XV Kongres Gospodarki Elektronicznej, jak zmniejszyć wykluczenie społeczne osób niepełnosprawnych?

Dr hab. med. Michał Wszoła z Fundacji Badań i Rozwoju Nauki przedstawił nowe rozwiązania wspierające leczenie chorych na cukrzycę.

Trzustka z drukarki 3D

Do 2040 r. 640 mln osób na świecie będzie chorych na cukrzycę. Jak podał, wzrost dotyczy też cukrzycy u dzieci do czwartego roku życia. Cukrzyca jest główną przyczyną utraty wzroku przez pacjentów przed 65 r. życia. Co roku 5 mln osób na świecie umiera na powikłania związane z tą chorobą.

Czy jest możliwość 3D biodrukowania trzustki w celu leczenia cukrzycy?

Jak się okazuje hodowla narządów połączona z biodrukowaniem może rozwiązać problem niedoboru narządów do przeszczepów. Konsorcjum Bionic rozpoczęło związane z tym badania w 2017 r. W trakcie procesu z przetransformowanych komórek z wysp trzustki pacjenta powstaje bioniczna trzustka razem z układem naczyniowym. Obecnie projekt jest w fazie dopuszczania do badań klinicznych.

Przy tworzeniu takiego bionicznego narządu należało odpowiednio zaprogramować biodrukarkę.

Michał Wszoła wezwał do wsparcia projektu i zainteresowania się innowacjami związanymi z elektroniką również w takiej dziedzinie.

Wynalazki studentów uczelni technicznych

W kolejnym wystąpieniu o działalność kół naukowych Politechniki Warszawskiej na rzecz osób z niepełnosprawnościami mówiła Katarzyna Tutaj przewodnicząca Rady Kół Naukowych Politechniki Warszawskiej.

Koła naukowe działają też charytatywnie na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Przykładem jest konstrukcja elektrycznego bolidu. Został on opracowany dla dziesięciolatka o imieniu Maks, który cierpi na dystrofię mięśniową.

Do sterowania bolidem opracowano między innymi specjalny joystick, podobny do takiego, który chłopiec używa w swoim wózku inwalidzkim.

Kolejnym projektem jest projekt protezy ręki wykonywanej przy wykorzystaniu druku 3D. Pozwalają one wykonywać pewne ruchy — gdy zginamy staw, palce się same zaciskają, co pozwala na przykład przytrzymać kubek.

Studenci opracowali też aplikację dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Aplikacja przygotowuje spersonalizowaną dla danej osoby trasę przemieszczania się tak, żeby uniknąć wszystkich możliwych barier i ograniczeń.

Katarzyna Tutaj wspomniała też o projekcie Farma Dobrej Woli — budowy tzw. inteligentnych domów dla osób niepełnosprawnych.

Unijna dyrektywa w sprawie dostępności

Tematem następnej prezentacji były wyzwania związane ze wdrożeniem w Polsce dyrektywy unii europejskiej w sprawie wymogów dostępności produktów i usług. Mówiła o tym Zuzanna Raszkowska zastępca dyrektora w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Chodzi o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług. Celem dyrektywy jest przyczynienie się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego w drodze zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w odniesieniu do wymogów dostępności niektórych produktów i usług, w szczególności poprzez wyeliminowanie i zapobieganie powstawaniu barier dla swobodnego przepływu niektórych dostępnych produktów i usług, które wynikają z rozbieżnych wymogów dostępności w poszczególnych państwach członkowskich.

Zwiększyłoby to podaż na rynku wewnętrznym dostępnych produktów i usług, a także poprawiło dostępność stosownych informacji.

Środowisko, w którym produkty i usługi są bardziej dostępne, umożliwia większe włączenie społeczne i ułatwia osobom z niepełnosprawnościami prowadzenie niezależnego życia.

Jak stwierdziła, Zuzanna Raszkowska, Dyrektywa jest osadzona na usługach cyfrowych i docelowo na nauczaniu cyfrowym. Trzeba pamiętać, że 1,3 mld osób na świecie żyje z jakąś formą niepełnosprawności.

Razem z przyjaciółmi i rodziną ta grupa ma siłę nabywczą 8 bln dolarów. To duży rynek do zagospodarowania. Do tego dochodzą wyzwania związane ze starzejącym się społeczeństwem.

Dyrektywa ma być przełożona do polskiego porządku prawnego do połowy 2022 r. Firmy od połowy 2025 r. będą musiały dostosować się do wymogów związanych z dostępnością.

Zmiany dotyczą też banków i sposobu obsługi przez nie klientów z niepełnosprawnościami.

Ograniczenie wykluczenia społecznego zwiększa PKB

Podsumowaniem Sesji był panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: dr n. med. Adriana Pietraszkiewicz członek zarządu Fundacji Promyk Słońca, Kamil Kowalski dyrektor INTEGRACJI-Lab w Fundacji INTEGRACJA, Zuzanna Raszkowska, Artur Marcinkowski przewodniczący rady Fundacji Widzialni a debatę prowadził Krzysztof Kotyniewicz prezes zarządu głównego Polskiego Związku Głuchych.

Dr Adriana Pietraszkiewicz zwróciła uwagę spore wykluczenia pomimo zastosowania nowych technologii na przykład, jeśli chodzi o nauczanie na odległość uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Należałoby lepiej wprowadzić wirtualną rzeczywistość w nauczanie szkoły.

Potrzebne są szkolenia dla osób, które tworzą programy przekazywane w nowej formie.

Artur Marcinkowski zwrócił uwagę, że brakuje dziś na rynku kompetencji takich jak umiejętność choćby oceny czy strona internetowa spełniała wymóg dostępności. To jest ważne, bo od tego będzie zależało czy instytucja – właściciel danej strony będzie ukarana lub nie.

Nie ma zawodu audytor stron internetowych. Jak poinformował, w najbliższym czasie pojawią się nowe zawody związane z dostępnością.

Trwają przygotowania do analizy kosztów i korzyści wdrożenia Dyrektywy o dostępności w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, jak poinformowała Zuzanna Raszkowska.

Podała przykład prowincji Ontario w Kanadzie, w której przeprowadzono taką ocenę. Wynika z niej, że odpowiednie przygotowanie miejsc pracy zwiększy współczynnik aktywności zawodowej w Prowincji, poprawi dochody osób z niepełnosprawnościami i podniesie PKB Prowincji o 600 dolarów kanadyjskich na mieszkańca. Poprawa dostępności do kształcenia podniesie docelowo PKB o kolejne 200 dolarów.

Kamil Kowalski zwrócił uwagę, że już samo pojawienie się komputerów otworzyło możliwość pracy przed osobami z niepełnosprawnościami. Nadal potrzebna jest edukacja i zmiana świadomości po stronie producentów sprzętu i tych, którzy dbają o wdrażanie nowych technologii.

Zakończeniem pierwszego dnia Kongresu było wręczenie nagród za opracowania i wdrożenia technologiczne przeciwdziałające wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami. W tym roku nagrody otrzymały Politechnika Warszawska i Fundacja Badań i Rozwoju Nauki wraz z zespołem doc. Michała Wszoły za opracowanie bionicznej trzustki.