Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec stycznia 2018 r. wzrosło o 0,7% m/m do ok. 934,7 mld zł, podało Ministerstwo Finansów, prezentując szacunkowe dane.
Ponad 2 mln 515 tys. Polek i Polaków nie radziło sobie z terminową spłatą kredytów i bieżących rachunków na koniec 2017 r. Wartość ich przeterminowanych zobowiązań sięgnęła 64,5 mld zł – wynika z „Raportu InfoDług” BIG InfoMonitor. Przez rok liczba dłużników zwiększyła się o prawie 193 tys., a kwota zaległości o 10,8 mld zł.
Sądy bardziej życzliwie patrzą na próbujących ogłosić upadłość konsumencką. Zwłaszcza jeżeli chodzi o tych, którzy wpadli w spiralę zadłużenia. Stąd też ubiegłoroczny rekord takich bankructw.
Obecnie w bazach BIG InfoMonitor oraz BIK znajduje się już 2 505 000 osób opóźniających spłatę różnego rodzaju rachunków oraz rat kredytowych. Wartość ich zaległości wynosi 62,3 mld zł. Suma niespłaconych w terminie rat kredytów, pożyczek i różnego rodzaju rachunków widocznych w BIK oraz w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor, stanowi dwukrotność prognozowanej na ten rok dziury budżetowej.
Zadłużenia i oszczędzanie – to dwa obszary, w których Polacy powinni jeszcze wiele się nauczyć. Z raportu „Egzamin z wiedzy finansowej” przygotowanego przez firmę Maison&Partners dla Kapitalni.org wynika, że ponad połowa respondentów nie wie, czym jest debet. Z kolei 89 proc. ma trudności z wyliczeniem kwoty, jaką można otrzymać po wygaśnięciu lokaty. Jak Polacy odnajdują się w świecie finansów?
– Gdy ostatni tydzień miesiąca jest ekonomicznie „dłuższy od innych”, czas przyjrzeć się sposobom gospodarowania domowym budżetem.
Słowo „kredyt” najsilniej kojarzy się Polakom z zobowiązaniem, a najbardziej niebezpieczną jego formą, według 60% ankietowanych jest kredyt hipoteczny. Raport „Sytuacja materialna Polaków”[1] zrealizowany na zlecenie Lindorff SA ukazuje sposób, w jaki Polacy myślą o obowiązkach finansowych. Zatem, jakie zobowiązania są w Polsce najpopularniejsze, a jakie niosą ze sobą największe ryzyko?
W badaniu „Sytuacja materialna Polaków”, zrealizowanym na zlecenie Lindorff SA, ankietowani zostali poproszeni o sprecyzowanie, z czym kojarzy im się dobrobyt. Dla ponad 3/5 pierwszymi konotacjami są luksusowy samochód oraz własne lokum. Ponad połowa respondentów z dobrobytem utożsamia również coroczne wakacje.
Według raportu „Sytuacja materialna Polaków”, zrealizowanego na zlecenie Lindorff SA, najpopularniejszą formą zadłużenia Polaków w 2016 roku były zakupy na raty. Jakie kwoty spłacali ankietowani oraz jakiej wysokości inne zobowiązania posiadali w ubiegłym roku?
Zimowe urlopy poza domem to rzadkość. Zaledwie co ósmy Polak wyjeżdża zimą na narty lub do ciepłych krajów. Najczęściej wybiera rodzime góry, ewentualnie Austrię, Słowację, Czechy i Włochy. Na cieplejsze zakątki świata decydują się nieliczni. Średni koszt zimowego urlopu dla jednej osoby wynosi 1093 zł – wynika z badania wykonanego na zlecenie Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i BIK.
Rośnie udział seniorów wśród dłużników Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Obecnie co czternasta osoba z rejestru ma ukończone 65 lat. To jednak wciąż niewiele biorąc pod uwagę, że wśród pełnoletnich Polaków 65 rok życia ukończył niemal co piąty. Głównym problemem popadających w kłopoty są kredyty, rachunki za energię oraz opłaty na czynsz. Przeciętny dług w ciągu roku niemal się podwoił i wynosi obecnie 13,8 tys. zł.
Babcie i dziadkowie są aktywnymi uczestnikami rynku kredytowego, bo jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej seniorzy to 18% wszystkich kredytobiorców. Osoby w wieku powyżej 65 lat mają udział we wszystkich kredytach – posiadają 4 mln czynnych kredytów (15% wszystkich czynnych kredytów) o łącznej wartości do spłaty równej kwocie 25,7 mld zł (4,5% udział w kwocie do spłaty wszystkich kredytobiorców). W ogólnej strukturze kredytobiorców w Polsce mają 16% udział w liczbie zaciągniętych kredytów konsumpcyjnych, które stanowią połowę wszystkich posiadanych przez nich czynnych kredytów.
