Na świątecznych zakupach wciąż rządzi gotówka

Każdego roku zwiększają się wydatki Polaków na bożonarodzeniowe prezenty. Potwierdza to tegoroczny raport Deloitte „Zakupy świąteczne 2015”. Eksperci wyliczyli, że statystyczna polska rodzina wyda w tym roku na święta ponad 1,2 tys. zł, czyli o 11 proc. więcej niż przed rokiem, z czego na same prezenty przeznaczą ok. 44 proc. tej kwoty. Deutsche Bank postanowił natomiast sprawdzić, w jaki sposób za te świąteczne upominki będziemy płacić.

Polacy cieszą się opinią otwartych na nowinki technologiczne, w tym te związane z płatnościami, o czym może świadczyć „zawrotna kariera” płatności zbliżeniowych. Jeśli jednak chodzi o świąteczne zakupy, okazuje się, że jesteśmy tradycjonalistami i po prezenty wybieramy się przede wszystkim z gotówką w portfelach. Taką odpowiedź wskazało ponad 65 proc. respondentów najnowszego badania przeprowadzonego przez Deutsche Bank. Jak pokazuje sondaż, bardziej konserwatywni przy wyborze płatności są mężczyźni – aż 70 proc. z nich za świąteczne podarunki zapłaci gotówką. Wśród kobiet, odsetek ten wynosi 60 proc.

W badaniu przeprowadzonym w połowie tego roku przez TNS Polska, ankieterzy spytali Polaków o preferowany sposób płatności za zakupy spożywcze. Wtedy na gotówkę wskazało 53 proc. respondentów. Dlaczego więc, w okresie świątecznym odsetek ten się zwiększa? W przytoczonym wcześniej raporcie Deloitte czytamy, że aż 43 proc. Polaków po prezenty wybierze się pomiędzy 1 a 15 grudnia. Zdaniem Moniki Szlosek, Dyrektor Bankowości Detalicznej i Inwestycyjnej w Deutsche Bank, możliwe jest zatem, że przy tak dużych wydatkach skumulowanych w bardzo krótkim okresie, chcemy jeszcze lepiej kontrolować to ile i na co wydajemy. – W teorii, wyjmując banknoty z portfela przy kasie, jesteśmy w stanie lepiej odczuć faktyczny koszt zakupów, niż ma to miejsce w przypadku płatności kartą – mówi Monika Szlosek. – Niestety praktyka pokazuje, że kiedy ogarnia nas zakupowe szaleństwo, i tak często wydajemy znacznie więcej niż pierwotnie planowaliśmy, więc to poczucie większej kontroli bywa złudne – komentuje.

Drugą najpopularniejszą metodą płatności wskazywaną przez ankietowanych przez Deutsche Bank są karty kredytowe, a kolejną – debetowe. W porównaniu do badania sprzed dwóch lat, wzrósł nieco odsetek respondentów, którzy płacąc za prezenty używają kart. Z karty kredytowej skorzysta niemal 15 proc., a z debetowej prawie 13 proc. ankietowanych. Kto zatem najczęściej płaci kartą za świąteczne upominki? Popularność kart płatniczych rośnie wraz z dochodami, wykształceniem i wielkością miejscowości, z której pochodzą. Wśród najlepiej zarabiających, aż 67 proc. badanych korzysta z kart płatniczych, natomiast pośród najmniej zarabiających współczynnik ten wynosi już tylko 8 proc. Mieszkańcy dużych aglomeracji częściej płacą bezgotówkowo, aż 43 proc z nich deklaruje, że preferowanym sposobem płacenia jest karta. Metodę płatności różnicuje również wiek respondentów – 42 proc. ankietowanych  w przedziale wiekowym 45-54 podczas zakupów świątecznych zapłaci kartą. Natomiast, najrzadziej z kart płatniczych korzystają ankietowani w wieku 18-24 – zaledwie 10 proc. z nich.

– Na większą popularność płatności kartowych mogło wpłynąć zmniejszenie stawek interchange, m.in. dzięki czemu plastikiem możemy płacić niemal wszędzie, nawet jeśli kwota zakupu jest niewielka – mówi Monika Szlosek. – Dodatkowo, jeśli płatność zostaje dokonana kartą kredytową, odraczamy de facto moment płatności, zatem te spore wydatki skumulowane w grudniu, rozkładają się w czasie, co może przynieść ulgę wielu domowym budżetom – komentuje.

Wyniki badania Deutsche Bank wskazują również, że Polacy raczej nie chcą się zadłużać, aby kupić świąteczne podarunki. Wolą skorzystać z karty kredytowej, co dla wielu jest rozwiązaniem prostszym i wygodniejszym. Natomiast w przypadku braku możliwości posługiwania się kartą, jeśli faktycznie nie stać nas na prezenty, wolimy poprosić o pożyczkę rodzinę lub znajomych, niż zadłużać się w banku – taką odpowiedź zadeklarowało niespełna 2 proc. badanych.

Taka postawa jest widoczna w szczególności wśród ludzi młodych. Z możliwości tej chcą skorzystać przede wszystkim osoby najmłodsze (niecałe 5 proc. osób w wieku 18-24 lata) i osoby najmniej zarabiające. – Możliwe zatem, że pożyczka od rodziny jest brana pod uwagę przede wszystkim przez te osoby, które nie posiadają zdolności kredytowej, więc szukają finansowania innego niż bankowe – mówi Monika Szlosek.

Badanie przeprowadził 25-26 listopada 2015 r. Instytut IBRiS, na zlecenie Deutsche Bank na wybranej losowo, reprezentatywnej grupie 1 100 Polaków, metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI)

Źródło: Deutsche Bank