz – Wspólnik w Kancelarii Królewiecki, Rudzki, Mackiewicz. – Socjotechnika i manipulacja są stałym i głównym elementem modus operandi popełniania nadużyć – zaznacza. Opisuje modele popełniania przestępstw i ostatnie trendy wykorzystujące nowoczesne rozwiązania technologiczne. Wyjaśnia jak przygotować się do procesów sądowych, które w tym obszarze wciąż pozostają niezwykle trudne.

Oddajemy w Państwa ręce raport, który Związek Banków Polskich i Centrum Prawa Bankowego i Informacji przygotowały we współpracy z partnerami – CRIF, DataWalk, Krajową Izbą Rozliczeniową i PwC. Wierzmy, że publikacja będzie przewodnikiem dla pracowników banków, którzy na co dzień dbają o bezpieczeństwo pieniędzy klientów. Jesteśmy pewni, że mimo wzmagających się wyzwań będą robili to tak skutecznie, jak dotychczas.

Opracowanie przygotowane przez Związek Banków Polskich oraz Centrum Prawa Bankowego i Informacji oraz partnerów technologicznych.