Wyniki finansowe banków w I półroczu 2016 r.
W pierwszej połowie roku wynik finansowy netto sektora bankowego (na podstawie danych NBP przekazanych do GUS na początku sierpnia) wyniósł 8,0 mld zł, tj. o 1,2% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Suma bilansowa wzrosła w skali roku o 5,4% i wyniosła 1 658,9 mld zł. Wartość kredytów dla sektora niefinansowego zwiększyła się o 5,5%, do 990,6 mld zł, a depozytów o 11,0%, do 963,3 mld zł.
Wynik działalności bankowej w I półroczu 2016 r. zwiększył się o 9,9% do 30,6 mld zł. Wynik z tytułu odsetek zwiększył się o 8,6% do poziomu 18,5 mld zł, a przychody banków z tytułu dywidend były wyższe o 30,5% i wyniosły 1,2 mld zł. Łączny wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych oraz z tytułu różnic kursowych netto zwiększył się o 43,4% do 4,7 mld zł. Niższy był tylko wynik z tytułu opłat i prowizji, który osiągnął wartość 6,3 mld zł (spadek o 6,0%).
Koszty działania banków wzrosły o 13,2% do 15,7 mld zł, w tym koszty pracownicze stanowiły 50,2%, tj. 7,9 mld zł (wzrost o 5,5%). Koszty ogólnego zarządu zwiększyły się o 22,2%, do 7,8 mld zł, głównie z powodu kosztów z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych.
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości aktywów finansowych wyniosły 3,4 mld zł (o 1,5% więcej niż rok wcześniej), z czego 98,5% tej wartości zostało przeznaczone na pokrycie utraty wartości kredytów i pożyczek. Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zwiększyła się o 4,9% i wyniosła 1,4 mld zł. Rezerwy wzrosły o 63,7%, do poziomu 0,6 mld zł.
W swym opracowaniu GUS zwraca uwagę, iż w porównaniu z pierwszym półroczem 2015 r. poprawa wyniku działalności bankowej oraz wyniku z pozostałej działalności operacyjnej była większa niż wzrost kosztów działania banków, amortyzacji i rezerw oraz kosztów odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów.
W rezultacie wynik z działalności operacyjnej zwiększył się o 0,7 mld zł (o 6,9%) i osiągnął wartość 10,4 mld zł. Podatek dochodowy dotyczący działalności kontynuowanej wyniósł 2,4 mld zł (o 32,2% więcej niż rok wcześniej). Zysk netto w I półroczu 2016 r. w kwocie 8,4 mld zł osiągnęło 605 banków, a stratę netto o wartości 0,4 mld zł poniosło 18 banków. Stratę netto wykazało 12 banków komercyjnych (w tym 9 oddziałów instytucji kredytowych) oraz 6 banków spółdzielczych.
Suma bilansowa sektora bankowego w dniu 30 czerwca 2016 r. wyniosła 1 658,9 mld zł i była o 5,4% wyższa niż rok wcześniej. Największą pozycją aktywów były kredyty i inne należności, ich wartość wyniosła 1 166,0 mld zł (wzrost o 4,4%) i stanowiły one 70,3% aktywów. Po stronie pasywów dominującą pozycją były zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, osiągnęły one wartość 1 407,3 mld zł (o 6,3% więcej niż rok wcześniej), co stanowiło 84,8% pasywów. Kapitały własne zwiększyły się o 7,6% do 178,8 mld zł, a ich udział w pasywach wyniósł 10,2%.
