Bank i Klient: Jak oszczędza polska klasa średnia

Jerzy Rawicz

Obyczaje finansowe zamożniejszych Polaków wzięły w ostatnim czasie pod lupę dwie działające na polskim rynku instytucje finansowe: Deutsche Bank Polska oraz Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Pramerica Życie. W pierwszym kwartale tego roku podmioty te, niezależnie od siebie, przeprowadziły badania ankietowe; każde z nich objęło reprezentatywną grupę tysiąca osób o średnich i wyższych dochodach. W badaniach przyjęto odmienne kryteria doboru respondentów. Deutsche Bank Polska skoncentrował się na osobach, których miesięczne dochody przekraczają kwotę 7500 z netto; według ekspertów banku stanowią one podstawę polskiej klasy średniej. Bardziej liberalne kryteria oceny zamożności przyjęło towarzystwo Pramerica Życie, którego ankieta uwzględniała przedstawicieli gospodarstw domowych uzyskujących co miesiąc przychód ponad 4000 zł netto. Amerykański ubezpieczyciel zdecydował się również zestawić wyniki polskiego badania z analogicznymi analizami przeprowadzonymi wśród obywateli Stanów Zjednoczonych.

Co piąty wydaje wszystko, co zarobi

Skłonność do oszczędzania faktycznie rośnie wraz z poziomem zamożności – to pierwszy wniosek płynący z raportu zaprezentowanego przez Deutsche Bank. Regularne gromadzenie nadwyżki finansowej z każdego miesiąca zadeklarowało 79% ankietowanych. To przyzwoity rezultat, jeżeli wziąć pod uwagę iż u 43% Polaków wydatki pochłaniają całe miesięczne przychody, równocześnie jednak nasuwa się pytanie, dlaczego co piąty spośród dobrze sytuowanych rodaków nie jest w stanie zaoszczędzić dosłownie nic z całkiem pokaźnych zarobków.

Jedna ze współautorek raportu, prof. Małgorzata Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, przyczyn takiego stanu rzeczy dopatruje się w powszechnym wśród polskiej klasy średniej wyznaczaniu statusu społecznego poprzez nabywanie i użytkowanie kosztownych dóbr klasy premium. Brak nadwyżki finansowej w przypadku wielu gospodarstw domowych może być również spowodowany spłatą kredytu hipotecznego, które to zobowiązanie stanowi istotną pozycję w spisie regularnych comiesięcznych wydatków. Rzecz w tym, że środki przeznaczone na raty kredytowe trudno zaliczyć do wydatków konsumpcyjnych sensu stricto; mowa tu raczej o finansowaniu długoterminowej inwestycji. Można zatem przypuszczać, że sklasyfikowanie kosztów kredytu hipotecznego po stronie aktywów zmniejszyłoby w sposób istotny grono przedstawicieli klasy średniej nieposiadających żadnych oszczędności.

Bogatsi też preferują konta oszczędnościowe i lokaty

Choć pod względem samej skłonnoś...