Bank i klient: Ryzykowne pośrednictwo kredytowe

Krzysztof Waliszewski

Choć do transakcji doszło w połowie grudnia 2009 r., wracamy do niej, bowiem w historii spółki Żagiel odnajdziemy wszystkie etapy rozwoju instytucji pośrednictwa kredytowego w Polsce – handlowy rodowód pośrednika, trudności ze zdobyciem finansowania dla własnego systemu ratalnego, rozwój oferty produktowej od kredytu ratalnego, przez gotówkowy i kartę kredytową, a także związek kapitałowy pośrednika kredytowego z sieciowym bankiem komercyjnym, którego celem było osiągnięcie efektu synergii, obniżenie kosztów, integracja łańcucha tworzenia wartości w obsłudze kredytowej klienta masowego i wspólny wzrost na rynku consumer finance. Odnajdujemy również nieszczęśliwe zakończenie, w którym bank i pośrednik mają problemy w związku z działalnością na rynku finansów konsumenckich.

Historia spółki Żagiel rozpoczyna się w grudniu 1990 r. – wtedy to zostaje utworzona spółka Żagiel PHU s.c. z siedzibą w Lublinie. Współzałożycielem, inicjatorem jej rozwoju oraz wieloletnim prezesem był Leszek Podkański. Nazwę swą spółka wzięła od nazwiska współwłaścicielki – Elżbiety Żagiel. Zajmowała się handlem sprzętem AGD-RTV. Szybko okazało się, że mimo wysokiego potencjalnego popytu na tego typu sprzęt, rozbudzonego przez porównanie wyposażenia polskich gospodarstw domowych z gospodarstwami zachodnimi, popyt efektywny jest znacznie mniejszy, ponieważ rzadko kogo było stać na jego zakup za gotówkę. Banki komercyjne nie oferowały zbyt chętnie produktów kredytowych na zakup towarów w systemie sprzedaży ratalnej. W związku z tym, dla zwiększenia obrotów spółki Żagiel, stworzono własny system sprzedaży ratalnej. W 1992 r. spółka podpisuje umowę ze Wschodnim Bankiem Cukrownictwa w Lublinie, który jako nieliczny z całego sektora bankowego finansował takie systemy, stając się tym samym pośrednikiem w sprzedaży usług finansowych. Ekspansywny rozwój firmy Żagiel PHU s.c. oraz poszerzenie zakresu działalności o kolejne branże spowodowało konieczność powołania nowych wyspecjalizowanych podmiotów gospodarczych. W 1995 r. powstaje Żagiel sp. o.o. jako spółka wydzielona z grupy i specjalizująca się w pośrednictwie kredytowym. Głównym produktem firmy jest kredyt ratalny. Dynamiczny rozwój systemu sprzedaży ratalnej Żagiel oferowanego przez spółkę skutkował podpisywaniem umów z kolejnymi bankami i rozszerzaniem skali działalności w znaczeniu obrotów, terytorialnym, liczby pracowników i liczby współpracujących punktów handlowych.

Bank inwestorem

W styczniu 2000 r. zmienia się forma prawna spółki: Żagiel sp. z o.o. przekształca się w Żagiel SA. W sierpniu 2000 r. jego partnerem strategicznym zostaje Kredyt Bank SA, nabywając 26 proc. akcji spółki. W styczniu 2002 r. Kredyt Bank obejmuje dodatkowo akcje stanowiące 51 proc. w kapitale akcyjnym, stając się większościowym udziałowcem spółki (77 proc.), a Żagiel SA zostaje włączony do Grupy Kapitałowej Kredyt Banku. W czerwcu 2002 r. Kredyt Bank nabył pozostałe 23 proc. akcji spółki Żagiel, stając się jedynym jej właścicielem.

Wokół spółki Żagiel miała miejsce konsolidacja pozioma branży pośrednictwa kredytowego -w listopadzie 2002 r. przejęła ona pośrednika kredytowego należącego do Kredyt Banku – spółkę System Kredytów Konsumpcyjnych SKK Kredyt z siedzibą we Wrocławiu, wyrosłą ze spółki M&M, dzisiejszego Neonetu. Wzrost konkurencji w segmencie kredytów ratalnych, a także wzrost popytu na kredyty gotówkowe i karty kredytowe sprawił, że spółka stanęła przed koniecznością zdywersyfikowania swojej oferty kredytowej. Dopiero w 2006 r. pojawiają się pierwsze kredyt punkty Żagiel SA. Placówki zajmują się sprzedażą pożyczek gotówkowych oraz kart kredytowych, w tym czasie najszybciej rozwijających się produktów w ofercie spółki. Z pośrednika kredytowego, którego domeną był...