Bank Gospodarstwa Krajowego + Polskie Inwestycje Rozwojowe – polski EBOR: Ministerstwo Skarbu ujawnia plan połączenia
Plany utworzenia instytucji określanej jako polski odpowiednik Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju ujawnił w maju tego roku premier Donald Tusk. Podczas warszawskiego spotkania Rady Gubernatorów EBOR szef polskiego rządu publicznie zadeklarował:
– Polska chce naśladować dobre wzory, chce, by Bank Gospodarstwa Krajowego stał się „polskim EBOiR-em”, instytucją definiującą długofalowe interesy gospodarcze państwa.
Kluczem do utworzenia tak silnej placówki ma być połączenie dwóch instytucji: Banku Gospodarstwa Krajowego i funkcjonującej od czerwca ubiegłego roku spółki Polskie Inwestycje Rozwojowe, powołanej w celu realizacji projektu „Inwestycje Polskie”. Głównym celem PIR jest wspieranie działań, które przyczyniają się do wzrostu polskiego PKB oraz tworzą nowe miejsca pracy lub zapewniają wzrost efektywności – czytamy na stronie spółki. Obszarem działalności PIR są następujące dziedziny gospodarki:
- Energetyka
- Węglowodory
- Transport
- Infrastruktura samorządowa
- Infrastruktura przemysłowa
- Infrastruktura telekomunikacyjna
Obecnie Polskie Inwestycje Rozwojowe analizują 53 projekty z całego kraju o charakterze infrastrukturalnym. Sześć projektów zostało już wstępnie zaakceptowanych i oczekują na podpisanie umowy. Są to:
- Projekt B8 – porozumienie z LOTOS Petrobaltic dotyczące finansowania inwestycji związanej z zagospodarowaniem złoża ropy naftowej B8 na Morzu Bałtyckim (wartość projektu ok. 1,6 mld złotych, udział PIR od 250 do 563 mln złotych),
- Blok Gazowo-Parowy Elektrowni Łagisza (wartość projektu ok. 1,5 mld złotych, udział PIR ok. 750 mln złotych),
- Projekt Lotos-Azoty – budowa kompleksu petrochemicznego przez obie spółki (wartość projektu ok. 12 mld złotych, udział PIR ok. 750 mln złotych),
- Projekt HAWE – finansowanie inwestycji inwestycji związanej z rozwojem telekomunikacyjnej sieci światłowodowej dla gospodarstw domowych w całej Polsce (wartość projektu ok. 560 mln złotych, udział PIR ok. 120 mln złotych)
- Drogi Województwa Kujawsko-Pomorskiego – budowa, modernizacja i utrzymanie sieci drogowej w województwie (wartość projektu ok. 400 mln złotych),
- Projekt MPEC – Elektrociepłownia Olsztyn (wartość projektu 600 mln złotych, udział PIR ok. 100 mln złotych)
Pokaźnymi środkami w ramach programu Inwestycje Polskie dysponuje również Bank Gospodarstwa Krajowego. Tylko w ostatnim czasie BGK przekazał blisko 15 mld zł finansowania dla projektów inwestycyjnych – jednym z projektów zrealizowanych z tych środków jest elektrownia Kozienice II. Inwestycja, której zakończenie planowane jest na rok 2017, kosztować będzie ponad sześć miliardów złotych.