Giełdy wierzytelności, przez ponad 20 lat działalności w Polsce jako segment usług finansowych, osiągnęły duży poziom dojrzałości biznesowej, pełniąc dziś ważne funkcje gospodarcze. Poza realizacją celów, polegających na wspieraniu bieżącej pozycji finansowej konkretnych przedsiębiorców, dotkniętych negatywnymi skutkami braku wywiązywania się ze zobowiązań przez ich kontrahentów, realizują również cele ogólnogospodarcze, poprawiając jakość i szybkość obrotu w gospodarce.
Czy można zaciągnąć kilka pożyczek jednocześnie? I przede wszystkim – czy to dobre rozwiązanie? Okazuje się, że niektóre instytucje pozabankowe umożliwiają wnioskowanie o kolejną pożyczkę przed całkowitą spłatą poprzedniej. Jak zatem pożyczać rozsądnie, tak aby następne zobowiązanie było dla nas pomocą, a nie problemem?
Co szóstemu Polakowi wystarcza kilka godzin aby podjąć decyzję o pożyczeniu pieniędzy – pokazują badania ARC Rynek i Opinia. Zapewne m.in. takie podejście powoduje, że obchodzony 17 listopada Dzień bez Długów za swój dzień może uznać w tym roku prawie pół miliona osób mniej niż w 2015, o tyle wzrosła liczba niesolidnych dłużników w Rejestrze BIG InfoMonitor.
We wrześniu br. podczas XXVI Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdroju, Związek Banków Polskich opublikował trzecią edycję raportu „Polska i Europa – wyzwania i zagrożenia”. Materiał odnosi się do najważniejszych wskaźników gospodarczych w ujęciu makroekonomicznym oraz przedstawia kondycję sektora finansowego w Polsce na tle Europy. Spadek rentowności banków, wzrost kosztów funkcjonowania systemu i perspektywa nadmiernej regulacji – to najważniejsze wnioski opracowania.
Warunki gospodarcze powoli wracają do normalności. Globalna inflacja może przyspieszyć z powodu efektu bazy. Konkurencyjna dewaluacja walut nadal jest w cenie – co widać na przykładzie UK, strefy euro i Chin, które chcą w ten sposób zwiększyć swój udział w globalnym rynku. W Hiszpanii w końcu stworzono nowy rząd, co zmniejsza ryzyko kolejnego kryzysu politycznego w Europie, przynajmniej do 4 grudnia, gdy odbędzie się referendum konstytucyjne we Włoszech.
Nie tylko osoby prywatne, szpitale czy samorządy zadłużają się w firmach pożyczkowych, z danych BIG InfoMonitor oraz BIK wynika, że kłopot z obsługą długów od niebankowych pożyczkodawców ma blisko 5800 osób prowadzących działalność gospodarczą i spółek. Ich zaległe zadłużenie przekracza 44 mln zł.
Interesującej lektury dostarczają dane dotyczące krajowego przepływu pieniądza. Na koniec września br. podaż pieniądza M3 (dane NBP) wyniosła 1209,4 mld zł, tj. była wyższa niż w końcu grudnia ub. roku – o 4,7% i przed miesiącem – o 0,4%. Zasoby pieniądza gotówkowego w obiegu (poza kasami banków) w końcu września br. wyniosły 165,5 mld zł i wzrosły o 10,5% w porównaniu z końcem ub. roku, a w stosunku do sierpnia br. zwiększyły się o 0,4%.
Blisko 3 tys. osób ogłosiło upadłość konsumencką w ciągu 9 miesięcy 2016 roku. To ponad dwa razy tyle co w analogicznym okresie ubiegłego roku, choć chętnych jest znacznie więcej. Sądy mają jednak coraz więcej pracy z rozpoczętymi już postępowaniami upadłościowymi, dlatego czas od wpłynięcia nowych wniosków do ich rozpoznania wydłuża się.
95 proc. Polaków deklaruje, że udzieliłoby pozafinansowego wsparcia bliskiej osobie, która ma problem ze spłatą długu. Większość z nich w pierwszej kolejności pomogłaby znaleźć pracę lub dodatkowe źródło dochodu. To dane z raportu „Międzypokoleniowe rozmowy o długach”, przygotowanego przez TNS Polska na zlecenie Grupy KRUK. W największym stopniu gotowi do udzielenia pomocy są najmłodsi ankietowani (18-29 lat).
Zaledwie co trzeci Polak oszczędza na emeryturę samodzielnie, poza systemem obowiązkowych składek. Większość z nas twierdzi, że nie odkłada bo „nie musi”, albo zajmie się tym w przyszłości. Tymczasem jak pokazują wyliczenia ekspertów, państwa może po prostu nie stać na zapewnienie nam godnej emerytury. Jedynym sposobem, by temu zaradzić, jest zadbanie o swoją przyszłość samodzielnie.
