Za dwa lata nasz dług publiczny przekroczy 60% PKB?
W Strategii Zarządzania Długiem Sektora Finansów Publicznych w latach 2024–2027, która była załącznikiem do projektu ustawy budżetowej przedstawionej we wrześniu 2023 roku przez rząd Morawieckiego przewidywano, że w najbliższych czterech latach dług będzie nieustannie rósł i w roku 2027 wyniesie 58,7% PKB, pod warunkiem znacznego dostosowania fiskalnego, czyli obcięcia wydatków lub podniesienia podatków.
Eksperci Instytutu Finansów Publicznych przewidywali, że bez tego dostosowania dług już w 2026 r. przebije wartość 63% PKB, a w 2027 r. wyniesie 67,4% PKB.
Konieczne zmiany w wydatkach i podatkach
Pesymistycznie ocenia też stan polskich finansów Komisja Europejska. W dokumencie opublikowanym w marcu b.r. Debt Sustainability Monitor 2023 eksperci Komisji Europejskiej wyliczyli, że według scenariusza bazowego, zakładającego, że Polska nie wprowadzi w najbliższych latach zmian po stronie wydatków państwa i podatków, dług publiczny naszego kraju osiągnie w roku 2030 67% PKB, a w 2034 zbliży się do 80% PKB. Przestaniemy być krajem o niższym niż średnia unijna poziomem długu.
WPFP zakłada, że w 2024 r. nastąpi ożywienie gospodarcze – wzrost PKB przyspieszy do 3,1%. Wpływ na to będzie miała spadająca inflacja, wysoka dynamika wynagrodzeń, która pobudzi konsumpcję oraz napływ pieniędzy z KPO.
Środki te będą znacząco stymulować gospodarkę przede wszystkim w roku 2025 r., dzięki czemu PKB zwiększy się w roku przyszłym o 3,7%.
Na jesieni rząd przedstawi strategię konsolidacji finansów państwa
Mimo ożywienia gospodarczego i wciąż wysokiej inflacji (w roku bieżącym średnio 5,2%, w 2025 r. 4,1%, a w kolejnych latach 3,3% i 2,5%), która wpływa na wzrost dochodów budżetu, finanse państwa będą zamykały się deficytem. Wyniesie on w roku bieżącym 5,1% PKB, a w kolejnych latach: 4,4%, 3,8% i 3,3%.
W efekcie dług sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągnie w 2024 roku 53,4% PKB, w 2025 57,3% PKB, w 2026 60,5% PKB, w 2027 61,3% PKB. Według Konstytucji dług publiczny nie może przekraczać 60% PKB, ale sposób obliczania wartości państwowego długu publicznego określa ustawa. W efekcie rząd, dysponując większością w parlamencie może dowolnie zmieniać definicję długu publicznego.
Przyjęty przed rokiem (w kwietniu 2023 roku) WPFP na lata 2023-2026 przewidywał znacznie niższy deficyt finansów państwa (w roku 2024 3,4% PKB, a w kolejnych 2,9% PKB i utrzymanie długu poniżej 60% PKB. Wyższy niż zakładano deficyt, a w efekcie dług był wynikiem podniesienia wypłat na dzieci z 500 na 800 zł oraz większych wydatków obronnych, które nie zostały sfinansowane dodatkowymi dochodami.
W aktualnym WPFP znajduje się zapowiedź, że rząd przedstawi na jesieni strategię konsolidacji finansów państwa i w efekcie jej realizacji dług sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczy 60% PKB.
