Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Technologie – Diebold Nixdorf | Czym jest barwienie banknotów i jak się do niego przygotować?

W myśl nowych przepisów, bankomaty w Polsce, które nie mają zapewnionej 24-godzinnej fizycznej ochrony będą musiały być wyposażone w inteligentne systemy neutralizacji banknotów (IBNS, z ang. Intelligent Banknote Neutralisation Systems). Wspomniane systemy, uaktywniają się w razie napadu lub kradzieży pieniędzy z bankomatu i zabarwiają banknoty – zazwyczaj na czerwono, fioletowo lub zielono. Zaplamione banknoty są sukcesywnie usuwane z obiegu gotówkowego.

Według ustawodawcy, zastosowanie IBNS ma ograniczyć liczbę napadów na bankomaty, które cały czas są realnym problemem, ale trzeba również zauważyć, że Związek Banków Polskich w raporcie „BANKI 2022” podkreśla, że poziom zagrożenia instytucji finansowych napadami i włamaniami do placówek oraz atakami na bankomaty znacząco zmalał w 2022 r. – tego typu incydentów w zeszłym roku odnotowano zaledwie 42, w porównaniu ze 179 w roku 2021. Z drugiej strony, według danych Narodowego Banku Polskiego, na koniec czerwca ub.r. w Polsce działało ponad 21 tys. bankomatów. Jak wynika z legislacji dotyczącej tzw. „farbowania” banknotów, nowymi systemami zabezpieczeń musi być objętych ok. 40% z nich, co oznacza, że prawie 8500 urządzeń czeka poważna modernizacja. Koszt dostosowania maszyn do nowych wymogów może sięgać nawet 30–40% wartości bankomatu czy wpłatomatu.

Wyzwaniem, które stoi przed operatorami sieci bankomatów, w tym bankami spółdzielczymi, jest jeszcze czas – instytucje finansowe zostały zobowiązane do wprowadzenia systemów IBNS w bankomatach działających w Polsce do końca września 2023 r.

W co muszą zainwestować banki spółdzielcze?

Inwestycje modernizacyjne to jednak dopiero początek zmian, jakie czekają polskie instytucje finansowe. Jak informuje ekspert Diebold Nixdorf, wprowadzenie systemów IBNS spowoduje wzrost kosztów serwisowych i obsługi bankomatów. Banki zostaną również obciążone dodatkowymi kosztami operacyjnymi związanymi z wymianą zabarwionych banknotów. Taki obowiązek nakłada na sektor finansowy zarządzenie prezesa Narodowego Banku Polskiego.

– Z punktu widzenia klientów, proces instalowania nowego wyposażenie wpłynie bezpośrednio na zmniejszenie czasu dostępności urządzeń w nadchodzących miesiącach. A wzrost kosztów obsługi maszyn może oznaczać wzrost kosztów dostępu do gotówki. Już teraz większość banków wprowadziła opłaty za wypłatę niższych kwot, bądź wypłaty z bankomatów firm trzecich – wyjaśnia Kamil Buras, Key Account Manager odpowiedzialny za sektor banków spółdzielczych w polskim oddziale Diebold Nixdorf.

Niejasne przepisy

Przedstawiciele sektora finansowego wskazują też, że oprócz wysokich kosztów modernizacji i szybkiego tempa wprowadzania zmian, przeszkodą, która może znacząco wpłynąć na wdrożenie w życie nowych przepisów są niejasne zapisy wprowadzone przez legislatorów.

– Systemy IBSN mają zapewnić wyższe bezpieczeństwo obrotu gotówki, ale rynek wskazuje na brak w nowych przepisach jasno określonej jednostki umocowanej do certyfikacji wdrażanych rozwiązań. Ustawodawca dopuszcza certyfikaty europejskie systemów IBSN, ale problem polega na tym, że żaden z producentów urządzeń nie posiada tej certyfikacji wykonanej na banknotach emitowanych przez Narodowy Bank Polski. Co więcej, ustawa nie przewiduje też procedur postępowania na wypadek próby wpłaty zabarwionego banknotu we wpłatomacie – dodaje Kamil Buras.

„Barwienie” to nie wszystko. Jak jeszcze skutecznie odstraszać przestępców?

– Można dyskutować z kształtem nowych przepisów, na przykład w zakresie procentowego uszkadzania banknotów z wykorzystaniem systemów IBNS, ale trudno dyskutować z tym, że każdy bankomat należy zabezpieczyć w maksymalny sposób. Dywagacje na temat odpowiedniego kształtu regulacji będą z pewnością jeszcze się toczyć, ale już teraz warto skupić się na sednie problemu, czyli zapobieganiu przestępstwom – zauważa ekspert Diebold Nixdorf.

Krajobraz zagrożeń związanych z bezpieczeństwem bankomatów i gotówki wciąż ewoluuje. Metody stosowane przez przestępców są bardzo zróżnicowane. Dlatego też należy stale badać rozpoznane już zagrożenia, aby lepiej dostosować wykorzystywane rozwiązania bezpieczeństwa. Zabezpieczenie bankomatów należy analizować w trzech głównych aspektach: bezpieczeństwa cybernetycznego, zabezpieczenia danych i bezpieczeństwa fizycznego.

– Od ponad 160 lat, Diebold Nixdorf chroni gotówkę, dane i aktywa. Rozumiemy, że kontekst jest kluczowy dla bezpieczeństwa, dlatego rozwijamy inteligentne, dopasowane do potrzeb różnych organizacji rozwiązania bezpieczeństwa, które zmniejszają ryzyko i równoważą potrzeby biznesowe z oczekiwaniami klientów w zakresie ochrony prywatności – podkreśla Kamil Buras.

Zabezpieczanie danych

Skimming jest największym zagrożeniem w kategorii zabezpieczenia danych klientów. Technologia skimmingu staje się coraz bardziej zaawansowana, ułatwiając przestępcom kradzież danych właścicieli kart za pomocą elektroniki przymocowanej gdzieś w bankomacie – najczęściej na czytniku kart, z dodatkowymi kamerami skierowanymi na PIN pad. Przestępcy są obecnie w stanie stworzyć skimmer, który jest tak cienki jak kartka papieru.

Bankomaty z rodziny DN Series oferują szeroki zestaw rozwiązań obejmujący modułowe, skalowalne opcje zapewniające bezpieczeństwo danych i ochronę przed skimmingiem. Wśród nich jest system rozpoznający nawet najcieńsze skimmery, który zapobiega wprowadzeniu cienkiego jak brzytwa wewnętrznego skimmera dzięki algorytmowi, który rozpoznaje, kiedy urządzenie zostało umieszczone wewnątrz czytnika kart na zbyt długo.

Więcej informacji na temat rozwiązań DN Series dla banków można znaleźć na stronie www.dieboldnixdorf.com.