Na 437 tys. działających w Polsce spółek prawa handlowego zarejestrowanych w KRS, problemy finansowe ujawnione w BIG InforMonitor ma 55 450. Oznacza to, że co ósme przedsiębiorstwo nie zawsze jest chętne aby zapłacić w terminie, najczęściej za otrzymany towar, ubezpieczenie, usługi telekomunikacyjne czy leasing. Czasami chodzi o rachunek na 500 zł, ale są też faktury idące w miliony. Rekordzista nie przelał na konto dostawcy 10 mln zł.
Czy obsługa klientów indywidualnych korzystających z kredytów mogłaby odbywać się w dzisiejszych realiach bez sprawnie działających systemów wymiany informacji kredytowej? Czym jest ów system? Kto i jakie czerpie z niego korzyści? Czy jest to tylko standard polski czy może europejski? I czy w ogóle przysłowiowego Kowalskiego powinno to interesować?
Zbliża się najtrudniejszy okres dla firm doświadczających opóźnień płatności za sprzedawane towary i usługi. Z badań i analiz BIG InfoMonitor wynika, że u ponad 40 proc. mikro, małych i średnich firm, zwyczajowo do największego spiętrzenia nieopłaconych faktur dochodzi w grudniu i styczniu. Pod koniec roku wiele przedsiębiorstw przyspiesza realizowanie budżetów zasypując rynek licznymi zamówieniami. Dla dostawców zdobycie kontraktów nie oznacza jednak terminowego otrzymania płatności, podczas gdy wynikające z kontraktu podatki nie czekają.
6 września 2016 r. podczas XXVI Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdrój Związek Banków Polskich opublikował trzecią edycję raportu „Polska i Europa – wyzwania i zagrożenia”. Raport odnosi się do najważniejszych wskaźników gospodarczych w ujęciu makroekonomicznych oraz przedstawia kondycję sektora finansowego w Polsce na tle Europy. Spadek rentowności banków, wzrost kosztów funkcjonowania systemu i perspektywa nadmiernej regulacji – to najważniejsze wnioski z treści opracowania.
Jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej, w 1 półroczu 2016 r. w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku, udzielono o 2,2% mniej kredytów konsumpcyjnych, lecz na kwotę wyższą o 1,2%. Wydano o 9,0% mniej kart kredytowych, przy czym zadłużenie na kartach wzrosło o 4% względem poprzedniego roku. W segmencie kredytów mieszkaniowych BIK odnotował zarówno wzrost o 4,1% liczby udzielonych kredytów, jak również ich wartości o 5,8%. W segmencie niskokwotowego finansowania widać rosnący trend do zaciągania pożyczek, udział pożyczek w finansowaniu w kwocie do 1 tys. zł. wynosi już 43%. A wszystko to w bardzo sprzyjającym otoczeniu makroekonomicznym: najniższym od 1991 r poziomie bezrobocia 8,6%, wyższym o 2,5% r./r. przeciętnym wynagrodzeniu brutto; wzroście w II kwartale PKB o 3,1%. wzroście sprzedaży detalicznej r./r o 5%, rekordowo niskim poziomie stóp procentowych oraz relatywnie stabilnych kursach walutowych.
Kredyty konsumenckie stanowią dla instytucji finansowych znacznie bezpieczniejszą inwestycję aniżeli finansowanie przedsiębiorstw. Najbardziej rzetelnymi kredytobiorcami są natomiast samorządy terytorialne – na każde 1000 złotych pożyczone gminom, powiatom i podległym im placówkom jedynie dwa złote zaliczyć można do grupy kredytów zagrożonych. Ogółem jakość portfela kredytowego polskiego sektora bankowego uznać można za stabilną; według analiz ekspertów Narodowego Banku Polskiego, udział kredytów zagrożonych wśród aktywów polskich banków szacować należy na 7,5 proc.
Ciągle słyszymy, że kraje koncentrują się na zmniejszaniu zadłużenia. Gdzie są jednak realne efekty tego delewarowania? Można powiedzieć, że Irlandia przeprowadziła delewarowanie, podobnie jak Grecja, ale wygląda na to, że większość krajów w ogóle nie zmniejszyła swego zadłużenia od czasu globalnego kryzysu finansowego z lat 2008-2009, a wiele z nich wręcz powiększyło ten balast. Wspominałem o tym kilka miesięcy temu nawiązując do obciążenia zadłużeniem USA, ale sądzę, że warto przyjrzeć się sytuacji w tym obszarze także w ujęciu globalnym.
Jak wynika z badań GetBack S.A.1, aż 74% dłużników jako główny powód zalegania ze spłatą zobowiązań finansowych podaje brak pracy. Jednak analiza sytuacji zawodowej osób zadłużonych nie do końca potwierdza tę diagnozę. Otóż ponad połowa dłużników ma pracę – 29% posiada stałe zatrudnienie, a 23% pracuje dorywczo.