Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Finansowaniu i obsłudze mikro, małej i średniej przedsiębiorczości w obliczu wyzwań nowoczesnej gospodarki poświęcono tegoroczne Forum Finansowania Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
Nierzetelni kredytobiorcy hipoteczni, najemcy niepłacący czynszu, a także uciążliwi lokatorzy zyskali niespodziewanego sprzymierzeńca w postaci… koronawirusa. Uchwalone we wczesnej fazie pandemii przepisy, wykluczające możliwość eksmisji, obowiązują niemal dwa lata, i wiele wskazuje na to, że odejdą w niebyt dopiero wraz z ustaniem COVID-19. Dzieje się tak mimo powszechnej krytyki nie tylko ze strony właścicieli lokali, ale również samorządu komorniczego, a nawet Rzecznika Praw Obywatelskich.
Pierwszy rok funkcjonowania gospodarki, a w znaczniej części także i administracji publicznej, w trybie zdalnym okazał się tyleż niespodziewanym, co rzetelnym sprawdzianem funkcjonowania krajowego systemu cyberbezpieczeństwa, także w sektorze bankowym. Z chwilą ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego na terenie Polski zmaterializowały się scenariusze, dotychczas symulowane w ramach ćwiczeń w rodzaju Cyber-EXE.
Weryfikacja użytkowników w celu zapewnienia im adekwatnego dostępu do systemów IT ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa zasobów każdej organizacji. W dobie upowszechnienia pracy zdalnej, gdzie istotna część wymiany informacji odbywa się za pośrednictwem prywatnych, a zatem niewystarczająco zabezpieczonych urządzeń i łącz należących do zatrudnionych, kwestia ta nabiera całkiem nowego wymiaru.
Obrady tegorocznego Forum Bankowego miały charakter szczególny nie tyle z uwagi na zdalną formułę, która ostatnio stała się normą. Wydarzenie odbywało się wszak w przededniu 30-lecia Związku Banków Polskich. W ciągu trzech dekad diametralnie zmieniły się uwarunkowania, w jakich funkcjonuje sektor finansowy, niezmienna pozostała odpowiedzialność banków za funkcjonowanie gospodarki, jak i depozyty klientów, czego widomym dowodem była sytuacja sprzed roku.
W przypadku przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego (w tym pożyczki konsumenckiej) instytucja finansowa powinna zwrócić konsumentowi zarówno odsetki za niewykorzystany okres, jak też adekwatną część pozostałych kosztów, poniesionych w związku z zaciągnięciem zobowiązania. Takie stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu, wydanym we wrześniu ubiegłego roku.
Kto w dobie aplikacji mobilnych i internetu rzeczy korzysta jeszcze z tradycyjnej wysyłki za pobraniem? W jakich sytuacjach mogą się przydać elektroniczne czeki? Czy korzystanie z SMS-ów premium to bezpieczna forma zapłaty? Schematy płatności alternatywnych wobec tradycyjnych kart, e-przelewów i wszędobylskich pay-by linków budzą wiele wątpliwości, a nierzadko również i obawy. A jednak tysiące Polaków wybierają te właśnie instrumenty płatnicze.
Legalizacja środków pochodzących z przestępstw lub innych nieujawnionych źródeł stanowi jedno z poważniejszych wyzwań dla światowego systemu finansowego. Aby nadążyć za kreatywnością zorganizowanych grup przestępczych, władze unijne podejmują kolejne działania mające na celu uszczelnienie systemu i zwiększenie skuteczności wykrywania podejrzanych transakcji płatniczych.
Z Pawłem Łacińskim, partnerem w firmie In4mates, rozmawiał Jerzy Majka.
Łatwość zakładania firmy stanowi jedno z istotniejszych kryteriów oceny wolności gospodarczej. Jakość procedur towarzyszących tworzeniu nowych przedsiębiorstw w poszczególnych krajach oceniana jest m.in. przez Bank Światowy w kolejnych edycjach międzynarodowego rankingu „Doing Business”, element ten wchodzi również w skład opracowanego przez BŚ wskaźnika łatwości prowadzenia działalności gospodarczej. Przez wiele lat Polska zajmowała pod tym względem odległe pozycje. Debiut rynkowy nawet najmniejszej firmy musiał być poprzedzony wizytami w placówce samorządowej, oddziale terenowym Głównego Urzędu Statystycznego, urzędzie skarbowym i oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Rewolucja, jaką w ostatnich latach obserwujemy na rynku finansowym, nie ogranicza się tylko do obrotu elektronicznego. Również bardziej tradycyjne segmenty, takie jak obsługa gotówki, przeżywają dynamiczne przemiany technologiczne, prawne i organizacyjne. To niemałe wyzwania dla podmiotów specjalizujących się w konwojowaniu wartości pieniężnych.
Z Karolem Mazurkiem, dyrektorem zarządzającym Accenture, rozmawiał Jerzy Majka.
Partnerstwo publiczno-prywatne nigdy nie należało do szczególnie popularnych modeli finansowania inwestycji samorządowych w Polsce. Przyczyną takiego stanu rzeczy był w równym stopniu brak doświadczeń lokalnych włodarzy w realizacji tego typu przedsięwzięć wspólnie z podmiotami komercyjnymi co niesprzyjające prawo i niechętne nastawienie organów kontrolnych. Nieprzypadkowo mawiano, iż inwestycja w formule PPP w warunkach polskich przynieść może niepożądany skutek w postaci czwartego „P”, czyli prokuratora.
