Temat numeru: Kosztowne zbliżenia

Karol Jerzy Mórawski

Kiedy przeszło trzy lata temu karty zbliżeniowe triumfalnie wkroczyły na polski rynek, nie brakowało głosów sceptycznych. Głównym mankamentem nowej technologii miał być niski poziom bezpieczeństwa; opowieści o złodziejach bez ograniczeń opróżniających konto za pomocą zbliżeniówki dołączyły do grona legend miejskich. Szybko jednak Polacy przekonali się do dobrodziejstwa nowej technologii, stanowiącej – jak twierdzą sami bankowcy – rozsądny kompromis pomiędzy wymogami bezpieczeństwa a wygodą. Płatność szybka niczym gotówką, brak konieczności uwierzytelniania numerem PIN, wreszcie stosunkowo niski próg 50 zł dla realizacji transakcji zbliżeniowych – wszystko to sprawiło, że zapłata kartą mogła stać się powszechna nie tylko w salonie samochodowym czy ekskluzywnym domu mody, ale przede wszystkim w kiosku z gazetami czy warzywniaku. Na korzystanie z karty bezstykowej skusił się również autor tego tekstu – w sytuacji gdy w miejsce zagubionej karty kredytowej PKO BP przyznał mu nową – rzecz jasna z funkcją zbliżeniową. Szybko okazało się, że diabeł tkwi w szczegółach…

Nie ma róży bez ognia?

„Informujemy, że przyznany limit kredytowy został przekroczony o kwotę 30,49 zł” – tymi słowami zaczynało się krótkie pisemko dołączone do comiesięcznego zestawienia operacji na karcie płatniczej. Poniżej znajdowało się standardowe pouczenie dotyczące warunków korzystania z karty oraz możliwości wypowiedzenia umowy przez bank, gdyby sytuacja taka powtarzała się regularnie. Bardziej nieprzyjemna informacja znajdowała się w zestawieniu operacji; z tytułu przekroczenia limitu kredytowego bank nałożył opłatę karną w wysokości 35 zł.

Informacja ta była niemałym zaskoczeniem: w chwili podpisywania umowy o wydanie karty kredytowej otrzymałem szczegółowe informacje, w jakich sytuacjach mogą zostać naliczone dodatkowe opłaty oraz kiedy może dojść do przekroczenia dopuszczalnego salda. Mogło do niego dojść w przypadku naliczenia odsetek za nieterminową spłatę lub też dokonywania kartą wypłat w bankomacie – wówczas już od pierwszego dnia naliczane są odsetki, które w połączeniu z warto – ścią wykonanych transakcji mogły przekroczyć magiczną kwotę 500 zł. Żadna z powyższych operacji rzecz jasna nie była dokonywana; karta służyła jedynie do drobnych zakupów w sklepie, kiosku, supermarkecie, stacji benzynowej itp. Warto zaznaczyć, że zdaniem pracowników banku wydających pierwszą, jeszcze tradycyjną kartę, niemożliwe było przekroczenie salda przy korzystaniu z karty jedynie w dozwolony sposób. Tym większe było zdziwienie, skąd nagle – po dwóch latach korzystania z ...