25-lecie ZBP i KZBS: Dziwny jest ten świat bankowości spółdzielczej

Teresa Kudlicka

To bardzo ważny krok w historii bankowości spółdzielczej, bowiem ma istotny wpływ na obecne i przyszłe bezpieczeństwo funkcjonowania uczestników systemów ochrony. W międzyczasie miało miejsce wdrażanie istotnych zmian w ustawach Prawo bankowe, o BFG i innych okołobankowych. Po tak intensywnym okresie wskazana byłaby chwila spokoju, a przed nami kolejne, równie trudne wyzwania. Zmiana modelu biznesowego zrzeszeń – czytaj banków zrzeszających – ale też banków spółdzielczych.

Wyzwań nie zabraknie

To, że część zarządów banków spółdzielczych uznała członkostwo w IPS jako zamach na swoją samodzielność (w moim mniemaniu pozorną wobec plejady norm, limitów i obowiązków banków) pokazuje, jak trudne będzie w naszym zindywidualizowanym środowisku wypracowanie kompromisu dotyczącego nowego, wspólnego modelu biznesowego. A na to nie mamy dużo czasu, kolejne miesiące przynoszą bowiem wiele niekorzystnych zjawisk, które będą miały wpływ na przyszłość sektora. Zaskoczyła nas skala i tempo zmian w ostatnim 10-leciu w Banku Spółdzielczym w Toruniu, jak również przewidywany poziom podstawowych wielkości ekonomicznych za 10 lat, którą podczas uroczystości 25-lecia KZBS zaprezentował wiceprezes jego zarządu Grzegorz Flanc.

Jest pewne, że w kolejnej dekadzie świat będzie rozwijał się szybciej, a więc i zmiany będą większe. Sektorowi bankowości spółdzielczej przyjdzie zmierzyć się z niejednym wyzwaniem. Omawiamy je i rozważamy od kilku już lat. W prezentacji przedstawiciela Partnera EY, na odbywającej się 29 listopada br. konferencji zorganizowanej przez KZBS w gmachu NBP, również zostały one przedstawione. Za zagrożenia uznano m.in.: wzrost obowiązków nadzorczych, spadek efektywności, środowisko niskich stóp procentowych, ale też zmiany w potrzebach klientów, cyfryzację procesów oraz skalę regulacji. Odniosłam wrażenie, że wszyscy się z tym zgadzają. Natomiast do szans zaliczone zostały: niskie bariery innowacji technologicznych, dostępność nowych technologii IT do redukcji kosztów operacyjnych i wzbogacenia oferty, internetyzacja klientów, nowe regulacje wymuszające współdziałanie, shered services (centra usług wspólnych) i outsourcing jako sposoby optymalizacji kosztów oraz presję rynkową i właścicielską w sektorze banków komercyjnych. Wykorzystanie szans wymaga jednak istotnych zmian w dotychczasowych strategiach banków zrzeszających i banków spółdzielczych. Konieczne są przede wszystkim zmiany w rozumieniu interesu wspólnego i w postawach zarządów większości instytucji. A to w mojej ocenie materia trudniejsza niż w przypadku zmiany naszej ustawy. Pomimo 25 lat pracy w sektorze bankowości spółdzielczej i niewielu mniej na stanowisku prezesa zarządu, nieodmiennie towarzyszy mi zdziwienie. W kontekście życia prywatnego podobno to cenna postawa, ale zdziwienie dotyczy też pracy zawodowej. Otóż, dziwią mnie niezachwiana pewność w myśleniu o trwałości sektora oraz biznesowe zadowolenie niektórych zarządów banków. Wielokrotnie, słuchając wypowiedzi prezesów, zastanawiam się, z czego ta pewność i zadowolenie wynikają. Niektórzy powołują się na długą i chwalebną przeszłość, inni na misję służenia społeczności lokalnej i wspierających interesariuszy.

Czy istotnie są to czynniki mogące zapewnić bankom spółdzielczym przyszłość? Śmiem wątpić. Sztandarowym przykładem firmy, która pomimo niewiele krótszej od naszej historii, nie przetrwała zmian technologicznych jest – powstała w 1880 r. – firma Kodak. Była niekwestionowanym potentatem branży fotograficznej, kojarzonym z innowacyjnością i wysoką jakoś...