Zmiany w Kodeksie pracy w zakresie umów terminowych
Za ponad miesiąc, 22 lutego 2016 r. wejdą w życie zmiany Kodeksu pracy wprowadzone ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja nie wprowadza zmian w zakresie umów o pracę na czas nieokreślony, lecz dotyczy jedynie umów terminowych. Pracodawcy będą mogli zawrzeć maksymalnie trzy umowy o pracę na czas określony, na okres nieprzekraczający łącznie 33 miesięcy.
Po przekroczeniu jednego z tych limitów umowa o pracę na czas określony przekształci się w umowę na czas nieokreślony. Wprowadzane zmiany mają przeciwdziałać zawieraniu długoterminowych umów o pracę na czas określony i dążyć do zwiększenia zatrudnienia w oparciu o umowy o pracę na czas nieokreślony. W ocenie BCC, cel ten powinien być jednak realizowany poprzez kompleksową reformę prawa pracy i dostosowanie przepisów prawa pracy do zmian gospodarczych.
Ustawodawca, wbrew stanowisku reprezentowanemu przez przedstawicieli pracodawców, zdecydował się na podwójne limitowanie umów o pracę na czas określony (w zakresie liczby umów oraz łącznego czasu ich trwania). Od dnia wejścia w życie ustawy dopuszczalne bowiem będzie zawarcie maksymalnie trzech umów o pracę na czas określony, na okres łącznie nieprzekraczający 33 miesięcy. W przypadku przekroczenia choćby jednego z tych limitów umowa o pracę na czas określony przekształci się w umowę o pracę na czas nieokreślony.
Od powyższej reguły przewidziane zostały wyjątki, w których wskazane limity nie znajdą zastosowania (mi.in. przy zawieraniu umowy w celu zastępstwa nieobecnego pracownika, na okres kadencji, czy w przypadku wystąpienia obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy).
Istotą zmianą jest uzależnienie długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Warto jednak podkreślić, że nie zmienia się regulacja dotycząca uzasadniania wypowiedzenia tych umów – pracodawca nadal nie będzie musiał wskazywać przyczyny wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę na czas określony.
Nowelizacja wprowadza również ograniczenie rodzajów umów o pracę. Nastąpi likwidacja umowy o pracę na czas wykonywania określonej pracy, jednak do tego rodzaju umowy zawartej przed 22 lutego 2016 r. nadal będą stosowane przepisy dotychczasowe.
Dopuszczono także możliwość ponownego zawarcia umowy na okres próbny z tym samym pracodawcą, jeżeli pracownik ma być zatrudniony przy wykonywaniu pracy innego rodzaju lub po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony przy wykonywaniu pracy tego samego rodzaju.
Z uwagi na brzmienie przepisów przejściowych, które w pewnych przypadkach nakazują stosowanie regulacji dotychczasowych, a w innych odsyłają do znowelizowanych przepisów, pracodawcy powinni już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany i przeanalizować pod tym kątem umowy o pracę na czas określony podpisane z pracownikami przed 22 lutego br.
Wprowadzane zmiany mają przeciwdziałać zawieraniu długoterminowych umów o pracę na czas określony i dążyć do zwiększenia zatrudnienia w oparciu o umowy o pracę na czas nieokreślony. W ocenie BCC, cel ten powinien być jednak realizowany poprzez kompleksową reformę prawa pracy i dostosowanie przepisów prawa pracy do zmian gospodarczych. Mnożenie nowelizacji kodeksu pracy uchwalonego w 1974 r. nie przynosi korzystnych, stałych zmian na rynku pracy.
Marta Matyjek,
ekspert BCC ds. prawa pracy,
radca prawny
