Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
– Jeśli nowy program mieszkaniowy zapowiedziany przez rząd będzie racjonalnie skalibrowany, to jest szansa, że w 2024 roku wzrost cen mieszkań będzie na poziomie kilku procent. Jeśli natomiast dostęp do tych tanich kredytów będzie bardzo szeroki i łatwy, to można się spodziewać, że mieszkania znowu zdrożeją o kilkanaście procent – mówi Bartosz Turek, główny analityk HRE Investment Trust.
W kwestii zjawisk takich jak rasizm, dyskryminacja, ksenofobia, homofobia czy antysemityzm sytuacja w Polsce w ostatnich latach zmieniła się na gorsze – pokazuje raport UN Global Compact Network Poland.
Większość inwestorów z branży nieruchomości uważa ryzyko niedopełnienia wymogów ESG za ryzyko finansowe, które może wpłynąć negatywnie na ich finanse lub wartość ich obiektów. Jak pokazuje nowa publikacja przygotowana przez Polską Radę Centrów Handlowych (PRCH) i Polską Izbę Nieruchomości Komercyjnych (PINK), zrównoważony rozwój już w tej chwili jest ważnym elementem długoterminowej strategii wielu podmiotów działających na polskim rynku nieruchomości komercyjnych. W 85 proc. badanych firm są już osoby oddelegowane do zajmowania się tematem ESG, a w prawie 40 proc. przypadków jest to ich jedyny obszar działania. Kwestie ESG zaczynają odgrywać kluczową rolę na każdym etapie cyklu życia nieruchomości – począwszy od planowania inwestycji, poprzez budowę i komercjalizację, aż po kompleksowe zarządzanie obiektem.
Od czasu, gdy w Polsce powstawały pierwsze rodzinne, często małe biznesy, minęło 25–30 lat. W tym okresie wiele z nich zdążyło osiągnąć pozycję ogólnopolskich, a nawet globalnych graczy. Dziś stopniowo stery przejmują w nich kolejne pokolenia, a w niektórych – zewnętrzni menedżerowie. Proces sukcesji jest jednym z wyzwań, które stoją przed tym sektorem przedsiębiorstw. Obecność firmy na GPW sprawia, że ten proces może zostać przeprowadzony w sposób bezkonfliktowy. Dla inwestorów z kolei wartością firm rodzinnych jest mniejsza zmienność ich kursów i planowanie rozwoju z myślą o pokoleniach i latach.
Z promocji i rabatów oferowanych przez sklepy z okazji Black Friday zamierza skorzystać w tym roku blisko 2/3 Polaków, którzy liczą na uniknięcie inflacyjnych podwyżek. Wiele jednak uzależniają od skali obniżek. Tegoroczny Black Friday będzie pod tym względem inny niż dotychczasowe, ponieważ promocje przygotowane przez sklepy po raz pierwszy muszą spełnić wymagania dyrektywy Omnibus. Dzięki temu kupujący będą mogli sprawdzić, czy produkty i usługi kupowane ze zniżką są rzeczywiście tańsze niż w poprzednich 30 dniach.
Europejski Bank Centralny najprawdopodobniej w 2024 roku rozpocznie pilotaż cyfrowego euro, który ma się zakończyć w ciągu dwóch–trzech lat. To nie oznacza jeszcze, że cyfrowa waluta zostanie na pewno wprowadzona, ale prace w tym zakresie to już trend ogólnoświatowy. Z raportu opublikowanego przez PIE wynika, że 130 banków centralnych na całym świecie pracuje w mniejszym lub większym zakresie nad cyfrowymi odpowiednikami swoich walut. Będzie to równoległy system płatniczy do już istniejących, co rodzi wiele pytań chociażby o kondycję sektora bankowego. Z perspektywy konsumentów i firm wprowadzenie cyfrowej waluty oznacza przede wszystkim prostsze przelewy i niższe koszty, ale z drugiej strony wskazywane są także obawy o prywatność płatników i bezpieczeństwo.
Gra w szachy cieszy się w Polsce coraz większą popularnością – zwłaszcza od czasu, kiedy w pandemii COVID-19 rozgrywki przeniosły się do Internetu. Do rosnącego zainteresowania przyczyniają się też międzynarodowe sukcesy polskich szachistów i coraz bardziej powszechna edukacja szachowa w szkołach. – Według badań szachy pomagają najmłodszym dzieciom i młodzieży w rozwoju kompetencji matematycznych. Wyrabiają też umiejętności, które bardzo przydają się w biznesie i codziennym życiu – mówi Michał Kanarkiewicz, szachista i popularyzator gry w szachy.
