Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Przychodzi czas, aby w odpowiedzi na znaczne i już dość długotrwałe zacieśnianie polityki fiskalnej rozpocząć łagodzenie polityki monetarnej. Rada Polityki Pieniężnej musi rozważyć jutro swój wkład w to łagodzenie. Oczekuję obniżki stóp o 25 punktów bazowych już na najbliższym posiedzeniu Rady i prawdopodobnie obniżki o dalsze 50-75 pb w najbliższych 3 kwartałach.
Patrząc na zależność dochodów podatkowych budżetu państwa oraz całego sektora finansów publicznych od PKB (dane o tych dochodach są dostępne w informacjach publicznych MF), okazuje się, że okres 1999-2011 rozpada się na 3 wyraźne podokresy:
A. 1999-2004
B. 2004-2007
C. 2007-2011
Najbardziej kontrowersyjne, i dla finansów publicznych potencjalnie najbardziej niebezpieczne, są propozycje dotyczące przebudowy systemy emerytalnego poprzez referenda.
Trzeba zakładać wzrost PKB w 2013 r. w okolicy 1%, może nawet 0%, oraz wzrost stopy bezrobocia o około 2 pp., do blisko 15% pod koniec roku. Oznacza to znaczne pogorszenie sytuacji materialnej dla około 2% rodzin i utrzymanie bez poprawy tej sytuacji dla pozostałych 98% rodzin. W takiej sytuacji, tym bardziej trzeba zabiegać o działania liberalizujące rynek pracy, ograniczające przywileje w transferach socjalnych i zmniejszające koszt biurokracji dla przedsiębiorców. W obszarze finansów publicznych powraca nietknięta dotąd kwestia ogromnego udziału wydatków sztywnych, paraliżujących możliwości elastycznego reagowania na spadki dochodów budżetowych – pisze główny ekonomista BCC prof. Stanisław Gomułka.
Niemcy nie zgodzą się na udzielenie zagrożonej bankructwem Grecji większego wsparcia, niż to, które już obiecano w ramach programów pomocowych – poinformował niemiecki dziennik „Sueddeutsche Zeitung”. W trakcie ostatniej kampanii wyborczej zaniechano wielu reform, których wdrożenie jest warunkiem otrzymania pomocy finansowej od strefy euro oraz Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Bankructwo Grecji wydaje się coraz bardziej prawdopodobne.
Można oczekiwać spadku dynamiki wzrostu PKB z około 3,5% w pierwszym półroczu br. do około 2,5% w drugim półroczu i około 2% w 2013 roku. Ale prognoza na przyszły rok jest teraz obciążona dużym błędem, ze względu na znów rosnącą niepewność dotyczącą niektórych krajów (Grecja, Hiszpania). Z drugiej strony osłabienie euro wobec dolara podtrzymuje sektor eksportowy strefy euro, szczególnie Niemiec.
Opublikowany dzisiaj przez GUS komunikat o zmianach cen (inflacji) w marcu br. może niepokoić zarówno przedsiębiorców jak i gospodarstwa domowe. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2012 r. wzrosły o 0,5 punktu procentowego (pp) w porównaniu do poprzedniego miesiąca, natomiast w ujęciu rocznym inflacja wyniosła 3,9% – podał GUS. W lutym było to 4,3%.
3 proc. – w takim tempie według OECD w tym roku będzie rozwijać się polska gospodarka. – To nieźle, ale nie zadowala nas to – uważa prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista Business Centre Club. By zmniejszyć bezrobocie i dogonić rozwinięte kraje UE potrzebujemy co najmniej 4-procentowego wzrostu.
Podzielam ostatnie prognozy głównych międzynarodowych instytucji: Komisji Europejskiej, OECD oraz MFW, które mówią, że to, co jest wysoce prawdopodobne w krajach wysokorozwiniętych w 2012 r., to nie duża recesja, lecz spowolnienie gospodarcze czy wręcz (niemal) stagnacja, a następnie powrót do umiarkowanego tempa wzrostu w roku 2013 i później. Jeżeli w 2012 r. wzrost gospodarczy w UE będzie w obszarze między -1 a +1 proc., oczekiwałbym, że wzrost PKB w Polsce wyniesie około 2 do 3 proc, może nawet bliżej 2 niż 3 proc. Wariant recesyjny ministra Rostowskiego jest, jak sądzę, bardzo mało prawdopodobny.
Przyjęty przez Radę Ministrów 6 grudnia 2011 r. projekt ustawy budżetowej na 2012 r. jest trzecią wersją planu przyszłorocznych dochodów i wydatków państwa. Prace na budżetem na 2012 r. rozpoczęły się w bieżącym roku z wyjątkowym wyprzedzeniem.
Podobnie jak Aleksander Smolar i niektórzy inni polscy oraz zagraniczni politolodzy i komentatorzy, uważam berlińskie wystąpienie naszego ministra spraw zagranicznych za wyjątkowo cenne, niewątpliwie najważniejsze – jak dotąd – w okresie polskiej prezydencji i bodaj najważniejsze w odniesieniu do relacji polsko-europejskich od czasu wstąpienia Polski do UE. Tylko w okresie kryzysu politycy i państwa maja szansę na wykazanie się strategicznym talentem. Ani prezydent Bronisław Komorowski, ani inni politycy tej szansy jednak dotąd nie wykorzystali.
We wtorek nowy rząd zaakceptował przepisy zawarte w projekcie tzw. ustawy okołobudżetowej, które są ściśle związane budżetem na 2012 rok i planem finansowym państwa na przyszły rok. – Aby zapewnić stabilność finansów publicznych rząd przyjął rozwiązania umożliwiające zahamowanie szybkiego wzrostu długu publicznego, który niesie ryzyko przekroczenia drugiego progu ostrożnościowego (55 proc.) w 2012 r. – napisano w komunikacie opublikowanym przez CIR.
Środowa decyzja Rady Polityki Pieniężnej była zgodna z oczekiwaniami analityków rynków finansowych. Rada postanowiła utrzymać główną stopę procentową na niezmienionym poziomie. Wynosi ona obecnie 4,5 proc. Ostatnia zmiana miała miejsce w czerwcu, kiedy RPP podniosła poziom stóp procentowych o 25 punktów bazowych. Od początku roku główna stopa procentowa w Polsce wzrosła (także w styczniu, kwietniu i maju) w sumie o 100 pb.
Można mieć wątpliwości, czy przyjęty dzisiaj rano przez szefów państw i rządów strefy euro pakiet, chociaż to już około połowa tego co wydaje się potrzebne, wystarczy do permanentnego ustabilizowania sytuacji na europejskich rynkach finansowych, w szczególności w strefie euro. Powinien on mieć jednak silnie stabilizujący wpływ przez przynajmniej kilka miesięcy – uważa główny ekonomista BCC, prof. Stanisław Gomułka.
Bankructwo Grecji jest możliwe. Choć wydaje się, że rynki finansowe w dużym stopniu już je zdyskontowały, to obecną nerwowość wśród inwestorów powoduje prawdopodobnie duża niepewność, co do jego skutków dla europejskich banków i samej strefy euro. Do tej pory nie jest znany publicznie żaden oficjalny scenariusz następstw ewentualnego bankructwa Grecji. Zbliżamy się jednak do punktu, kiedy taki publiczny i wiarygodny plan działań osłaniających może być potrzebny.
