W Kancelarii o legislacji

W seminarium uczestniczyli miedzy innymi: Prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski oraz Zastępca Prezesa NIK Marian Cichosz, a także Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Kowalczyk, Poseł na Sejm RP, Przewodniczący Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. związanych z ograniczaniem biurokracji Adam Szejnfeld, przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Prezes Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego dr Irena Herbst, oraz reprezentanci władz samorządowych, ośrodków naukowo-badawczych i prawnicy.

Seminarium prowadziła minister w Kancelarii Prezydenta Irena Wóycicka, która otwierając dyskusję podkreśliła wagę samodzielności mieszkaniowej młodych osób w podejmowaniu decyzji o posiadaniu potomstwa. Wskazała również na potrzebę budowy mieszkań na wynajem o umiarowym czynszu dostępnych dla średniozamożnych Polaków, którzy nie mają zdolności kredytowej, by zakupić mieszkanie na własność. Jest to jedna z rekomendacji programu polityki rodzinnej Prezydenta Bronisława Komorowskiego „Dobry Klimat dla Rodziny”.

Rozwiązania dostępne w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego są jedną z możliwych ścieżek dla samorządów w kierunku rozwoju budownictwa społecznego.

Prezes Naczelnej Izby Kontroli stwierdził, że NIK pozytywnie oceniła inwestycje realizowane w formule partnerstwa publiczno-prywatnego podlegające kontroli Izby, i że odpowiednio przygotowane inwestycje w tej formule są dobrą drogą dla realizacji zadań publicznych. Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju wskazywali na potrzebę podjęcia działań prowadzących do rozwoju rynku mieszkań na wynajem. W trakcie dyskusji wskazywano na bariery w korzystaniu z partnerstwa publiczno-prywatnego. Należą do nich przede wszystkim niejasne regulacje prawne, niska świadomość i mała wiedza, a także obawa władz lokalnych przed wykorzystywaniem tego typu rozwiązań. Uczestnicy seminarium podkreślali konieczność wprowadzenia zmian w przepisach prawa regulujących sferę finansów publicznych oraz potrzebę organizowania seminariów i szkoleń dla władz samorządowych, pracowników instytucji kontrolnych, wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania.

Przedstawiciele samorządów oraz administracji publicznej: Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju poparli przedstawioną przez dr Irenę Herbst koncepcję zmiany legislacyjnej:

Proponuje się zmianę art. 18a ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym polegającą na dodaniu po ust. 2 nowego ust. 3 w brzmieniu:

„Wydatki budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego poniesione tytułem wynagrodzenia partnera prywatnego lub wkładu własnego podmiotu publicznego w części, w jakiej przeznaczone są na finansowanie wytworzenia, nabycia lub ulepszenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu przepisów  o rachunkowości stanowią wydatki majątkowe odpowiednio budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego.”, prowadzącej do zaliczania wypłat wynagrodzenia dla partnera prywatnego w ramach formuły PPP do wydatków majątkowych lub bieżących.

Zaproponowana zmiana wpisuje się w nurt starań Centrum PPP o poprawę polskiej legislacji w obszarze PPP:

Do najważniejszych postulatów zmian ustawowych należy zaliczyć:

• rozporządzenie regulujące zakres poszczególnych rodzajów ryzyka oraz czynniki uwzględniane przy ich ocenie  – doprecyzowanie zagadnień związanych z wpływem zobowiązań wynikających z umów o PPP  na poziom długu publicznego,
• zmiana kwalifikacji zaliczania wynagrodzenia dla partnera prywatnego do – odpowiednio – kategorii wydatków bieżących i majątkowych.

Zgodnie z zapisem art.18a  ust.2 ustawy o PPP  – zobowiązania wynikające z umów o partnerstwie publiczno-prywatnym nie wpływają na poziom państwowego długu publicznego oraz deficyt sektora finansów publicznych w sytuacji, gdy partner prywatny ponosi większość ryzyka budowy oraz większość ryzyka dostępności lub ryzyka popytu – z uwzględnieniem wpływu na wymienione ryzyka czynników takich jak gwarancje i finansowanie przez partnera publicznego oraz alokacja aktywów po zakończeniu trwania umowy.

Dotychczasowe  regulacje w tym przedmiocie są na tyle nieprzyjazne iż demotywowały władze publiczne do stosowania formuły PPP.

Stosowanie jednakowego kryterium klasyfikującego rodzaj wydatków, takiego samego dla projektów PPP i przedsięwzięć realizowanych w formule tradycyjnej (bezpośrednie przejęcie na siebie przez jednostki samorządu terytorialnego finansowania i wszystkich ryzyk) pozbawia podmioty publiczne możliwości skorzystania z jednej z głównych zalet PPP, a więc wykorzystania PPP do realizacji usług publicznych bez konieczności zwiększania długu finansów publicznych. I nie ma tu wtedy znaczenia spełnienie przez te podmioty zasad postępowania zapisanych w decyzji Eurostatu z 11 lutego 2004 r. – bez znaczenia, że umowa respektuje prawidłowy, niezwiększający długu publicznego podział ryzyk między partnerami, jeśli, ze względu na zaklasyfikowanie wydatków z tytułu wypłaty wynagrodzenia, jako wydatki bieżące i tak powiększa deficyt sektora finansów publicznych.

Seminarium zakończyła minister Irena Wóycicka, która jeszcze raz podkreśliła, że partnerstwo publiczno-prywatne może być ważnym instrumentem w realizacji zadań samorządów w zakresie budownictwa mieszkaniowego i polityki rodzinnej. Należy zadbać o lepsze rozwiązania prawne i podniesienie świadomości i wiedzy instytucji odpowiedzialnych za realizację i kontrolę przedsięwzięć w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.