Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Witold Gadomski proponuje zmianę najważniejszego funduszu programu Next Generation EU, czyli Instrumentu Naprawy i Odporności, popularnie zwanego Planem Odbudowy.
W procedowanym przez Sejm projekcie ustawy o obronie Ojczyzny proponuje się zwiększenie wydatków na obronność do 2,3% PKB w roku 2023 i o 2,5% PKB w 2024, i w kolejnych. Zgłoszona została poprawka, która najprawdopodobniej zostanie przyjęta, zakładająca wzrost wydatków na obronność do 3% już od 2023 roku. W projekcie ustawy nie ma jednak zaproponowanych źródeł finansowania zwiększonych wydatków zbrojeniowych.
Zgodnie z oczekiwaniami jednym ze skutków napaści Rosji na Ukrainę i ogłoszonych przez kraje G-7 i ich sojuszników sankcji gospodarczych jest zwyżka cen surowców energetycznych, w tym ropy naftowej. Kontrakty na ropę WTI z dostawą w kwietniu osiągnęły poziom 109 USD za baryłkę, a na ropę Brent z dostawą w maju przekroczyły 110 USD za baryłkę.
Rosyjski eksport surowców energetycznych nie został objęty sankcjami, ale należy się liczyć z ograniczeniami zarówno po stronie podaży (Rosja może wstrzymać eksport gazu w odpowiedzi na sankcje), jak i popytu (zapaść rosyjskiego systemu finansowego może utrudnić dokonywanie płatności).
Pojęcie „czarny łabędź” wprowadził do publicystyki ekonomicznej Nassim Nicholas Taleb, matematyk i filozof libańskiego pochodzenia wykładający na Uniwersytecie Nowego Jorku. „Czarny łabędź” jest dla Taleba symbolem zdarzenia, którego nie sposób przewidzieć.
Zaostrzenie się sytuacji na wschodzie Ukrainy doprowadziło do panicznej wyprzedaży na rosyjskim rynku finansowym. Inwestorzy zaczęli wyprzedawać aktywa kilka godzin po tym, jak Władimir Putin postanowił wysłać wojska do dwóch separatystycznych regionów na Ukrainie, pisze Witold Gadomski.
Nagromadzenie rosyjskich wojsk przy granicy z Ukrainą i groźba wojny destabilizują ukraińską gospodarkę. Według Tymofija Myłowanowa, rektora Kijowskiej Szkoły Ekonomicznej i byłego ministra rozwoju gospodarczego, kryzys w ciągu ostatnich kilku tygodni kosztował Ukrainę kilka miliardów dolarów, pisze Witold Gadomski.
Styczniowy odczyt inflacji CPI – 9,2% – został przez część ekonomistów, uznany za dowód, że tarcze antyinflacyjne zaczynają przynosić efekty. Wzrost cen był nieco niższy niż przewidywał konsensus, a przede wszystkim nie przekroczył 10%.
„Aby skutecznie zniechęcić Rosję do działań militarnych, sankcje musiałyby być bardzo szerokie, przynieść szybki efekt i być dobrze skoordynowane przez zachodnich sojuszników” – piszą eksperci think tanku Bruegel („The risks for Russia and Europe: how new sanctions could hit economic ties”, Monika Grzegorczyk, Niclas Poitiers, Pauline Weil, Guntram B. Wolff).
W wypadku najazdu Rosji na Ukrainę i możliwego chaosu u naszego wschodniego sąsiada obroty między Polską, a Ukrainą z pewnością spadną. Ale skutki wojny znacznie wykroczą poza problemy handlu zagranicznego, pisze Witold Gadomski.
Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji, czyli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, pisze Witold Gadomski.
Instrument Naprawy i Odporności (The Recovery and Resilience Facility, czyli RRF) jest największym elementem programu Next Generation EU, którego celem jest naprawa i strukturalna transformacja gospodarek Unii Europejskiej. Kraje UE muszą przedstawić Krajowe Plany Odbudowy, które są oceniane przez Komisję Europejską i zatwierdzane przez Radę, przypomina Witold Gadomski.
Pod koniec stycznia Argentyna zawarła porozumienie z Międzynarodowym Funduszem Walutowym w sprawie restrukturyzacji pożyczki, w wysokości 44,5 mld USD, której Fundusz udzielił w 2018 r. poprzedniemu centroprawicowemu rządowi Mauricio Macri. Krytycy obecnego porozumienia uważają, że porozumienie jest próbą zatuszowania katastrofalnych decyzji MFW, dotyczących pomocy dla Argentyny i kilku innych niewiarygodnych klientów, pisze Witold Gadomski.
Prezydent Andrzej Duda, będący gościem na Igrzyskach w Pekinie spotkał się z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem. Według informacji ministra w Kancelarii Prezydenta RP ‒ Andrzeja Dery ‒ jednym z tematów rozmów były stosunki gospodarcze.
Rekordowa inflacja w strefie euro, która w styczniu wyniosła 5,1% nasiliła presję na podwyżkę stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny. Mimo to EBC utrzymał na czwartkowym (3.02.) posiedzeniu Rady Prezesów stopy procentowe na dotychczasowych poziomach. Potwierdził swoje zobowiązanie do stopniowego wycofywania się z zakupów obligacji wprowadzonych w odpowiedzi na pandemię.