Połączenie BGK i PIR w jeden organizm nastąpić ma do końca 2015 roku – taka informację przedstawił ostatnio w Sejmie Minister Skarbu Państwa Włodzimierz Karpiński. Prezentując plany resortu w ramach informacji prezesa Rady Ministrów na temat działań rządu w ciągu najbliższych miesięcy, minister Karpiński podkreślił, że utrzymanie kontroli państwa nad przedsiębiorstwami o znaczeniu strategicznym jest dla rządu kwestią bezdyskusyjną i będzie konsekwentnie realizowane:
– Niedawno Ministerstwo Skarbu Państwa przedstawiło rządowi listę 22 strategicznych dla gospodarki spółek pozostających w naszym nadzorze, potwierdzając tym samym, że w tych strategicznych obszarach chcemy zachować władztwo korporacyjne. Podkreślam, że wszystko to odbywa się nie na zasadzie decyzji administracyjnych, ale na zasadzie decyzji korporacyjnych, w zgodzie z realiami rynkowymi. Przykład Azotów, które obroniliśmy przed wrogim przejęciem dzięki skutecznie przeprowadzonej konsolidacji, jest znamienny. Pokazuje, że potrzebujemy skutecznych narzędzi do ochrony naszego rynku i naszych interesów, interesów naszej gospodarki.
Oddziaływanie jedynie za pomocą instrumentów o charakterze biznesowym nie zawsze bywa skuteczne – zwłaszcza, kiedy w grę wchodzą spółki o znaczeniu strategicznym. Narzędziem wzmacniającym kontrolę władz polskich nad tymi przedsiębiorstwami mają być również zmiany w przepisach:
– (…)przygotowujemy projekt ustawy umożliwiający kontrolę zagranicznych inwestycji kapitałowych w Polsce, który zakłada, że w niektórych przypadkach zakup lub sprzedaż akcji i udziałów polskich firm będzie wymagać zgody ministra skarbu państwa. Będziemy chronić nasze strategiczne aktywa, ale oczywiście w zgodzie ze światowymi standardami, takimi jakie obowiązują w krajach anglosaskich czy u naszych sąsiadów w Austrii i Niemczech – zapowiedział minister skarbu.
Kluczową sprawą dla rozwoju infrastruktury i inwestycji infrastrukturalnych w Polsce są skuteczne instrumenty finansowania – i sprawne instytucje finansujące; szef resortu skarbu przypomniał, że dzięki aktywności zarówno BGK jak i Polskich Inwestycji Rozwojowych w ciągu najbliższych dwóch lat trafi przeszło 40 miliardów złotych:
– Do końca tego roku zaangażowanie Banku Gospodarstwa Krajowego w umowy kredytowe finansujące inwestycje w infrastrukturę przemysłową i infrastrukturę logistyczną sięgnie 19 mld zł, a wartość gwarancji dla małych i średnich firm sięgnie 17 mld zł. (…) Drugi filar inwestycyjny, spółka Skarbu Państwa PIR, zaangażuje do przyszłego roku ponad 10 mld zł w projekty inwestycyjne, w szczególności w infrastrukturę energetyczną, chemiczną i przemysłową. Tak jak zapowiedział pan premier, program „Inwestycje polskie” zapewni do końca 2015 r. co najmniej 40 mld zł na inwestycje o kluczowym znaczeniu dla kraju w tych obszarach, o których wspomniałem. Chcemy, aby pieniądze, które pochodzą z prywatyzacji, wróciły do polskiej gospodarki.
Minister Karpiński zadeklarował również, że połączenie PIR i BGK w jeden organizm to plan znacznie bardziej dalekosiężny aniżeli perspektywa najbliższych lat. Silna instytucja wspierająca i finansująca inwestycje infrastrukturalne stanie się konieczna zwłaszcza w chwili, kiedy zmniejszą się środki przekazywanie Polsce na te cele z budżetu unijnego:
– Co będzie w kolejnych latach? Myślimy już o okresie, kiedy skończy się perspektywa finansowa i finansowanie pieniędzmi z unijnego budżetu. Dlatego te dwa filary, dłużny i gwarancyjny oraz inwestycyjny, chcemy połączyć tak, aby stworzyć instytucję, którą śmiało mogę nazwać polskim EBOR, który stanie się wehikułem ekonomicznym, wspierającym polski rozwój gospodarczy, rozwój polskiej gospodarki.
Karol Jerzy Mórawski
