Zagranica: Możliwe konsekwencje brexitu dla londyńskiego centrum finansowego i banków europejskich

Eugeniusz Gostomski

Zgodnie z traktatem mają one trwać dwa lata, ale okres rokowań może być (bez ograniczeń) przedłużony. Trudno dzisiaj przewidzieć, kiedy Wielka Brytania definitywnie opuści UE, ponieważ procedura wyjścia z tej organizacji nie jest w żadnym dokumencie precyzyjnie określona i brak jest jakiegokolwiek doświadczenia w tej dziedzinie.

Jeżeli Wielka Brytania wystąpi z Unii Europejskiej, to niewątpliwie będzie to miało negatywne konsekwencje zarówno dla gospodarki brytyjskiej, jak i gospodarek pozostałych krajów unijnych. Ograniczę się jedynie do analizy potencjalnych skutków brexitu dla londyńskiego City i banków europejskich. Już samo ogłoszenie wyniku referendum z 23 czerwca 2016 r., w którym większość wyborców opowiedziała się za wyjściem Wielkiej Brytanii z UE, wywołało duży niepokój na rynkach finansowych: osłabił się funt i waluty krajów uchodzących za mniej stabilne, wzrosła rentowność obligacji rządowych i niemal wszystkie giełdy na świecie odnotowały spadek kursów papierów wartościowych. Nie sposób obecnie określić, jakie będą średnio- i długoterminowe skutki brexitu. Zależeć one będą od ostatecznego kształtu wynegocjowanych porozumień między krajami UE i Wielką Brytanią, a w szczególności od tego, w jakim stopniu między tymi stronami utrzymana zostanie swoboda przepływu towarów, usług, kapitału i siły roboczej. Konieczne będzie zawarcie około 40 bardzo trudnych do wynegocjowania umów dotyczących różnych aspektów gospodarki.

Jedną z najważniejszych gałęzi brytyjskiej gospodarki jest sektor finansowy, który od miejsca lokalizacji licznych banków, towarzystw ubezpieczeniowych i innych instytucji finansowych w znajdującej się w granicach starego Londynu specjalnej jednostce administracyjnej, nazywany jest po prostu „City of London”. Jego udział w brytyjskim PKB wynosi około 8% (2014 r.), przy czym połowa przypada na sam Londyn. W sektorze finansowym w Wielkiej Brytanii pracuje 1,1 mln osób, co stanowi 3,4% wszystkich zatrudnionych w brytyjskiej gospodarce, z czego 360 tys. pracuje w londyńskim City, a prawie 130 tys. w nowym centrum finansowym Canary Wharf we wschodniej części Londynu. Jednocześnie z sektora finansowego pochodzi 11,5% wszystkich fiskalnych dochodów państwa1.

Londyn wraz z Nowym Jorkiem, Singapurem i Hongkongiem należy do największych centrów finansowych świata. W okresie 2007-2016, z wyjątkiem 2014 r. i pierwszej połowy roku 2015, zajmował pierwsze miejsce na sporządzanej przez think-tank Z/Yen Group liście rankingowej Global Financial Centres Index (patrz tabela 1).

O powstaniu w Londynie globalnego centrum finansowego zadecydowało wiele czynników:

• bogate tradycje handlowe brytyjskiej stolicy;
• centralne położenie między amerykańską i azjatycką strefą czasową, które umożliwia zawieranie w podstawowych godzinach pracy w Londynie transakcji zarówno z kontrahentami amerykańskimi, jak i azjatyckimi;
• bardzo dobrze rozwinięta infrastruktura transportowa i telekomunikacyjna oraz wysoka podaż wszelakich pomieszczeń biurowych i mieszkaniowych:
• możliwość pozyskania wysokiej klasy specjalistów w zakresie finansów, prawa, informatyki i personelu pomocniczego;
• stabilność polityczna, korzystny system podatkowy i prawny oraz wielokulturowy charakter mieszkańców Londynu;
• język angielski jako język urzędowy.

Londyn jest największym na świecie centrum bankowym, w tym także największym ośrodkiem bankowości międzynarodowej. Znajdują się tam nie tylko centrale największych banków brytyjskich, takich jak: HSBC, Barclays, ...