Analiza przestrzenna rynku kredytów hipotecznych w Polsce

Ciekawym uzupełnieniem danych podawanych przez nas regularnie w Raporcie AMRON-SARFiN może być analiza przestrzenna rynku kredytów hipotecznych. Z danych SARFiN wynika, że zdecydowanym liderem w skali kraju, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym, jest województwo mazowieckie. W okresie czterech ostatnich kwartałów, tj.  od połowy 2016 roku do końca czerwca br., w województwie mazowieckim udzielono blisko 70 000 nowych kredytów hipotecznych na sumę 18,575 miliarda złotych, a udział województwa mazowieckiego w rynku osiągnął 37,85% liczby kredytów hipotecznych zaciągniętych w całym kraju. W ujęciu wartościowym odsetek ten był jeszcze wyższy i wyniósł 44,07%. Jak można się spodziewać, kolejne miejsca w zestawieniu zajmują województwa, których stolicami są największe aglomeracje, tj.  wielkopolskie, dolnośląskie i pomorskie. Pewnym zaskoczeniem jest natomiast dopiero siódme miejsce województwa małopolskiego, za województwami śląskim i zachodniopomorskim. Województwem, gdzie udzielono najmniej kredytów hipotecznych, było w tym okresie świętokrzyskie gdzie w okresie II kw. 2016 – II kw. 2017 podpisano łącznie 1 543 nowe umowy kredytowe, co stanowiło 0,84% udziału w rynku ogólnokrajowym. W ujęciu wartościowym udział województwa świętokrzyskiego był jeszcze skromniejszy i wyniósł 0,67%.

Nieco inaczej wygląda to zestawienie, jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę mieszkańców poszczególnych województw. Liderem co prawda pozostaje województwo mazowieckie, gdzie udzielono 1 306 nowych kredytów hipotecznych na każde 100 000 mieszkańców, okazuje się jednak, że województwem, którego mieszkańcy najrzadziej zaciągali kredyty hipoteczne, było województwo opolskie – zaledwie 155 kredytów na 100 000 mieszkańców. Trzeba dodać, że wynik województwa opolskiego zdecydowanie odstaje zarówno od wyników notowanych dla innych województw – w przedostatnim pod tym względem województwie warmińsko-mazurskim w badanym okresie udzielono w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców o blisko 40% kredytów więcej, jak również od średniej krajowej – 480 kredytów na 100 000 mieszkańców.

Interesująco wygląda również analiza koncentracji rynku kredytów hipotecznych w największych miastach województw. Podobnie jak w innych zestawieniach, zdecydowanym liderem jest tu województwo mazowieckie i Warszawa – z  danych wynika, że blisko 90% kredytów w województwie mazowieckim udzielonych zostało właśnie w Warszawie. Nieco niższy, ale wciąż wysoki jest poziom koncentracji rynku w województwie małopolskim – w Krakowie udzielono 64% kredytów przypadających na całe województwo. Inaczej jednak niż w przypadku poprzednich zestawień, kolejne miejsca zajmują tu województwa, w których rynki kredytów hipotecznych są nieco mniejsze – lubuskie, świętokrzyskie czy łódzkie. Dość dużym zaskoczeniem jest stosunkowo niska koncentracja rynku w województwach dolnośląskim i wielkopolskim. Bardziej wnikliwa analiza wskazuje na to, że w obydwu tych województwach istnieją całkiem dobrze rozwinięte rynki kredytów hipotecznych w miastach średniej i mniejszej wielkości. W przypadku województwa dolnośląskiego Wałbrzych, Legnica, Jelenia Góra, Lubin, Głogów i Świdnica to miasta, w których łącznie udzielono blisko 20% kredytów hipotecznych z całego województwa. W województwie wielkopolskim z kolei były to Kalisz, Konin, Piła, Gniezno i Leszno. Miasta te skupiły 18,5% rynku województwa wielkopolskiego w ujęciu ilościowym. Zestawienie zamyka województwo śląskie, gdzie zaledwie 12% kredytów udzielonych zostało w stolicy – Katowicach. Dodać jednak wypada, że jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie miasta konurbacji, odsetek ten wrasta do 46%. Podobna sytuacja miała miejsce  w województwie pomorskim, gdzie – jeśli weźmiemy  pod uwagę wyniki akcji kredytowej w całym Trójmieście – odsetek koncentracji rynku wzrośnie z 39 do 56%. Za zdecydowanego lidera dekoncentracji rynku kredytów hipotecznych można zatem uznać województwo opolskie, gdzie w badanym okresie aż 60% kredytów zostało udzielonych poza największymi miastami regionu.

Zdecydowanie mniej zróżnicowany jest natomiast rynek kredytów hipotecznych pod względem wysokości średniego kredytu. Powyżej średniej dla całego kraju, która w badanym okresie wyniosła 227 000 zł, lokują się jedynie województwa mazowieckie i małopolskie – na Mazowszu średnia wartość kredytu wyniosła 264 970 zł, natomiast w Małopolsce 257 660 zł. Najniższe kredyty zaciągali natomiast mieszkańcy województw lubuskiego i warmińsko-mazurskiego – odpowiednio 176 690 zł i 168 830 zł.

Jerzy Ptaszyński
Dyrektor Działu Badań i Analiz Rynku Nieruchomości
Centrum AMRON