W tym roku to głównie rynek towarowy napędza wyniki Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Obrót na rynkach gazu i energii elektrycznej utrzymuje się na wysokim poziomie mimo zniesienia pod koniec ubiegłego roku tzw. obliga giełdowego. – To pokazuje, jak dojrzałe stały się nasze rynki towarowe – mówi dr Marek Dietl, prezes zarządu GPW. Drugą siłą napędową dla spółki są biznesy niepowiązane z główną działalnością, m.in. AMX i GPW Logistics realizujący usługi spedycyjno-logistyczne. Jeszcze w tym roku zostanie oddana do użytku platforma, dzięki której spółka stanie się w pełni cyfrowym operatorem logistycznym.
W ciągu ostatnich 10 lat z udzielanych przez BGK gwarancji de minimis – czyli zabezpieczenia spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego – skorzystało ponad 263 tys. mikro-, małych i średnich firm. Duża część z nich twierdzi, że bez tego wsparcia w ogóle nie otrzymałaby finansowania bankowego. Ten instrument pozwolił im utrzymać płynność finansową w trudnych gospodarczo czasach, zachować zatrudnienie lub je znacząco zwiększyć, a także zrealizować inwestycje. Ostatni raport z badania BGK pokazuje, że firmy, które skorzystały z gwarancji de minimis, osiągają lepsze wyniki finansowe i realizują innowacyjne projekty częściej niż cały sektor MŚP.
W 2035 roku w UE nie będzie można zarejestrować samochodów spalinowych. W bogatszych krajach jak Niemcy, Francja czy Hiszpania pojawi się bardzo dużo pojazdów elektrycznych, natomiast duża część używanych samochodów spalinowych trafi na biedniejsze rynki, w tym m.in. do Polski. Musimy się zastanowić, w jaki sposób zapobiec sytuacji, w której Polska stanie się skansenem Europy – mówi Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.
Nowa Ruda po raz kolejny została „smogowym rekordzistą”, a w ścisłej czołówce tegorocznego rankingu tradycyjnie uplasowało się kilka miejscowości z Małopolski. Nawet w uzdrowiskach – takich jak Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój – normy rakotwórczego benzo[a]pirenu były w 2022 roku przekroczone od trzech do sześciu razy – pokazuje najnowsza edycja rankingu publikowanego przez Polski Alarm Antysmogowy. Wynika z niego jednak, że walka ze smogiem powoli zaczyna przynosić efekty, a powietrze w Polsce stopniowo się poprawia. – Po raz pierwszy, odkąd sporządzamy te raporty, we wszystkich miejscowościach średnioroczne stężenie pyłów PM10 było w normie – mówi Piotr Siergiej, rzecznik PAS.
W Polsce jest już dostępny pierwszy Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE), dzięki któremu można oszczędzać bez tzw. podatku Belki. To nowe rozwiązanie wprowadzone niedawno przez Unię Europejską z myślą o nadwyrężonych systemach emerytalnych, ale też mobilności europejskich pracowników. Pierwszym dostawcą OIPE w Polsce jest Finax, który wcześniej wprowadził swoją Europejską Emeryturę na Słowacji, w Czechach i Chorwacji.
– Kiedy po raz kolejny zawiesza się aplikacja, z której musimy skorzystać, to jesteśmy bezradni i możemy tylko „gryźć” klawiaturę. Chcemy napiętnować partaczy, którzy nas częstują takimi rozwiązaniami – mówi Krzysztof Komorowski, pomysłodawca i współfundator nagrody dla Antyaplikacji, organizowanej wspólnie z Polskim Towarzystwem Informatycznym pod patronatem Newserii. „Nagrodzenie” najbardziej nieprzyjaznych, irytujących publicznie dostępnych aplikacji ma zwrócić uwagę na niedociągnięcia i braki w projektowaniu i obsłudze takich rozwiązań, które wpływają na życie milionów użytkowników. Celem plebiscytu jest też zwrócenie uwagi na problemy związane z jakością i użytecznością e-usług publicznych, które mimo postępu z ostatnich lat wciąż pozostawiają wiele do życzenia.
Wypłatę ok. 158 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy przez ostatnie prawie dwa lata blokował spór o praworządność, który rząd Zjednoczonej Prawicy prowadził z Komisją Europejską. „Polska cały czas ma szansę na odblokowanie tych środków i realizację reform zawartych w Krajowym Planie Odbudowy” – mówi dr Sławomir Dudek, prezes Instytutu Finansów Publicznych.
