Polski system podatkowy jednym z najgorszych wśród państw OECD

Polski system podatkowy jednym z najgorszych wśród państw OECD
Fot. stock.adobe.com / Fotoforce
Na konferencji zorganizowanej przez Forum Obywatelskiego Rozwoju, która odbyła się 7 listopada ’25, prezydent Tax Foundation Daniel Bunn przedstawił najnowszą edycję Międzynarodowego Rankingu Konkurencyjności Podatkowej za 2025 rok.

Ranking porównuje 38 państw OECD pod względem konstrukcji systemów podatkowych – ich prostoty, stabilności i wpływu na inwestycje. Kładzie nacisk nie na wysokość stawek, ale na sposób zaprojektowania systemu podatkowego.

Systemy proste i neutralne sprzyjają rozwojowi przedsiębiorstw, natomiast te zawiłe i niestabilne podnoszą koszty działania firm i hamują aktywność gospodarczą.

Polska znalazła się na 35. miejscu, spadając o sześć pozycji względem poprzedniego roku. To najgorszy wynik od wielu lat i sygnał szczególnie niepokojący w sytuacji rosnących potrzeb wydatkowych państwa.

Słabo skonstruowany system podatkowy obniża atrakcyjność inwestycyjną kraju i zwiększa koszty funkcjonowania biznesu.

Kryteria i kategorie rankingu systemów podatkowych Tax Foundation

Tax Foundation ocenia pięć obszarów opodatkowania. W czterech z nich Polska plasuje się bardzo nisko:

PIT – 35. miejsce: wysokie koszty pracy i skomplikowane ulgi utrudniają zatrudnianie.

VAT – 35. miejsce: liczne preferencje i zwolnienia zawężają bazę podatkową i komplikują rozliczenia.

Podatki majątkowe – 28. miejsce: obciążenia nie odzwierciedlają wartości aktywów i zniekształcają decyzje inwestycyjne.

Opodatkowanie działalności międzynarodowej – 31. miejsce: dodatkowe regulacje, jak podatek minimalny, zwiększyły złożoność systemu.

Relatywnie najlepiej oceniono CIT – 14. miejsce, jednak jest to sukces pozorny. W praktyce przedsiębiorcy zmagają się z ograniczonym rozliczaniem strat, rozbudowanym systemem ulg i dodatkowym podatkiem minimalnym, co podnosi koszty i niepewność działania.

Na czele rankingu tradycyjnie znajdują się Estonia, Łotwa i Nowa Zelandia, gdzie systemy podatkowe są przejrzyste, a opodatkowanie zysków sprzyja reinwestycjom.

Najgorzej wypadają Kolumbia, Włochy i Francja – państwa o bardzo skomplikowanych i obciążających systemach.

Polski system podatkowy wymaga wielu zmian?

Wnioski z raportu są jednoznaczne: Polska potrzebuje uproszczenia systemu podatkowego, ograniczenia ulg i wyjątków, obniżenia kosztów pracy oraz stabilnych zasad rozliczania inwestycji.

Czytaj także: Mamy szwedzkie wydatki i irlandzkie podatki

Choć Polska nadal utrzymuje relatywnie wysokie tempo wzrostu gospodarczego, nie wynika to z dobrej polityki gospodarczej, ale z czynników od rządu niezależnych – siły popytu wewnętrznego, umiejętności przedsiębiorców radzenia sobie z nieprzyjaznym otoczeniem.

Przy utrzymaniu obecnej konstrukcji podatków to tempo będzie stopniowo maleć. Rząd nie ma wpływu na globalną koniunkturę, ale system podatkowy jest w całości jego odpowiedzialnością. To tu powinny zacząć się najpilniejsze reformy.

Witold Gadomski
Witold Gadomski, publicysta ekonomiczny, od ponad 20 lat pracujący w Gazecie Wyborczej. Autor książki o Leszku Balcerowiczu, współautor Kapitalizm. Fakty i iluzje. Od 2020 roku współpracuje z portalem BANK.pl.
Źródło: Portal Finansowy BANK.pl