Temat numeru: To jest napad!

Paweł Minkina
Jan Osiecki

Tylko w pierwszym półroczu 2009 r. na banki napadano 45 razy. Z policyjnych statystyk wynika, że liczba tego typu przestępstw od kilku lat stale rośnie. Wciągu sześciu pierwszych miesięcy mijającego roku było więcej napadów na banki niż w całym roku 2008 (zanotowano wtedy 41 zdarzeń). Również w latach 2007 i 2006 bandyci atakowali rzadziej niż w okresie styczeń – czerwiec 2009: odpowiednio 51 i 52 ataki. Do absolutnego rekordu jest już bardzo blisko. Bandyci ustanowili go w 2000 r. – w kraju doszło wtedy do 91 napadów na banki.

Zwykle napad wygląda tak: kierowca czeka na zewnątrz, obserwuje otoczenie. Jego kolega, zamaskowany (najczęściej w kominiarce) wchodzi tuż przed zamknięciem banku do środka. Przedmiotem przypominającym broń straszy pracowników placówki i żąda pieniędzy. Zbiera kilkadziesiąt tysięcy złotych i razem ze wspólnikiem ucieka.

Czasem jednak bywa, jak w niezłej komedii. Policjanci jadący na patrol widzą nerwowo kręcącego się przed bankiem mężczyznę. Zatrzymują się i zaczynają obserwować. Ten nawet tego nie zauważa. Czeka jeszcze chwilę i wchodzi do środka. Kilkadziesiąt sekund później wybiega z torbą. Wtedy do akcji wkraczają funkcjonariusze. Na ich widok mężczyzna zaczyna uciekać. Gdy policjanci próbują go zatrzymać, wyjmuje plastikową atrapę broni i rzuca w nich plikiem banknotów. Po chwili leży skuty kajdankami na ziemi.

Napady bardzo nieopłacalne

Dlaczego po kilku latach spadków, znowu zaczęła rosnąć liczba napadów? Najprostsze wyjaśnienie: to efekt problemów gospodarczych. – Kryzys może zachwiać pewnymi normami uznawanymi w społeczeństwie. Mówiąc prościej: kiedy wszystko układa się dobrze, ludzie chcą się bogacić i dlatego dużo pracują. Ale kiedy tracą pracę, nadal chcą realizować swój cel, czyli zdobywać pieniądze. Ponieważ jednak nie mogą tego zrobić w normalny sposób, bo są bezrobotni, to szukają innych sposobów. Jednym z nich mogą być napady na banki – ocenia socjolog dr Magdalena Arczewska z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Tę teorię potwierdza policja. – Jednym ze złapanych przez nas rabusiów okazał się rolnik z niewielkiej wsi. Kiego go zatrzymaliśmy, tłumaczył, że nie miał pieniędzy na spłatę kolejnych kredytów. Dlatego najpierw szukał małych oddziałów banków oraz punktów kasowych, a potem napadał na nie – mówi Agnieszka Hamelusz z Komendy Głównej Policji.

Według policyjnych statystyk bandyci najczęściej napadają na stacje paliw oraz banki. Czy uznają, że te ostatnie są tak słabo zabezpieczone jak stacje benzynowe? – Jest kilka powodów, dla których przestępcy wybierają banki. Pierwszy i najważniejszy z nich to aspekt psychologiczny. Bank kojarzy się człowiekowi z miejscem, gdzie przechowywane są spore sumy pieniędzy – tłumaczy Agnieszka Hamelusz.

Właśnie dlatego ludzie chcący szybko się wzbogacić jako cel napadu wybierają instytucje finansowe. Tylko że popełniają gruby błąd. W tej chwili już tylko w filmach kryminalnych czy westernach można obejrzeć sceny napadu, kiedy to łupem gangsterów padają ogromne sumy pienię...