Wartość kredytów udzielonych przez banki sektorowi niefinansowemu oraz sektorowi instytucji rządowych i samorządowych wg stanu w dniu 30 czerwca 2016 r. wyniosła 1 085,7 mld zł, co oznaczało ich wzrost o 5,3% w porównaniu do stanu o rok wcześniej. Kredyty udzielone sektorowi niefinansowemu stanowiły 91,2% tej kwoty i wyniosły 990,6 mld zł (wzrost o 5,5%), w tym kredyty dla przedsiębiorstw – 340,0 mld zł (wzrost o 7,4%), i dla gospodarstw domowych – 644,5 mld zł (więcej o 4,5%). Kredyty dla przedsiębiorstw zostały w większości (56,7%) zaciągnięte przez MŚP. W kredytach gospodarstw domowych 80,9% stanowiły łącznie kredyty na nieruchomości mieszkaniowe (389,6 mld zł, w tym 137,5 mld zł nominowane w CHF) i kredyty konsumpcyjne osób prywatnych (131,6 mld zł).
Depozyty sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych w dniu 30 czerwca 2016 r. osiągnęły wartość 1 044,1 mld zł (wzrost o 11,7%), z tego depozyty sektora niefinansowego wyniosły 963,3 mld zł (więcej o 11,0%), a depozyty sektora instytucji rządowych i samorządowych 80,8 mld zł (wzrost o 21,0%). W porównaniu do stanu sprzed roku odnotowano wzrost wartości depozytów bieżących o 17,1%, a depozytów terminowych o 6,5%. Wartość depozytów bieżących sektora niefinansowego zwiększyła się o 17,3%, a depozytów terminowych o 4,8%. Wartość depozytów bieżących sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrosła o 14,4%, a depozytów terminowych o 25,5%. Udział depozytów terminowych w depozytach sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych łącznie zmniejszył się w skali roku do 48,6% (o 2,4 p. proc.), przy czym udział depozytów terminowych w depozytach sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 61,3% (wobec 59,1% rok wcześniej).
W porównaniu do stanu w dniu 30 czerwca 2015 r., przyrost wartości depozytów sektora niefinansowego oraz sektora instytucji rządowych i samorządowych łącznie był większy o 54,7 mld zł niż przyrost wartości kredytów tych podmiotów. W rezultacie, różnica między wartością kredytów, a wartością depozytów tych sektorów zmniejszyła się do 41,6 mld zł. Różnica ta ukształtowała się na najniższym poziomie w badanym okresie. Nadwyżka kredytów nad depozytami sektora niefinansowego zmniejszyła się w skali roku o 43,6 mld zł. W sektorze instytucji rządowych i samorządowych zanotowano wzrost wartości depozytów o 14,0 mld zł, a wartość kredytów zwiększyła się o 2,9 mld zł. To spowodowało, że w tym sektorze nadwyżka kredytów nad depozytami zmniejszyła się o 11,1 mld zł.
Działalność operacyjną w końcu czerwca 2016 r. prowadziły 623 banki (o 6 mniej niż rok wcześniej). Liczba banków komercyjnych zmniejszyła się do 63 (o 3 mniej), do 51 zmniejszyła się liczba banków z przewagą kapitału zagranicznego (o 4 mniej). Liczba oddziałów instytucji kredytowych zmniejszyła się o 3 i wyniosła 26. Ponadto funkcjonowało 560 banków spółdzielczych (o 3 mniej niż w końcu czerwca 2015 r.).
GUS podkreśla, iż zmiany liczby banków ogółem oraz w poszczególnych grupach były spowodowane głównie przez procesy konsolidacyjne w sektorze (w jednym banku z większościowym udziałem kapitału zagranicznego dominującą pozycję objęła instytucja finansowa z większościowym udziałem kapitału polskiego; jeden oddział instytucji kredytowej został przekształcony w bank krajowy w formie spółki akcyjnej ze 100% udziałem kapitału zagranicznego, a następnie został przejęty przez bank z większościowym udziałem kapitału zagranicznego; jeden bank spółdzielczy połączył się z innym bankiem spółdzielczym oraz jeden bank spółdzielczy został przejęty przez bank zrzeszający). Ponadto, jeden bank spółdzielczy zakończył działalność z powodu ogłoszenia jego upadłości, a dwa oddziały instytucji kredytowych zaprzestały działalności z powodu ich likwidacji przez zagraniczne centrale.
Szczegóły:
Bogdan Koblański
