Indeks Dostępności Kredytowej spadł trzeci raz z rzędu

Obliczany każdego miesiąca przez Open Finance i TVN CNBC Indeks Dostępności Kredytowej (IDK), który obrazuje sytuację na rynku kredytów hipotecznych w złotych, obniżył się w ostatnim miesiącu o 1,03 pkt (0,9 proc.). W porównaniu do września ubiegłego roku wskaźnik jest niżej o 1,91 pkt (1,65 proc.). Z dziewięciu tegorocznych odczytów Indeksu, tylko trzy były wyższe od analogicznych w ubiegłym roku, ostatnio taką sytuację zaobserwowaliśmy w czerwcu.

Ostatni miesiąc, podobnie jak kilka poprzednich, nie przyniósł zbyt wielu zmian w ofertach banków. Uaktualnienia oferty zdarzały się sporadycznie i najczęściej działały na niekorzyść klientów. Na zmiany można też spojrzeć w ujęciu rocznym. We wrześniu 2011 r. średnia marża wyliczona na potrzeby IDK wyniosła 1,16 p.p., dziś jest to 1,45. Znacznie spadła też zdolność kredytowa – rok temu rodzina 2+1 zarabiająca dwukrotność średniej pensji mogła liczyć na kredyt w średniej wysokości niespełna 439 tys. zł, aktualnie jest to 404 tys. zł, o prawie 8 proc. mniej.

Zmiany te są efektem sytuacji na rynku kredytowym. Z jednej strony, po wejściu w życie drugiej części nowej rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego banki restrykcyjniej zaczęły liczyć zdolność kredytową, z drugiej zaś banki stosują dokładniejszą selekcję klientów.

Jest jednak szansa, że sytuacja w ostatnich miesiącach roku nieco się poprawi. Pod koniec roku banki mogą bardziej się bowiem starać o klientów, a to ze względu na chęć poprawienia wyników sprzedażowych. We wrześniu pojawiły się już pierwsze zwiastuny tego – marże obniżył Deutsche Bank PBC, w PKO BP wprowadził jesienną promocję ze stawkami od 1,15 p.p.

IDK wyliczany jest na podstawie trzech parametrów rynkowych: średniej marży, maksymalnego możliwego LtV oraz zdolności kredytowej. Wskaźnik powstaje na podstawie uśrednionych ofert 10 banków z rynkowej czołówki. Na indeks nie wpływają oferty instytucji sprzedających niewielką liczbę kredytów, ale jeśli chodzi o parametry, znacznie odbiegające od rynkowych średnich. Na comiesięczny wynik indeksu wpływają trzy parametry: maksymalne możliwe LtV (stosunek kwoty kredytu do wartości zabezpieczającej go nieruchomości), bankowa marża oraz maksymalna zdolność kredytowa wyliczona dla rodziny zarabiającej dwukrotność średniej krajowej, podawanej co miesiąc przez Główny Urząd Statystyczny. IDK uwzględnia zatem zarówno podejście banków (maksymalne LtV i marża), jak i zmianę zarobków Polaków.

Marcin Krasoń
Open Finance