Najwyższa Izba Kontroli / NIK

Finanse i gospodarka

Historyczne porozumienie – NIK wesprze „Majdan Monitoring”

nik.01.400x318Po raz pierwszy Najwyższa Izba Kontroli podpisała porozumienie o współpracy z zagraniczną organizacją pozarządową. Specjaliści z NIK będą uczyć członków Centrum Informacji „Majdan Monitoring”, jak skutecznie kontrolować władze. Ukraińcy z tego ruchu obywatelskiego chcą budować państwo oparte na europejskich wartościach i wolne od korupcji. Porozumienie wsparła polska organizacja pozarządowa Stowarzyszenie 4 Czerwca.

Finanse i gospodarka

NIK o nabywaniu nieruchomości pod budowę dróg krajowych

140925.droga.250xOsoby wywłaszczone na podstawie drogowej specustawy miesiącami czekają na odszkodowania za swoje nieruchomości. Przepisy wprawdzie przewidują krótkie terminy ustalenia wysokości odszkodowania, ale w praktyce nie są one dotrzymywane. Przyznawane odszkodowania są często zaniżane lub zawyżane ze względu na błędy w wycenie nieruchomości, które popełniają zarówno rzeczoznawcy majątkowi, jak i urzędnicy weryfikujący dokumenty.

Finanse i gospodarka

NIK sprawdzi, jak kontrolowane jest NATO

nato.01.400x300NIK będzie koordynowała przegląd partnerski Międzynarodowej Rady Audytorów NATO – IBAN (ang. International Board of Auditors for NATO) – instytucji odpowiedzialnej za kontrolowanie NATO. NIK zbada IBAN wspólnie z Trybunałem Obrachunkowym Hiszpanii. Porozumienie w tej sprawie podpisali Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski oraz przewodniczący IBAN Charilaos Charisis w obecności wiceministra obrony narodowej Czesława Mroczka. NIK poinformowała, że dotychczasowe inwestycje NATO w Polsce, realizowane przez MON, zostały ocenione pozytywnie.

Finanse i gospodarka

NIK o likwidacji szkół

szkola.01.400x267Likwidacja szkół nie powoduje pogorszenia warunków kształcenia dla przenoszonych uczniów. Możliwości lokalowe i organizacyjne w ich nowych szkołach są podobne lub nawet lepsze niż te w likwidowanych placówkach. Problem jest jednak złożony i wywołuje lokalne konflikty, w których każda ze stron ma swoje racje: gminy bronią pieniędzy, pedagodzy – Karty Nauczyciela, a lokalne społeczności – miejsc kulturotwórczych. Dlatego NIK podpowiada organizowanie społecznych debat i wysłuchań przed podjęciem decyzji o likwidacji lub pozostawieniu szkoły.

Finanse i gospodarka

NIK o ściąganiu należności przez ZUS

zus.01.400x259Kwota rzeczywistych, nieściągniętych i wymagalnych należności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przekroczyła w 2013 roku 55 mld zł. Mimo że ZUS wykorzystał całe spektrum narzędzi egzekucyjnych – od administracyjnych po karne – odzyskane dzięki nim należności w stosunku do ogólnej kwoty zaległości stanowiły w latach 2010-2012 zaledwie: 4,7 proc., 6,5 proc. i 6,2 proc. Dopiero w czerwcu 2013 r., po 8 latach od rozpoczęcia prac, wdrożono w ZUS system e-SEKIF, który stworzył warunki do oceny efektywności egzekucji i ustalenia rzeczywistej kwoty zaległości. Precyzyjne określenie tej kwoty będzie jednak możliwe po zakończeniu procesu weryfikacji danych na kontach płatników składek, które jest planowane na połowę 2015 roku.

Finanse i gospodarka

NIK o hałasie w dużych miastach

warszawa.01.400x267Od 2012 roku w Polsce obowiązują nowe normy dopuszczalnego hałasu komunikacyjnego. Dodatkowych zabezpieczeń nie wymagają miejsca, w których dokuczliwe dźwięki nie przekraczają 70 dB. Z dnia na dzień, po wprowadzeniu nowych przepisów, spadła drastycznie liczba mieszkańców miast zagrożonych uciążliwymi odgłosami oraz ilość miejsc wymagających ochrony akustycznej. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby hałas w ciągu dnia nie przewyższał 55 dB.

