Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym. Czy w 2019 r. rzeczywiście zapłacimy mniej za energię elektryczną?

W trzecim kwartale ubiegłego roku do Polski zaczęły docierać mało optymistyczne sygnały na temat nagłych podwyżek cen prądu, które według statystyk miałyby wynieść od 15 do nawet 40 procent. Jak się okazuje, polski parlament nie pozostał obojętny na te prognozy i 28 grudnia 2018 r. przyjął ustawę zmieniającą przepisy akcyzowe oraz kilka innych ustaw.

Największa zmiana sprowadza się do obniżenia podatku akcyzowego na energię elektryczną z 20 zł/MWh do 5 zł/MWh. Szacuje się, że dzięki tej obniżce odbiorcy zaoszczędzą 1,85 miliardów złotych. Zmniejszenie wysokości akcyzy na prąd nie spowoduje jednak zwiększenia objętości portfeli podatników. Wprowadzona zmiana ma bowiem na celu jedynie zniwelowanie gwałtownych podwyżek cen energii elektrycznej.

Pomimo tej zmiany eksperci zauważają, że jednorazowe obniżenie podatku akcyzowego to zagranie wyłącznie populistyczne, które nie rozwiąże problemu rosnących cen. Do tego potrzeba długofalowych rozwiązań, które ustabilizują je w dłuższej perspektywie czasu.

Czytaj także: Ceny energii elektrycznej: Sejm przyjął nowelizację ustaw >>>

Elektroniczny dokument dostawy zamiast papierowego

Wraz z nadejściem nowego roku papierowy dokument dostawy został zastąpiony przez jego elektroniczną wersję. Ale tylko na papierze.

Mocą ustawy z 14 grudnia 2018 r. zmieniającej nowelizację ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy – Prawo celne z 20 lipca tego samego roku (tzw. noweli do noweli) podmioty zainteresowane zyskały dodatkowy rok na dostosowanie się do przepisów. Oznacza to, że firmy obracające towarami akcyzowymi zwolnionymi z podatku ze względu na przeznaczenie oraz wyrobami energetycznymi opodatkowanymi zerową stawką, do 31 grudnia 2019 r. mogą stosować dotychczasowe reguły w zakresie ich przemieszczania.

Koniec końców przedsiębiorcy zyskali dodatkowy rok, w którym wciąż mogą posługiwać się papierowymi dokumentami dostawy, bez narażania się na dotkliwe sankcje. Jednak posunięcie ustawodawcy zmieniające przepisy, które jeszcze nie weszły w życie, dalekie jest od racjonalnego i obniża zaufanie obywateli do stabilności prawa.

Zmiany w akcyzie na wyroby węglowe

Od początku roku obowiązują nowe przepisy w zakresie obrotu wyrobami węglowymi. Zmiany dotyczą przede wszystkim dokumentacji sprzedaży zwolnionych od akcyzy wyrobów węglowych oraz zwolnienia z obowiązku wystawiania dokumentu dostawy finalnym nabywcom tych wyrobów, jak również z obowiązku sporządzania cyklicznych zestawień tych dokumentów.

Nowe przepisy nakładają na podmioty, które obracają zwolnionymi od akcyzy wyrobami węglowymi, obowiązek:

• wystawienia faktury, która ujawnia ich ilość w kilogramach oraz
• odebrania oświadczenia wystawionego przez finalnego nabywcę, w którym zobowiązuje się zużywać wyroby węglowe tylko na te cele, które uprawniają go do skorzystania ze zwolnienia.

Od stycznia sprzedawcy nie muszą zatem wystawiać dokumentów dostawy oraz przyjmować na nich potwierdzenia odbioru. Zamiast tego są zobowiązani do wystawiania faktur oraz odbierania oświadczeń finalnych nabywców. Wygląda więc na to, że pozorna poprawa ich sytuacji polega wyłącznie na zastąpieniu obowiązku przygotowania jednej dokumentacji, obowiązkiem stworzenia drugiej.

Nowe stawki akcyzy na płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie opóźnione

Druga nowela ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym przedłuża okres obowiązywania starej stawki na płyn do e-papierosów oraz wyroby nowatorskie aż o półtora roku. Pierwotnie przepisy miały wejść w życie z dniem 31 grudnia 2018 r. Ostatecznie zaczną obowiązywać dopiero od 1 lipca 2020 r.

Dzięki nowelizacji przedsiębiorcy zyskają czas na dostosowanie swoich działalności do nowych przepisów. Przez następne półtora roku płyny do e-papierosów oraz wyroby nowatorskie wciąż będą opodatkowane zerową stawką. Oznacza to zwolnienie z obowiązku oznaczania wyrobów znakami akcyzy, ewidencjonowania, składania zabezpieczenia oraz prowadzenia składu podatkowego.

Ubiegły rok przyniósł zapowiedź wielu zmian w ustawie o podatku akcyzowym. Jednak czas pokazał, że rzeczywistość nie jest gotowa na przyjęcie ich wszystkich. W konsekwencji część przepisów m.in. o zmianie papierowych dokumentów dostawy na rzecz elektronicznych oraz zniesieniu zerowej stawki podatku dla płynów do e-papierosów oraz wyrobów nowatorskich wejdzie w życie dopiero za kilkanaście miesięcy.

Przedsiębiorcy mają zatem czas na dostosowanie swoich działalności do nowych zasad. Nie mają jednak pewności co do tego, czy w tym czasie nie dojdzie do kolejnych zmian. Rzeczywistość pokazuje, że aktualizacja ustaw nowelizujących to częsta praktyka ustawodawcy.