Bank i Klient: Promesa kredytowa w polskiej praktyce bankowej

Michał Król

To drugie podejście banków do promesy kredytowej jako dokumentu, który nie obliguje banku do udzielenia kredytu może w praktyce powodować wiele niebezpiecznych implikacji. W związku z tym, że promesa kredytowa nie jest jasno określona w polskim prawodawstwie, w praktyce bankowej można odnaleźć wiele różnych definicji tego pojęcia. Znaczna część banków, jak się wydaje prawidłowo, traktuje promesę kredytową jako pisemne, wiążące zobowiązanie banku do udzielenia kredytu na określonych w niej warunkach. Są jednak takie banki, które promesę kredytową próbują definiować jako dokument o charakterze wyłącznie informacyjnym.

Niewiążąca deklaracja banku

Część z banków traktuje promesę kredytową jako niewiążącą deklarację udzielenia kredytu. Banki te, wydając promesę kredytową, uznają, że ma ona charakter wyłącznie informacyjny – czyli w praktyce stwierdzają, że klient posiada zdolność kredytową, natomiast niezależnie od tego faktu, w sposób dowolny mogą udzielić lub odmówić udzielenia kredytu w okresie obowiązywania promesy. Takie podejście banków należy oceniać bardzo negatywnie, gdyż jego implikacje wydają się być niekorzystne nie tylko dla potencjalnego klienta czy banku, ale nawet całego rynku finansowego.

Już sama etymologia pojęcia promesy wydaje się wskazywać, że nie można traktować takiego dokumentu jako pisma wyłącznie o charakterze informacyjnym. Przeciwnie, promesa – czyli przyrzeczenie, winna być dokumentem znacznej wagi. Po drugie, praktyka bankowa wskazuje, by uzyskać promesę kredytową, klient przechodzi dokładnie taką samą ścieżkę decyzyjną jak w standardowej procedurze udzielenia kredytu. Zatem, również w przypadku ubiegania się o promesę kredytową, wnioskodawca zobowiązany jest dostarczyć wymagane w zależności od rodzaju kredytu dokumenty, w tym często bardzo kosztochłonne, jakimi dla przykładu są profesjonalny biznesplan czy operat szacunkowy nieruchomości. Kolejną kwestią jest koszt wydania samego dokumentu promesy kredytowej – nierzadko bardzo wysoki – stanowiący określony procent przyrzeczonej do uruchomienia kwoty kredytu. Powyższe opłaty tym bardziej świadczą o zamiarze stron, które oczekują i decydują się na niemało znaczącą deklarację, a żądają sprecyzowanego zobowiązania o konkretnej wartości. Wreszcie należy wziąć pod uwagę fakt, że promesa kredytowa ze względu na swój charakter jest dokumentem, który nie tylko jest wydawany na użytek samego wnioskodawcy, ale często okazuje ...