Prawie co piąty pracownik w grupie wiekowej 55–65 lat doświadczył dyskryminacji ze względu na wiek w miejscu pracy, tj. problemy z awansem, niechęć zatrudnienia czy gorsze warunki pracy. Niewiele niższy odsetek doświadczył osobiście lub w swoim otoczeniu zwolnienia osoby, która zbliżała się do przedemerytalnego okresu ochronnego – wynika z nowego badania ARC Rynek i Opinia dla serwisu Pracuj.pl. Eksperci wskazują, że w Polsce pracodawcy często wahają się przed zatrudnianiem osób w wieku 50+, ale z drugiej strony aktywizacja tzw. silver generation może być odpowiedzią na bolączki rynku pracy, do których zalicza się niedobór kadr i pogarszająca się demografia. – Jeżeli przegapimy ten potencjał, będziemy mieć w przyszłości ogromny problem, skąd wziąć ręce do pracy – mówi Marzena Rudnicka, prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej.
Jak pokazuje nowy raport Fundacji Digital Poland i T-Mobile Polska, Polacy są podzieleni w kwestii podejścia do sztucznej inteligencji. Wielu z nich ma obawy, czy nie wyprze ona z rynku pracy niektórych zawodów, ale jednocześnie mają świadomość, że to przyszłościowa technologia, która już w tej chwili usprawnia działanie wielu branż. Jedną z nich jest telekomunikacja, mówi prezes T-Mobile Polska Andreas Maierhofer.
– Zamiast zmniejszenia dynamiki współpracy gospodarczej między Polską i USA w obliczu wojny w Ukrainie te relacje stały się jeszcze bardziej intensywne – podkreśla Mark Brzezinski, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce. Jak wskazuje, oba kraje mocno zacieśniają w tej chwili współpracę nie tylko w obszarze obronności, ale i energetyki. To właśnie w tym sektorze można się spodziewać intensywnego rozwoju polsko-amerykańskich kontaktów. Transformacja energetyczna, która stoi przed Polską, może bowiem przyciągnąć amerykański kapitał.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowuje projekt ustawy o wakacjach kredytowych w 2024 r. na najbliższe posiedzenie Rady Ministrów, zapowiedział szef resortu Waldemar Buda. Podał, że przy wprowadzeniu kryteriów dochodowych, z tego rozwiązania w przyszłym roku mogłoby skorzystać ok. 1,7 mln – 1,75 mln kredytobiorców.
„Jeśli nie wystąpią nieprzewidziane zdarzenia, koniunktura w 2024 roku powinna się poprawiać, bo giełdy wyprzedzają realną gospodarkę o dwa–trzy kwartały” – powiedział agencji informacyjnej Newseria Biznes Wiesław Rozłucki, założyciel i przez 15 lat prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, obecnie doradca strategiczny Rothschild & Co.
Od grudnia 2023 roku e-Doręczenia, które zastąpią klasyczny list polecony, staną się obowiązkowe dla większości urzędów, m.in. administracji publicznej i jednostek samorządowych. To pierwszy etap zmian, które mają doprowadzić do likwidacji korespondencji papierowej z urzędami.
Samorządy od czterech lat są zmuszone łatać coraz większe dziury w swoich budżetach. Spadek dochodów z tytułu podatku PIT, pandemia, wojna w Ukrainie i kryzys uchodźczy, inflacja i wysokie ceny energii, a na dodatek brak środków z KPO spowodowały, że obecnie trudno jest im planować jakiekolwiek większe wydatki. Sytuację pogarsza niestabilność regulacyjna i coraz większa liczba zadań przerzucanych na samorządy, co pociąga za sobą wzrost wydatków budżetowych. – Jednym z ważniejszych wyzwań w tym obszarze jest obecnie opieka społeczna – wskazuje prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Branża kurierska mocno stawia na zielone formy dostawy. Temu służyć ma chociażby elektryfikacja flot samochodów dostawczych, których przybywa na polskich drogach, ale wciąż zbyt wolno. Druga kwestia to dostawy do punktów odbioru i automatów paczkowych. Jak wskazuje InPost, kurier jest w stanie w tym samym czasie dostarczyć do nich dziesięciokrotnie więcej paczek niż w przypadku dowozów do domów. To z kolei oznacza mniejsze korki i ograniczenie emisji spalin. Nadający i odbierający w Paczkomatach przesyłki niedługo w aplikacji będą mogli sprawdzić, jaki jest ślad węglowy poszczególnych transakcji i jak wypada to na tle innych form dostawy.
Wraz ze zbliżaniem się kolejnego roku akademickiego rośnie popyt na mieszkania do wynajmu przez studentów. Jednak rynek dynamicznie się zmienia i już nie tylko młodzi ludzie szukają lokum na wynajem. Wiele rodzin woli wynajmować mieszkanie, zamiast je kupować, ze względu na możliwość zmiany wraz ze zmianą miejsca pracy lub potrzeb, niższe koszty oraz wybór standardu i lokalizacji. Zwłaszcza, że ceny najmu zaczęły się stabilizować, a w niektórych ośrodkach nawet spadać. Poważną siłę stanowią imigranci zarobkowi.
