Akademia: Czeskie standardy mieszkaniowe/ Czech Housing Standards

Dr hab. n. ekonom. Mirosław Gorczyca

Uwarunkowania rozwoju mieszkalnictwa

Czechy (Republika Czeska) to kraj o powierzchni 78 867 km2, średnio zaludniony (134 osoby na km2) [7] oraz liczbą ludności 10 543 tys. w 2015 r. Jej stan zwiększył się w latach 1980-2015 jedynie o 216,1 tys., tj. <2,1 proc. (por. tab. 1) Wynikało to z niskiego poziomu przyrostu naturalnego, który w niektórych latach miał ujemny poziom, co zdeterminowane było antykreacyjnymi postawami Czechów, jako że „dzietność” kobiet w ostatnich latach wynosiła jedynie 1,3-1,5 [7].

Ludność grupowała się w gospodarstwach o malejącej średniej liczbie osób. W czasie ostatniego spisu ludności z 26 marca 2011 r. było ich 4 375 122 o średniej wielkości 2,3 osoby na każde z nich [8]. W okresie 2010-2015 ich liczba wzrosła o ok. 210 tys., przy spadku ich średniej wielkości o 0,12 osoby [7]. W okresie 2000-2015 wzrosła średnia długość życia mężczyzn z 71,6 do 75,8 lat oraz kobiet z 78,3 do 81,4 lat [7].

P/rodukt K/rajowy B/rutto w 2015 r. stanowił niespełna 4 555 mld koron czeskich (por. tab. 2). Dynamika PKB – w ujęciu rok do roku – wynosiła w latach 2000-2015, kolejno (w proc.): 4,3 – 3,1 – 1,6 – 3,6 – 4,9 – 6,4 – 6,9 – 5,5 – 2,7 – (-4,8) – 2,3 – 2,0 – (-0,8) – (-0,5) – 2,7 i 4,5 [7]. Jak wynika z tych danych, po okresie względnego boomu lat 2004-2007 nastąpiło w gospodarce Czech poważne „tąpnięcie”, na które dopiero w 2014 r., a szczególnie w 2015 r. gospodarka odreagowała wzrostem. Według Banku Światowego – PKB rósł w tempie: 1,4 proc. w latach 1990-2000, 4,1 proc. w 2000-2009 i 0,7 proc. w latach 2009-2014 [9].

W ujęciu w USD – PKB w 2015 r. wyniósł 185 mld i był niższy niż w 2010 r. (207 mld USD) [10], a jego poziom per capita według parytetu siły nabywczej – to 32 167 USD, wobec 22 286 USD w 2005 r. [10]. Według standardowej siły nabywczej stanowił on w 2015 r. 85 proc. średniej dla krajów Unii Europejskiej, wobec 80 proc. w 2005 r. [7].
Wzrost ekonomiczny Czech zdeterminowany był nakładami na środki trwałe, które w ujęciu brutto stanowiły 26,3 proc. PKB w 2015 r., wobec 28,3 proc. w 2005 r. i 27,0 proc. w 2010 r. [10]. Informacje te potwierdzają spadek intensywności inwestowania, wyrażony w cenach bieżących w tabeli 2.

Budownictwo mieszkaniowe

Nakłady na budownictwo mieszkaniowe w 2015 r. wyniosły 51 607 mln koron czeskich, wobec: 51 607 mln koron czeskich, wobec: 56 711 w 2010 r., 50 454 w 2012 r., 43 690 w 2013 r. i 46 344 w 2014 r. [7]. Miały one następujący udział w wartości ogółem produkcji budownictwa – por. poniższe zestawienie (w proc.) [7]:
Dane te wskazują na malejący udział wartości produkcji budowlanej w dziedzinie mieszkalnictwa, w ogólnym jej wolumenie. Było to szczególnie niekorzystne w sytuacji zmniejszającego się udziału nakładów na środki trwałe w PKB (por. uwagi wyżej). I tak, jeśli wartość budownictwa mieszkaniowego wynosiła w 2010 r. 56 711 mln Kc, to w latach 2012-2015 – kolejno: 50 454, 43 690, 46 344 i 51 607 [7].

W 2015 r. oddano do użytku 25,1 tys. mieszkań (por. tab. 3). Ostatnie lata efektów budownictwa mieszkaniowego to regres do poziomu z 2000 r. Począwszy od apogeum liczby zbudowanych mieszkań z 2007 t. (>41,6 tys.) następował – na ogół – spadek efektów.

Intensywność budowania mieszkań w 2015 r. to 2,4 w przeliczeniu na 1 tys. ludności, wobec 4,0 w 2007 r. Wskaźniki miały zdecydowanie niższy poziom niż w b. Czechosłowacji, kiedy to wynosiły one np. 10,0 w 1975 r. czy 7,9 w 1989 r. [12 i 13]. Dostępne dane za 3 kwartały 2016 r. (ca 18,3 tys. zbudowanych mieszkań) świadczą o ...