Finanse i gospodarka

Nadzór nad służbami specjalnymi

sluzby.specjalne.01.400x266Obecnie obowiązujące przepisy ograniczają możliwość sprawowania skutecznego nadzoru nad służbami specjalnymi przez Prezesa Rady Ministrów. Premier pozbawiony jest ważnych instrumentów nadzoru m.in.: pełnej wiedzy na temat procedur wewnętrznych obowiązujących w służbach specjalnych, albo kontroli poprawności działań operacyjno-rozpoznawczych w konkretnych sprawach. W istocie więc ustawodawca zobowiązał Premiera do nadzoru nad służbami specjalnymi, dając mu ograniczone możliwości zweryfikowania przekazywanych przez służby informacji co do treści oraz sposobu ich uzyskania. Taki stan prawny powoduje, że w wielu obszarach służby specjalne, pozbawione zewnętrznego cywilnego nadzoru, kontrolują same siebie.

Finanse i gospodarka

NIK o finansowaniu przedszkoli przez gminy

przedszkole.01.400x267Objęte kontrolą NIK przedszkola publiczne i niepubliczne zapewniały przedszkolakom odpowiednie warunki do osiągania gotowości szkolnej. Placówki te miały wykwalifikowaną kadrę, odpowiednio przystosowane sale i sprzęt dydaktyczny. W ocenie NIK niepokojącym sygnałem może być ograniczenie w niektórych gminach wymiaru zajęć dodatkowych, jednak Izba wskazuje przede wszystkim na pierwsze pozytywne efekty programu „Przedszkole za złotówkę”: obniżenie opłat w przedszkolach publicznych.

Finanse i gospodarka

NIK o realizacji programu zwalczania nowotworów

szpital.01.400x283Ministerstwo Zdrowia finansuje program wspierający zwalczanie nowotworów, ale słabo nadzoruje jego realizację. Pomimo wydatkowania prawie dwóch miliardów złotych pacjenci objęci programem wciąż zbyt długo czekają na rozpoczęcie radioterapii, zbyt mało kobiet zgłasza się na mammografię i na cytologię, a wskaźniki wykrywania i leczenia nowotworów wciąż znacznie odbiegają od średnich europejskich.

Finanse i gospodarka

NIK o ochronie brzegów morskich

morze.plaza.01.400x268Instytucje państwa nie wiedzą, czy skutecznie zapobiegają degradacji wybrzeża i zmniejszaniu się plaż Bałtyku. Według obecnie obowiązującego stanu prawnego organy administracji morskiej mają utrzymać linię brzegową z 2000 roku, choć od kontroli NIK sprzed pięciu lat wiadomo, że nie mają wiedzy jak ona przebiegała. Mimo zaleceń NIK oraz wniosków dyrektorów urzędów morskich minister do tej pory nie zakończył prac nad nowelizacją stosownej ustawy. Pozwoliłoby to na dostosowanie inwestycji chroniących wybrzeże i ich finansowania do aktualnych potrzeb. W rezultacie dyrektorzy urzędów morskich wydają pieniądze z programu na zadania w nim nie ujęte. Narażają się przy tym na zarzut wydawania pieniędzy niezgodnie z przeznaczeniem. NIK zaleca szybkie dokończenie prac nad nowelizacją ustawy oraz wzmocnienie nadzoru ministra nad działaniami urzędów morskich.

Finanse i gospodarka

NIK o ochronie gruntów rolnych skarbu państwa

pole.uprawne.01.250xBudżet państwa ponosi każdego roku wielomilionowe straty z powodu bezprawnego korzystania z gruntów skarbu państwa. Przepisy prawa w praktyce zapewniają samowolnym użytkownikom bezkarność. Instytucje publiczne nieskutecznie walczą z tym procederem. NIK zaleca zmiany w istniejącym prawie tak, aby możliwe było skuteczne karanie za bezprawne korzystanie z państwowej ziemi oraz wyeliminowanie takich praktyk.

Finanse i gospodarka

NIK o Puszczy Białowieskiej

las.02.400x257W blisko 700 ponadstuletnich drzewostanach Puszczy Białowieskiej zaplanowano w latach 2012-2021 wycinkę drzew w celach gospodarczych, co wskazuje na niewystarczającą ochronę puszczańskich zasobów. NIK odnotowuje jednak, że Minister Środowiska o 2/3 zmniejszył ilość drewna pozyskiwanego od 2011 roku przez Nadleśnictwa Białowieża, Browsk i Hajnówka, a od października 2012 roku wyłączył z użytkowania część drzewostanów w tych nadleśnictwach.

STRONA 6 Z 7