Właściwie wykorzystane ćwierćwiecze

Kiedy 25 lat temu podejmowano decyzję o powołaniu Związku Banków Polskich, rodzimy rynek finansowy pod każdym względem wyglądał inaczej aniżeli obecnie. Jakie wydarzenia minionego ćwierćwiecza miały pana zdaniem charakter przełomowy?

– Kluczem do transformacji polskiego sektora finansowego było odejście od modelu bankowości charakterystycznego dla gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Banki w gospodarce PRL sprowadzone zostały do roli instytucji administrujących środkami publicznymi w celu wykonywania dyspozycji przedsiębiorstw państwowych; ówczesne placówki nie miały wpływu nawet na ocenę efektywności podejmowanych działań inwestycyjnych. Konsekwencją tej polityki było pojawienie się w końcu lat 70. ubiegłego stulecia zjawisk kryzysowych, a w dalszej perspektywie stagnacja gospodarcza w ostatniej dekadzie PRL.

Niezwykle ważkim elementem transformacji polskiej bankowości okazała się prywatyzacja sektora, zapoczątkowana przez wyłonienie z dotychczasowego systemu dziewiątki banków komercyjnych. To posunięcie bywa dziś często krytykowane – tymczasem musimy zdawać sobie sprawę, że korzyści płynące z zakupu państwowych banków przez zagranicznych inwestorów nie sprowadzały się wyłącznie do wzmocnienia kapitałowego polskiego sektora finansowego. Dzięki zagranicznym partnerom polski sektor bankowy mógł szybko implementować najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, systemy zarządzania czy metodykę szkoleń kadry bankowej, odpowiadającą wyzwaniom współczesności. Rodzimi bankowcy potrafili optymalnie wykorzystać te najlepsze światowe wzorce, w konsekwencji polskie instytucje finansowe w dość krótkim czasie z anachronicznych, ekstensywnie zarządzanych placówek stały się przedsiębiorstwami modelowymi dla pozostałych branż. Do chwili obecnej zresztą sektor bankowy jest najnowocześniejszym segmentem polskiej gospodarki w każdym tego słowa znaczeniu.

Kolejnym kamieniem milowym w najnowszych dziejach polskiego rynku finansowego była bezprecedensowa operacja implementacji prawa europejskiego po przystąpieniu Polski do Wspólnoty. To było szczególne wyzwanie; w bardzo krótkim w naszym kraju wdrożono wielu dyrektyw. Nierzadko przenoszenie tych reguł na grunt prawa polskiego było dokonywane z pewną nadgorliwością; stawiało to polskich przedsiębiorców, w tym również banki, na gorszej pozycji konkurencyjnej wobec porównywalnych instytucji na zachodzie Europy. Niestety, z tym niepokojącym zjawiskiem w dalszym ciągu mamy do czynienia.

Polskie banki uznawane są przez społeczeństwo za instytucje zaufania publicznego. Które z elementów ładu wykreowanego w ostatnim ćwierćwieczu wpłynęł...