Jedną z sankcji, jakie mogą grozić Rosji w razie inwazji na Ukrainę, byłoby odcięcie banków tego kraju od systemu SWIFT. To uniwersalny i bezpieczny kanał przekazywania poleceń przelewu pieniędzy i innych wartościowych przedmiotów pomiędzy 11 tysiącami organizacji finansowych i niefinansowych, w niemal wszystkich krajach. Rocznie za pośrednictwem SWIFT wysyłanych jest ponad 5 miliardów wiadomości.
Według opinii analityków S&P Global akcje polskich banków prawdopodobnie nie osiągną nowych szczytów w 2022 roku. Ciążyć na nich będzie ryzyko związane z inflacją i ekspozycja na kredyty hipoteczne. Z drugiej strony rosnące stopy procentowe i dobra perspektywa gospodarcza będzie pozytywnie wpływać na zyski banków i wycenę akcji.
Po napięciach między Unią Europejską a Rosją, w następstwie rosyjskiej agresji na Ukrainę w roku 2014, Unia dążyła do zmniejszenia swojej zależności od importu rosyjskiego gazu ziemnego. Jednak Rosja nadal dostarcza około 40% gazu zużywanego w Unii Europejskiej.
W końcu III kwartału 2021 roku relacja długu publicznego do PKB w Unii Europejskiej spadła z 90,9% do 90,1%. W strefie euro wyniosła 97,7%, co oznaczało spadek o 0,6 pkt proc. w porównaniu z w końcem II kwartału, wynika z danych Eurostatu.
Bułgaria i Chorwacja coraz bliżej strefy euro. Po przyjęciu przez Bułgarię i Chorwację euro, poza strefą wspólnej waluty pozostaną w Unii Europejskiej: Polska, Czechy, Rumunia, Węgry, Szwecja i Dania.
Agustín Carstens, dyrektor generalny Banku Rozliczeń Międzynarodowych (BIS) wygłosił 18 stycznia na konferencji Instytutu Prawa i Finansów Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie wykład dotyczący cyfryzacji, innowacji finansowych i walut cyfrowych.
Ceny gazu na europejskim rynku wciąż utrzymują się na bardzo wysokim poziomie, chociaż w ciągu miesiąca spadły o ponad 50%. W wirtualnym punkcie handlu gazem w Holandii Dutch Title Transfer Facility (TTF), który jest najważniejszym w Europie miejscem, gdzie kształtują się ceny tego surowca, 20 grudnia 1 MWh gazu kosztowała 180 euro. Obecnie kosztuje 73 euro, ale rok temu było to 20 euro, zaś w połowie roku 2020 4 euro.
Akcje największego rosyjskiego banku Sberbanku, spadły w piątek 14 stycznia o ponad 8%, a indeks szerokiego rynku MOEX spadł o 2%. Masowa wyprzedaż dotknęła także spółki, zaliczane do blue chipów, a także osłabiła obligacje i rubla.
W listopadzie 2021 roku inflacja w krajach OECD w porównaniu z listopadem 2020 roku wyniosła 5,8% i była najwyższa od maja 1996 roku, pisze Witold Gadomski.
Według wstępnych szacunków w Republice Czeskiej w grudniu 2021 roku w stosunku do grudnia 2020 roku inflacja wyniosła 6,6%, a w całym 2021 roku 3,8%, co jest najwyższym wskaźnikiem od 2008 roku. Inflacja niepokoi czeskich ekonomistów, polityków, a przede wszystkim społeczeństwo, choć nasi południowi sąsiedzi mogą się pocieszać, że w Polsce jest o 2 pkt proc. wyższa.
Według szacunków Eurostatu w listopadzie 2021 roku sezonowo wyrównany wolumen handlu detalicznego (obroty handlowe w cenach stałych) wzrósł w Unii Europejskiej o 0,9%, w porównaniu z październikiem 2021, a w strefie euro o 1,0%. Dynamika obrotów handlowych wyraźnie przyspieszyła, co było spowodowane zbliżającym się okresem świątecznym. W październiku 2021 roku wolumen handlu detalicznego wzrósł o 0,4% w Unii Europejskiej i o 0,3% w strefie euro.
Globalny indeks cen żywności FFPI (FAO Food Price Index FFPI), spadł w grudniu o 0,9%. Mimo to pozostaje na najwyższym od 10 lat poziomie.
Realne stopy procentowe NBP – to znaczy stopy skorygowane o wskaźnik inflacji CPI – pozostają głęboko ujemne – pisze Witold Gadomski przypominając, że Rada Polityki Pieniężnej po raz czwarty w ciągu trzech miesięcy podniosła stopy procentowe, tym razem o 0,50 pkt proc. Stopa referencyjna osiągnęła poziom 2,25% i jest najwyższa od września 2014 roku.
W grudniu 2021 roku Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikowała zasady mające pomóc krajom we wdrażaniu globalnej międzynarodowej reformy podatkowej, która zapewni, że międzynarodowe korporacje nie będą unikać płacenia podatków.
Na dobrze działającym rynku dostęp do gazu nie jest wielkim problemem, a sprawą zasadniczą jest cena, pisze Witold Gadomski.