Temat numeru: Banki nie wycofują się

Arkadiusz Lewicki

Banki na pewno nie wycofały się z udzielania kredytów i gwarancji na projekty unijne. Kontynuują podstawowe formy zaangażowania. Głównymi usługami oferowanymi podmiotom ubiegającym się o dofinansowanie unijne są więc instrumenty: dłużne (kredyty inwestycyjne, w tym pomostowe), rozliczeniowe i zabezpieczające. Dynamika akcji kredytowej jest jeszcze niewielka z powodu znikomego rozwoju samych programów operacyjnych. Przypomnijmy, że Polska ma otrzymać ponad 100 mld euro środków unijnych, z których do końca 2008 r. wykorzystano zaledwie 1 proc. Kontynuowane są jednak wszystkie formy udziału banków w zakresie obsługi beneficjentów. Banki dokonały w procedurach wielu zmian, zwiększając dostęp do kredytu i gwarancji. Kontynuują także nadal kosztowny wysiłek szeroko zakrojonej akcji informacyjnej dla klientów – beneficjentów oraz akcji szkolenia własnych kadr. W ramach wszystkich programów współfinansowanych środkami unijnymi tylko na lata 2007-2013 przewidziano ponad 600 działań. Utrudnieniem jest więc nie tylko ogrom dokumentów niezbędnych do analizy i przyswojenia, ale i duża liczba częstych zmian, w tym niestety w trakcie trwania rund aplikacyjnych i obsługi klienta. Pojawia się wrażenie, że nie wyciągnięto niestety wniosków z negatywnych doświadczeń programów lat 2004-2006 i wciąż popełniane są te same błędy.

O tym, że banki nie zamierzają rezygnować z udziału w procesie absorpcji, świadczy także fakt, że w 2008 r. ujawniły się oznaki przygotowań (rekrutacja pracowników, nowe struktury) do ofensywy sprzedażowej związanej z nowym harmonogramem uruchamiania większości środków inwestycyjnych. Jednocześnie trzy nowe banki przystąpiły oficjalnie do Grupy Roboczej ZBP ds. Funduszy Unii Europejskiej.

Jako przykład dużego zainteresowania banków możemy podać także sztandarowe już dla tematu innowacyjności działanie 4.4. Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”, przeznaczone na projekty innowacyjne przedsiębiorców. Banki krajowe wsparły prawie 70 proc. tych projektów (kwotą ponad 3 mld zł).

Co może stanowić problem?

Sytuacja na rynkach finansowych oraz spowolnienie gospodarcze wpłynęły na pewno (i to mimo dobrej i zdrowej kondycji naszego sektora bankowego, szczególnie w porównaniu do zagranicznych sektorów bankowych) na wzrost ceny pieniądza, zwiększenie wymagań ostrożnościowych, a tym samym i dostępność kredytu. Według najnowszych danych NBP ponad 80 proc. banków zaostrzyło w ostatnim czasie kryteria udzielania kredytów, a większość banków podniosła marże kredytowe. Ale nie oznacza to przecież wycofania się banków z obsługi beneficjentów. Tym bardziej że akurat ta grupa będzie w najbliższym czasie zasilona dużymi środkami publicznymi. We wszystkich segmentach rynku kredytowego doszło do ograniczenia podaży kredytu. W przypadku kredytów dla przedsiębiorstw i mieszkaniowych banki wymagają zaś wyższego poziomu zabezpieczenia, niż miało to miejsce w 2008 r. Takie zmiany w polityce kredytowej wynikają z wysokiej niepewności co do przyszłego stanu koniunktury, która utrudnia ...