W polskim górnictwie pracuje obecnie 75,8 tys. osób. Według raportu „Polska ścieżka transformacji energetycznej”, opracowanego przez PKEE i firmę doradczą EY – 82 proc. krajowego wydobycia węgla kamiennego jest skoncentrowane na terenie Górnego Śląska.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykorzystał okres pandemii do dalszej cyfryzacji. Obecnie to jeden z najbardziej zdigitalizowanych urzędów w Polsce. W sposób całkowicie automatyczny obsługiwane są wnioski rodzinne, m.in. o 500+ czy żłobkowe. Wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązkowe konto na Platformie Usług Elektronicznych. Funkcjonuje też e-legitymacja emeryta i rencisty. Jeszcze w tym roku ma zostać uruchomiona aplikacja mobilna dla lekarzy. – Nasze działania uprawniają do stwierdzenia, że jesteśmy takim e-urzędem, czynnym siedem dni w tygodniu przez 24 godziny – podkreśla prof. Gertruda Uścińska, prezeska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
– Sektor biogazu i biometanu dziś jest w Polsce skandalicznie mały. Tymczasem mamy w tym zakresie potencjał dorównujący Niemcom, które mają ok. 4,5 GW mocy zainstalowanej w biogazowniach – mówi Dariusz Bojsza, wiceprezes Neo Energy Group. Jak wskazuje, Polska ma w tej chwili raptem ok. 60 MW mocy zainstalowanej w instalacjach biogazu składowiskowego i ok. 150 MW w biogazowniach rolniczych, podczas gdy potencjał tylko w tym segmencie przekracza 2 GW.
Zaledwie kilkanaście procent Polaków mieszka w wynajmowanych lokalach. Podobnie jest w innych krajach naszego regionu. Rozwój rynku blokuje nie tylko historyczne przyzwyczajenie do chęci posiadania mieszkania na własność, ale też brak zaufania między wynajmującymi i najemcami. W ostatnich latach za sprawą funduszy inwestycyjnych działających na rynku nieruchomości rynek zaczął się profesjonalizować, ale rząd zaniechał w 2022 roku prac nad ustawą o REIT-ach. Tymczasem ich wprowadzenie nie tylko ucywilizowałoby rynek, ale też pozwoliło Polakom inwestować w nieruchomości bez zadłużania się na całe życie.
Magazyny energii mogą się okazać hitem tegorocznej aukcji rynku mocy, zaplanowanej na 14 grudnia 2023 r. W prekwalifikacji do rynku mocy zostało zgłoszonych aż 16 GW w takich instalacjach, kilkukrotnie więcej niż w 2022 roku. Z perspektywy inwestorów mają one coraz większe uzasadnienie ekonomiczne. Są też niezbędne dla powodzenia transformacji energetycznej opartej na zmiennych, zależnych od pogody źródłach odnawialnych. – Magazyny energii są też prostym sposobem zaradczym na to, żeby odblokować moce przyłączeniowe w systemie, bez dodatkowych inwestycji w sieć – podkreśla Barbara Adamska, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii.
Polski rynek najmu jest w przełomowym momencie. W krótkim czasie prawie jednocześnie spadła dostępność kredytów hipotecznych i gwałtownie wzrosły ceny nieruchomości, pojawiły się setki tysięcy uchodźców, a do Polski zawitali komercyjni operatorzy najmu instytucjonalnego. – Eksperci rzadko kiedy wierzą w to, że rządzący mocniej pochylą się nad polityką związaną z najmem, poświęcą więcej czasu na dopracowanie polityki mieszkaniowej tak, żeby ona dobrze wspierała najemców i rozwijała ten rynek – mówi Przemysław Chimczak-Bratkowski, partner zarządzający w ThinkCo. W nadchodzących latach przed dużym wyzwaniem staną zwłaszcza samorządy, które będą musiały zrównoważyć popyt z podażą i zatrzymać odpływ mieszkańców.
Mimo wzrostu cen nieruchomości mieszkania pod wynajem wciąż mogą być opłacalną formą lokowania kapitału. Na polskim rynku jest obecnie ok. 1,1 mln lokali oferowanych do wynajęcia przez osoby prywatne, a popyt ciągle rośnie. Ten segment powoli podlega też coraz większej profesjonalizacji, ale – jak wskazuje główny ekonomista Polityki Insight – wciąż wymaga lepszego uregulowania, żeby lepiej zabezpieczać interesy obu stron. – To tutaj jest najwięcej problemów i konfliktów pomiędzy najemcami i wynajmującymi. Zarówno jedni, jak i drudzy są też dość słabo chronieni przez obecne przepisy, przez co pole do nadużyć jest dość duże – mówi dr Adam Czerniak.