Wydarzenia i Opinie. Bezpieczeństwo: Od czwartej do szóstej dyrektywy

19 kwietnia 2018 r. Parlament Europejski dokonał gruntownej nowelizacji unijnych przepisów w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zmiany określane mianem V dyrektywy AML, z początkiem obecnego roku winny być implementowane w państwach członkowskich. 23 października 2018 r. unijny ustawodawca uchwalił dyrektywę nr 2018/1673 w sprawie zwalczania prania pieniędzy za pomocą środków prawnokarnych, której niektórzy nadają kolejny, szósty numer. W jaki sposób regulacje w obszarze AML wpływają na funkcjonowanie sektora bankowego? Które spośród wprowadzonych powinności stanowią szczególne wyzwanie dla instytucji obowiązanych? Okazją do dyskusji na te tematy była konferencja zatytułowana „Od IV do V dyrektywy AML”, zorganizowana 12 grudnia ub.r. przez Związek Banków Polskich. Wśród licznych prelegentów dominowali bankowcy, nie zabrakło również reprezentantów instytucji nadzorczych i niezależnych ekspertów.

Rejestr ułatwi pracę, ale nie rozwiąże wszystkich problemów

Jednym z priorytetów IV dyrektywy AML było stworzenie skutecznego procesu ustalania beneficjentów rzeczywistych transakcji finansowych. Wsparciem dla instytucji obowiązanych mają być rejestry osób, sprawujących faktyczną kontrolę nad instytucjami i podmiotami gospodarczymi. W warunkach polskich funkcję taką pełni Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), uruchomiony 13 października ub.r. – W przypadku spółek rejestrowanych po tej dacie, informacje do rejestru przekazywane są w terminie nieprzekraczającym siedmiu dni od daty dokonania wpisu. Analogiczna reguła ma zastosowanie wobec wszelkich zmian, dokonywanych w Krajowym Rejestrze Sądowym – przypomniał Waldemar Retyk z Departamentu Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów.

Nieco więcej czasu uzyskały podmioty wpisane do KRS przed utworzeniem CRBR; ich władze powinny przekazać dane na temat beneficjentów rzeczywistych spółki do 13 kwietnia br. Zgłoszenie dokonywane jest drogą elektroniczną pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenia, a do jego zatwierdzenia niezbędny jest podpis elektroniczny lub profil zaufany. Powołanie do życia ujednoliconego rejestru stanowi niewątpliwą nowość, jednak obowiązek wskazywania beneficjenta rzeczywistego klienta w bankach i innych instytucjach obowiązanych występował również pod rządami poprzedniej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W rzeczywistości wielu reprezentantów spółek handlowych ignorowało tę powinność. Efekty takowej niefrasobliwości mogą być wyjątkowo przykre zwłaszcza obecnie, pod jurysdykcją nowej ustawy AML.

Radosław Obczyński z Biura Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu w Banku Pekao przypomniał alarmistyczne komentarze, jakie pojawiły się na blogach ekonomicznych kilkanaście miesięcy temu. „mBank zamyka konta z uwagi na ustawę antyterrorystyczną?” „Akcja banków wymierzona w polskich posiadaczy bitcoinów” – ...