Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 3 października wyda wyrok, na który czekają nie tylko frankowicze. To orzeczenie może pociągnąć za sobą setki tysięcy wyroków polskich sądów, wymuszających decyzje na bankach.
Ostatnie dni przyniosły duże osłabienie polskie waluty wobec franka szwajcarskiego. Frank kosztuje ponad 4 zł, najdrożej w ciągu ostatnich 12 miesięcy. To efekt ataku inwestorów spekulacyjnych, którzy chcą zarobić na wyroku TSUE, dotyczącym frankowiczów.
Jeżeli wyrok TSUE będzie korzystny dla frankowiczów, banki ograniczą kredytowanie. Skutki mogą być dramatyczne. Kryzys na rynku nieruchomości może okazać się znacznie poważniejszy od tego sprzed dekady.
Warto obserwować złotego, któremu ciążą obawy o skutki orzeczenia TSUE i realizacji obietnic wyborczych. Ewentualne naruszenie poziomu 4,4 na EUR/PLN i jednoczesne wzmocnienie się USD/PLN znacznie powyżej 4,00 może być zwiastunem nadchodzącej paniki. Poziomy na wykresie i spekulacyjne reakcje inwestorów w krótkim terminie mogą być wtedy ważniejsze od kwestii makroekonomicznych.
Od kilkunastu miesięcy można zaobserwować coraz większą liczbę kancelarii prawnych czy tzw. doradców prawnych, którzy decydują się na oferowanie usług związanych z pomocą dla kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty w walutach obcych. Na rynku pojawiło się wiele podmiotów, których model biznesowy właściwie opiera się tylko i wyłącznie na odszkodowaniach, wykorzystując podatny grunt i klimat wokół klientów tych kredytów. Podmioty te częstokroć dopuszczają się wątpliwych sposobów promocji i reklamy prowadzonej przez siebie działalności oraz wprowadzają klientów w błąd co do szans na wygraną w ewentualnym procesie sądowym.
– Nowelizacja ustawy frankowej to tylko powierzchowna zmiana – ocenia ekonomista Sławomir Horbaczewski. Nowe przepisy, które wejdą w życie z początkiem 2020 roku, wydłużają okres i wartość pomocy udzielanej kredytobiorcom, którzy borykają się z trudnościami w ich spłacie. W praktyce mogą jednak pogłębić ich problemy, kiedy – po okresie przejściowym – otrzymaną pomoc finansową trzeba będzie zwrócić. Ekonomista ocenia, że problem kredytów walutowych z czasem rozwiąże się sam, bo ich spłacalność jest bardzo dobra, a kredytobiorcy sami dochodzą do porozumienia z bankami w przypadku problemów.
Maleje liczba pozostających w spłacie kredytów mieszkaniowych w walucie szwajcarskiej – w czerwcu 2019 r., w porównaniu do czerwca 2018 r. w ujęciu liczbowym, ubyło 23,32 tys. rachunków. Obecnie pozostaje w spłacie 458,83 tys. kredytów frankowych.
Aż 196 tysięcy Polaków wydaje na raty przynajmniej połowę dochodów. Do tego w przypadku 133 tysięcy „hipotek” zadłużenie jest wyższe niż wartość nieruchomości kupionej na kredyt. Warto dziś poważnie podejść do uporządkowania finansów osobistych, bo spowolnienie gospodarcze lub podwyżki stóp procentowych mogą się dla niektórych okazać finansową katastrofą.
Frank szwajcarski jest najtańszy od kilku miesięcy. Jednak dalszego jego osłabienia nie należy się spodziewać. Podobnie nie należy się spodziewać przyjęcia takiej ustawy, jakiej oczekiwali niektórzy frankowicze.
20 procent, o tyle spadłyby raty kredytów mieszkaniowych, gdyby w Polsce przyjęta została wspólna waluta. Czy więc łatwiej byłoby kupić własne „M”? Niestety najprawdopodobniej nie, bo tańszy pieniądz mógłby doprowadzić do wzrostu popytu na mieszkania, a więc też wzrostu ich cen.
Konfederacja Lewiatan wystąpi do Komisji Europejskiej z informacją, iż prezydencki projekt tzw. ustawy frankowej zawiera pomoc publiczną i Polska powinna dokonać jego notyfikacji do Komisji. Z podobną informacją pracodawcy wystąpią również do odpowiednich organów państwowych.
Aż trzy czwarte Polaków jest przeciwnych jakiemukolwiek wsparciu dla frankowiczów, gdyby jego efektem miało być podniesienie opłat za usługi bankowe lub obniżenie jakości świadczonych usług, w tym również oprocentowania depozytów. Zdecydowany sprzeciw społeczny wzbudza również propozycja, by wsparcie uzależnione było od waluty, w jakiej zostało zaciągnięte zobowiązanie.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, o którym mowa w projekcie ustawy frankowej, może kosztować banki 2-3 mld zł rocznie. Koszty te znowu pokryją przede wszystkim posiadacze lokat. Tak było po wprowadzeniu podatku bankowego.
Część frankowiczów, gdyby mogło cofnąć czas, to pewnie wybrałoby kredyt w złotych. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja tych, którzy zaciągnęli kredyt w euro. Z wyliczeń Expandera wynika, że suma zapłaconych dotychczas rat jest u nich od 3 000 zł nawet 61 000 zł niższa niż w przypadku, gdyby spłacali kredyt w polskiej walucie. W przypadku kredytów we frankach sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Coraz mniejsza liczba banków w Polsce ma zdolność do oferowania nowej puli kredytów. Ze strony banków dzieje się tak z powodów regulacyjnych, związanych z dyrektywami unijnymi i podatkiem bankowym. Procedowana w parlamencie ustawa o pomocy dla frankowiczów powiększy kłopoty.
Rozwiązania zawarte w ustawie frankowej mogą doprowadzić do pojawienia się w przyszłości roszczeń, głównie ze strony akcjonariuszy banków dotkniętych tymi regulacjami, ostrzegał na konferencji prasowej Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich.
Rozwiązanie zawarte w prezydenckim projekcie ustawy frankowej obciążone są dużym ryzykiem niezgodności z prawem Unii Europejskiej, ale również z konstytucją, i zamiast rozwiązywać problem, mogą go potęgować.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców kosztować może banki około 2-3 mld złotych rocznie – wynika z szacunków Open Finance. Koszty te paradoksalnie pewnie znowu pokryją przede wszystkim posiadacze lokat.
Z przyjętego przez sejmową Komisję Finansów Publicznych prezydenckiego projektu ustawy frankowej, czyli o pomocy dla frankowiczów, nie są zadowoleni zarówno sami frankowicze, jak i banki, co jednak nie oznacza też, że projekt jest kompromisem.
W poczuciu odpowiedzialności za stabilność polskiego systemu bankowego, jak również w poszanowaniu porządku konstytucyjnego, zasad sprawiedliwości społecznej i trwałości stosunków zobowiązaniowych, Związek Banków Polskich zwraca się o odstąpienie od działań podejmowanych w parlamencie, motywowanych bieżącym interesem politycznym, które pod pozorem pomocy kredytobiorcom frankowym mogą doprowadzić do destabilizacji polskiego sektora bankowego. Taka możliwość staje się szczególnie groźna wobec postępującego spowolnienia gospodarczego w Europie.
