Neuromarketing: fikcja czy rzeczywistość?: NAGA MAŁPA, czyli porządek dziobania

Według Morrisa stare, zwierzęce lub przynajmniej praludzkie schematy zachowań prześwitują w nas do dziś, nawet w warunkach cywilizacji miejsko-przemysłowej, i to na każdym kroku: na ulicy, w domu, w biurze, w rozmowie towarzyskiej i u fryzjera. Jesteśmy jako gatunek głęboko uwikłani w niszczącą walkę i konkurencję, w stanie, delikatnie mówiąc, ogólnego bałaganu; są więc niemałe szanse na to, że wytępimy się jeszcze przed końcem bieżącego stulecia. „Nawet chłodni intelektualiści – stwierdza D. Morris – z reguły wpadają w nastrój gwałtownie agresywny, gdy zaczną dyskutować o tym… jak pilnym zadaniem jest zapobieganie agresji”.

Jesteś gotów do akcji, ruszaj!

Zwierzęta mogą walczyć między sobą dla jednego z dwu ważkich powodów; albo o pozycję w obrębie pewnej hierarchii społecznej, albo o prawo dysponowania pewnym określonym terytorium. „Hierarchię dominacji” odkryto najpierw jako „porządek dziobania” u kur, które dziobiąc się nawzajem, szybko ustalają, która na co może sobie względem innych pozwolić. W grupie z dobrze ustaloną hierarchią dominacji niewiele jest bójek. Co więcej, udowodniono, że stabilne grupy kur, które miały czas na ustalenie wzajemnych między sobą relacji, składają więcej jajek. Może to sugerować „korzyść”, jaką przynosi zjawisko hierarchii dominacji.

U większości gatunków małp występuje sztywna organizacja hierarchiczna z jednym dominującym przywódcą stada (samcem). Gdy przywódca stanie się zbyt stary lub słaby, by utrzymać dominację, zostaje obalony przez młodszego, bardziej krzepkiego samca, który wówczas przywdziewa płaszcz wodzowski. Niekiedy uzurpator dosłownie przywdziewa rodzaj płaszcza, bo wyrasta mu grzywa długich włosów.

Jak działa agresja? W jaki sposób zastraszamy się wzajemnie? Kiedy u ssaka wzbudzona zostaje postawa agresji, w jego ciele zachodzi wiele zasadniczych zmian fizjologicznych. Cała maszyneria musi wprowadzić się w stan gotowości do akcji, a czyni to za pomocą autonomicznego układu nerwowego. Ten zaś układ składa się z dwu przeciwstawnych i wzajemnie równoważących się układów: współczulnego, którego zadaniem jest przygotować ciało do gwałtownego wysiłku, i przywspółczulnego, odpowiedzialnego za utrzymywanie i odtwarzanie rezerw organizmu.

Ten pierwszy powiada: „Jesteś gotów do akcji, ruszaj!”, ten drugi” „Spokojnie! Odpręż się i zachowaj siły!”. W normalnych okolicznościach organizm słucha obydwu głosów i utrzymuje błogą równowagę, ale kiedy nastąpi silne pobudzenie agresywne – słucha wyłącznie układu współczulnego. W wyniku aktywizacji tego układu do krwi wysłane zostają duże dawki adrenaliny i następują głębokie zmiany w pracy całego układu krążenia. Serce zaczyna bić szybciej.