Automatyzacja pomiaru i raportowania IRRBB oraz CSRBB staje się koniecznością
Niespójne dane i ręczne procesy jako główne bariery
W większości banków spółdzielczych przygotowanie analizy IRRBB to wciąż praca wykonywana głównie w arkuszach kalkulacyjnych. Zespoły ryzyka pobierają dane z hurtowni, przetwarzają je ręcznie, a następnie przenoszą do plików i arkuszy tworzonych etapami w ostatnich latach, często rozbudowywanych ad hoc, co zwiększa ryzyko niespójności i błędów.
Jak wynika z rozmów z użytkownikami, sama agregacja danych i przeniesienie ich do wymaganych struktur zajmuje zwykle 3–5 dni roboczych, a dodatkowy czas pochłania porównywanie wyników między różnymi zestawami arkuszy i zapytań przygotowywanych lokalnie w bankach.
Dane agregowane przy użyciu ręcznych kwerend mogą mieć inną strukturę, zakres niż sprawozdania, przez co pojawiają się trudności w weryfikacji i odtworzeniu wyników.
Problemem jest również to, że banki rzadko są w stanie przygotować kilka wariantów symulacji. Przy obecnym, w dużej mierze ręcznym przetwarzaniu danych wykonanie dodatkowego scenariusza — np. alternatywnej struktury portfela lub wariantu NII/EVE — wymaga każdorazowego przygotowania nowych arkuszy i parametrów.
Nowe wymogi nadzorcze: więcej danych, większa dokładność
Od 2023 – 2024 roku wzrosła szczegółowość metod pomiaru IRRBB zgodnie z EBA/GL/2022/14 oraz rozporządzeniami wykonawczymi UE (2024/856–857). Obejmuje to:
- większą wagę scenariuszy szokowych dla SOT EVE i SOT NII,
- obowiązek modelowania NMD zgodnie z parametrami UE,
- konieczność analizy ryzyka bazowego i opcji klienta,
- oczekiwanie zapewnienia spójności danych między pomiarem a sprawozdawczością.
W praktyce oznacza to większy wolumen danych oraz wyższe ryzyko błędów w procesach opartych na arkuszach kalkulacyjnych, szczególnie przy przeliczaniu przepływów i luki w 19 przedziałach przeszacowania.
Technologiczna zmiana: jeden spójny zestaw danych
SoftNet pracuje nad rozwiązaniem, które znacząco ograniczy ręczne operacje. System bazuje na tym samym źródle danych, które zasila sprawozdawczość nadzorczą, co eliminuje ryzyko rozbieżności między raportami. Podejście to jest zgodne z oczekiwaniami nadzorcy dotyczącymi spójności danych pomiędzy pomiarem IRRBB a sprawozdawczością.
Pierwszy dostępny moduł generuje pełne zestawienia przepływów kapitałowych i odsetkowych w podziale na 19 przedziałów przeszacowania, zgodnie z układem stosowanym w SOT EVE i SOT NII.
Dane obejmują m.in.:
- nominalne wartości pozycji,
- oprocentowanie i rentowność,
- rodzaj stopy, stawki bazowe,
- parametry behawioralne dla NMD,
- rozbicie na aktywa, pasywa i waluty.
Czas generowania raportu to zwykle kilkadziesiąt minut, a wygenerowane dane są w pełni zgodne ze strukturą wykorzystywaną później w SOT EVE i SOT NII.
Symulacje i raport IRRBB: praca, która zajmie godziny, a nie dni
Docelowa wersja rozwiązania obejmuje:
- automatyczne wyliczenia dla scenariusza bazowego i sześciu scenariuszy szokowych,
- modelowanie NMD w oparciu o parametry UE,
- wyznaczanie luki, miar NII i EVE,
- generowanie raportu IRRBB zgodnego ze strukturą najczęściej stosowaną w bankach spółdzielczych.
Plan zakłada znaczące skrócenie czasu przygotowania analizy — z kilku dni roboczych do około godziny — bez potrzeby przenoszenia danych między plikami.
Dodatkowo SoftNet planuje rozszerzyć funkcjonalność, aby banki mogły łatwo tworzyć analizy „co-jeśli” – np. zmian struktury portfela obligacji lub depozytów – bez kopiowania arkuszy i parametrów.
W przypadku zainteresowania ze strony banków możliwe jest udostępnienie rozwiązania także poza obecnym środowiskiem, z integracją u innych dostawców.
Konkluzja
Automatyzacja IRRBB staje się kluczowa dla banków chcących ograniczyć ryzyko błędu i skrócić czas przygotowania analiz.
Rosnące wymogi nadzorcze i poziom szczegółowości danych sprawiają, że budowa jednolitego, zautomatyzowanego procesu może być w najbliższym czasie jednym z najważniejszych kierunków rozwoju narzędzi dla sektora spółdzielczego.
