Zagranica: Mikrofinansowanie na wznoszącej fali

Arkadiusz Lewicki

Autorzy raportu „Perspektywy Rynku Mikrofinansowego 2015” prognozują, że w skali globalnej w 2015 r. rynek ten wzrośnie co najmniej o 15%. Rozwija się także rynek mikrofinansowy w samej Europie. Według danych Komisji Europejskiej (raport „Przegląd sektora mikrofinansowego w UE”, 2014) rocznie udzielanych jest prawie pół miliona mikropożyczek, o łącznej wartości przekraczającej 1,5 mld EUR. Rośnie także liczba instytucji mikrofinansowych, zaangażowanych w finansowanie potrzeb zarówno osób fizycznych o niskich dochodach, jak i mikroprzedsiębiorców. Działają one w różnej skali (od lokalnej do międzynarodowej) i w różnej formule (od banków komercyjnych i spółdzielczych po małe fundusze i aniołów biznesu z sektora przedsiębiorczości społecznej). Wzrasta również liczba i wysokość udzielanych mikropożyczek (średnia wartość pożyczki to 8,5 tys. EUR), co wiąże się zapewne z poprawą jakości portfeli mikrofinansowych.

W Europie z mikrofinansowania korzysta rocznie ponad 121 tys. mikroprzedsiębiorstw, w tym przede wszystkim start-up’y. Zatrudniają one blisko 250 tys. osób. Dane dla samej Unii Europejskiej to odpowiednio 75 tys. mikroprzedsiębiorstw i 150 tys. miejsc pracy. 79% mikropożyczek trafia do podmiotów gospodarczych, pozostałe 21% zaciągają osoby fizyczne. Klienci chętnie korzystają również z usług pozafinansowych, w ramach coraz szerszego zakresu oferty instytucji mikrofinansowych.

W opinii uczestników rynku mikrofinansowego, do podstawowych wyzwań umożliwiających podtrzymanie wzrostu w najbliższych latach należą: poprawa otoczenia prawnego i instytucjonalnego, zapewnienie kapitału dla instytucji mikrofinansowych, dostosowanie do zmian technologicznych w obecnym społeczeństwie oraz tworzenie klimatu sprzyjającego mikroprzedsiębiorczości.

Program EaSI, czyli do włączenia społecznego przez mikrofinansowanie

Mikrofinansowanie blisko wiąże się z tematyką wykluczenia finansowego i społecznego. Komisja Europejska dostrzega problem wysokiego bezrobocia, ubóstwa, wykluczenia społecznego oraz starzenia się społeczeństw, na co receptą jest m.in. zwiększenie dostępności finansowania dla mikroprzedsiębiorców, osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz dla przedsiębiorstw społecznych. W tym celu przygotowano – uruchomione w ostatnich miesiącach – instrumenty finansowe Programu na rzecz Zatrudnienia i Innowacji Społecznych (EaSI – od Emploeyment and Social Innovation) na lata 2014-2020. Większa dostępność mikropożyczek ma przyczynić się do wzrostu zatrudnienia i rozwoju unijnych mikroprzedsiębiorstw.

W regulacjach UE „mikroprzedsiębiorstwo” zdefiniowano jako firmę zatrudniającą poniżej 10 osób (w tym jednoosobową działalność gospodarczą), której roczny obrót ...