Prawo: W kręgu insiderów

Beata Paxford

Najogólniej mówiąc, Rozporządzenie MAR dotyczy rozpoznawania i zapobiegania nadużyciom na rynkach finansowych państw członkowskich. Przy czym nadużycia te obejmują głównie wykorzystywanie i bezprawne ujawnianie informacji poufnych (pkt 7 preambuły do rozporządzenia). Co ciekawe, wykorzystywanie informacji poufnych obejmuje również obrót instrumentami finansowymi, w tym instrumentami pochodnymi.

Należy tu zaznaczyć, iż ustawodawca europejski dostrzega ryzyka związane z nieuprawnionym czerpaniem korzyści z posiadania i wykorzystywania takich informacji. Zjawisko to wpływa negatywnie na rynek i nie sprzyja transparentności obrotu, stąd potrzeba wzmocnienia słabszych uczestników rynku i zapewnienia spójnej regulacji problemu. Pytanie tylko, czy rozporządzenie przy założeniu szlachetnych pobudek transparentności rynku nie doprowadzi do nieuzasadnionego ograniczenia przepływu informacji i w rezultacie do zahamowania obrotu instrumentami finansowymi na rynkach regulowanych. Obejmuje bowiem nie tylko informacje poufne, ale także osoby mające do nich dostęp, czyli tzw. insiderów.

Kim jest insider ?

Na potrzeby tego artykułu należy zdefiniować insidera jako osobę mającą dostęp do informacji poufnych (art. 18 rozporządzenia). Wersja polska rozporządzenia nie zawiera terminu insidera. Posługuje, się nim za to wersja angielska (art. 18 Insiders list). Art. 3, zawierający słownik definicji wykorzystywanych w treści aktu, nie wymienia pojęcia insidera. Pojawia się on jedynie w odniesieniu do list osób posiadających dostęp do informacji poufnych. Jak wskazują pkt. 56 i 57 preambuły sporządzanie list insiderów jest istotne dla realizowania celów rozporządzenia, jednakże nie powinno nakładać zbyt dotkliwych obciążeń z tego tytułu na uczestników rynku. Czym zatem jest lista insiderów, jeżeli jej sporządzenia i aktualizacja mogą nastręczyć takich problemów?

Lista insiderów (w polskiej wersji: lista osób mających dostęp do informacji poufnych) jest sporządzana przez emitentów lub przez osoby działające w ich imieniu lub na ich rzecz. Obejmuje osoby mające dostęp do informacji poufnych. Przy czym, nie ma znaczenia forma prawna ich zatrudnienia (umowa o pracę czy zlecenie).

Dostęp do informacji poufnych

Kluczowa jest kwestia dostępu tych osób do informacji poufnych. Rozporządzenie wskazuje przykładowo na doradców, księgowych czy na agencje ratingowe jako na insiderów. Warto tu zwrócić uwagę, iż zarówno wersja angielska, jak i polska posługują się terminem doradca (ang. advisor). Jest on szeroki i nieokreślony, co powoduje ryzyko swobodnej jego interpretacji. W konsekwencji podmioty zobowiązane do sporządzania list insiderów mogą wciągać na nie osoby, którym nie można przypisać charakteru doradcy. Wydaje się, iż na potrzeby rozporządzenia termin ten winien być tłumaczony literalnie i obejmować głównie osoby zajmujące się doradztwem prawnym, takie jak adwokaci i radcowie prawni. W tym również pracownicy działów prawnych podmiotów zobowiązanych do prowadzenia list insiderów, o ile mają oni dostęp do informacji poufnych. W przeciwnym bowiem razie, jak wskazano powyżej, listy insiderów będą składać się z osób, którym można przypisać status doradcy, ale nie w świetle komentowanego rozporządzenia. Stąd też, podmioty zobowiązane do prowadzenia list insiderów, powinny w pierwszej kolejności zidentyfikować osoby mające dostęp do informacji poufnych ...