Banki Spółdzielcze: Banki spółdzielcze a plan Morawieckiego, czyli jak zbudować polski kapitał – przyczynek do dyskusji

Zdzisław Kupczyk, Stefan Cieśla

W planie przyjęto, iż „dalszy wzrost powinien być oparty także na kapitale krajowym”. Słusznie podkreślono, iż „państwo nie stworzyło przedsiębiorcom warunków do wzrostu”. Odchodząc od metropolitalnego modelu rozwoju, stwierdzono, że „Polska musi w pełni wykorzystać własny potencjał rozwojowy i włączyć mniejsze miasta oraz obszary wiejskie w procesy rozwojowe, żeby zbudować silną gospodarkę we wszystkich regionach”. Rada Ministrów jednoznacznie stwierdziła, że „strategicznym celem jest pomnażanie polskiego kapitału finansowego, społecznego, technologicznego i w zakresie edukacji”.

Nowa strategia rządowa sprowadza się do tezy, iż rozwój społeczny i gospodarczy RP należy zapewnić poprzez wsparcie polskiego sektora gospodarczego. Warto w tym miejscu postawić tezę, iż rozwój przedsiębiorczości społecznej, w tym rozwój przedsiębiorczości poza metropoliami, powinien opierać się na ścisłej współpracy pomiędzy mikro i małymi przedsiębiorstwami a bankami spółdzielczymi działającymi na danym terenie.

Tezę tę można uzasadnić historycznie, ponieważ – jak wiadomo – banki spółdzielcze powstały jako instytucje wspierające i chroniące polską przedsiębiorczość w czasach XIX-wiecznego braku suwerenności przed naciskami HAKATY (Deutscher Ostmarkenverein). Pierwsze tego typu formy organizacyjne zaistniały już w XIX w., kontynuowane były w kolejnych dekadach XX i XXI w. W mijającym 25-leciu powstały z oddolnej inicjatywy banków spółdzielczych niezależne zrzeszenia, tj.:

• Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A. w Poznaniu (obecnie Spółdzielcza Grupa Bankowa SGB- -Bank S.A.).
• Bank Unii Gospodarczej S.A. (BUG S.A.) w Warszawie,
• Gospodarczy Bank Południowo- -Zachodni S.A. we Wrocławiu, a także dziewięć banków regionalnych utworzonych na mocy ustawy o restrukturyzacji finansowej banków spółdzielczych i BGŻ uchwalonej 24 czerwca 1994 r.

Po kilkuletniej ewolucji na polu bankowości spółdzielczej pozostały dwa banki zrzeszające – Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz Spółdzielcza Grupa Bankowa S.A.

Niezmiernie ważną rolę banków spółdzielczych potwierdzają wydarzenia ostatnich lat, kiedy to podczas światowego kryzysu finansowego 2008 r. właśnie one były jednym z ważniejszych dostarczycieli kapitału dla polskiego mikro i małego przedsiębiorcy i pozwoliły mu przetrwać trudny czas. W chwili obecnej – zamiast za miliardy złotych repolonizować banki komercyjne, sprzedane kilkanaście lat temu zagranicznym instytucjom finansowym często poniżej wartości – warto podjąć działania, które wzmocnią sektor banków spółdzielczych.

Aby ocenić potencjał spółdzielczości bankowej jako swego rodzaju idei, należy przypomnieć, iż zarówno Raifeisen Bank, jak i Credit Agricole są instytucjami finansowymi wywodzącymi się ze spółdzielczości bankowej. Osiągnęły one sukces, korzystając z oparcia w lokalnych bankach ...