Z Tomaszem Wesołowskim, CEO Edward.ai, rozmawiał Jerzy Majka.
Relacje pomiędzy lokalnymi instytucjami finansowymi a ich klientami zdeterminowane są w znaczącym stopniu przez jakość i kompetencje bankowych kadr. To ludzie, pomimo rozwoju technik cyfrowych, wciąż okazują się niezbędni zarówno dla studenta aktywującego pierwsze konto bankowe, rolnika ubiegającego się o unijną dotację, jak i przedsiębiorcy poszukującego zaawansowanych form finansowania inwestycyjnego. Nieocenioną formą budowy więzi ze społecznościami lokalnymi jest też ponadprzeciętne zaangażowanie pracowników banków spółdzielczych w szeroko rozumianą edukację finansową
Zapotrzebowanie na nowatorskie rozwiązania IT stymulowane było w ostatnim czasie koniecznością wdrożenia nowych przepisów – przypomniał redaktor naczelny „Miesięcznika Finansowego BANK” Stanisław Brzeg-Wieluński podczas uroczystości ogłoszenia wyników trzynastej edycji rankingu IT@BANK. To właśnie zmiany regulacyjne stanowiły inspirację dla oferty Krajowej Izby Rozliczeniowej, wyróżnionej potrójnym tytułem Produktu Roku. Główna nagroda rankingu trafiła do firmy Asseco Poland.
Otoczenie niskich stóp procentowych stanowi jedno z największych wyzwań dla rynku kredytów hipotecznych. Możliwość skokowego wzrostu rat w przypadku odwrócenia trendu może się stać scenariuszem tyleż realnym co ryzykownym, zarówno dla kredytobiorców, jak i sektora finansowego.
Dynamiczny przyrost przepisów dla sektora finansowego nie musi generować wyłącznie obciążeń organizacyjnych i finansowych dla obowiązanych instytucji. Dzięki zastosowaniu innowacji regulacyjnych (RegTech), czyli zaawansowanych rozwiązań teleinformatycznych ułatwiających wykonywanie zadań nakładanych przez ustawodawcę i nadzór, banki mają szansę wykorzystać regulacyjne tsunami dla zwiększenia konkurencyjności i efektywności działania. Platforma Publikator, czyli wdrożone przez Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Barlinku narzędzie służące udostępnianiu dokumentów online, stanowi doskonały przykład realizacji idei RegTech w praktyce.
„Konstytucja dla Nauki”, czyli wchodząca w życie wraz z początkiem 2019 r. ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce, przyniesie wiele zmian nie tylko w zarządzaniu uczelniami czy ocenie publikacji pracowników naukowych. Gruntownym korektom zostały również poddane reguły udzielania kredytów studenckich. Zarówno żacy, jak też i doktoranci zyskają znacznie więcej czasu na ubieganie się o finansowanie, a cała procedura kredytowa zostanie znacząco uelastyczniona i dostosowana do realiów gospodarki elektronicznej.
Z Radosławą Ogonowską, dyrektorem ds. bancassurance i affinity w Nationale-Nederlanden, rozmawiał Jerzy Majka.
Alarmujące doniesienia z różnych stron świata o Polakach koczujących na odległych lotniskach i apele o finansowe wsparcie dla turystów, dla których zabrakło środków na leczenie w zagranicznych szpitalach stały się już niechlubną tradycją sezonu urlopowego. Większości z tych kłopotów można by bez problemu uniknąć, gdyby uczestnicy wyjazdów, w szczególności zagranicznych, dysponowali należytą wiedzą w zakresie ubezpieczania ryzyk towarzyszących wakacyjnym podróżom.
Z Roksaną Ciurysek-Gedir, wiceprezes zarządu Banku Pekao S.A., rozmawiał Jerzy Majka.
Pozyskiwanie środków na realizację inwestycji samorządowych stanowi jedno z najpoważniejszych wyzwań dla lokalnych włodarzy. Ograniczony wybór źródeł, relatywnie skąpe fundusze własne w przypadku najmniejszych gmin oraz przekazywanie samorządom coraz to nowych zadań przez administrację szczebla centralnego bez równoległego zapewnienia funduszy na ich wykonanie – wszystkie te czynniki sprawiają, że wójtowie i burmistrzowie coraz częściej sięgają po alternatywne metody zdobywania pieniędzy.
„Z bankiem spółdzielczym – nowocześnie i bezpiecznie” – pod takim hasłem przebiegały obchody tegorocznej, dwudziestej drugiej już edycji Święta Spółdzielczości Bankowej. Wyraźne nawiązanie do dokonującego się na naszych oczach procesu digitalizacji usług finansowych nie było przypadkiem. Głównym przesłaniem wydarzenia było w tym roku zaangażowanie lokalnych instytucji finansowych w rozwój obrotu bezgotówkowego w Polsce, a patronat merytoryczny nad uroczystościami objęła Fundacja Polska Bezgotówkowa.
Kilkanaście miesięcy temu możliwość zapłaty kartą w jednostkach samorządu terytorialnego stanowiła ewenement. Obecnie plastikowy pieniądz akceptowany jest w blisko 1500 urzędach szczebla lokalnego, a niektóre placówki honorują także instrumenty mobilne. Ambicje rządu sięgają jednak znacznie dalej: projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych przewiduje obowiązek realizacji transakcji bezgotówkowych przez wszystkie organy podatkowe i egzekucyjne w administracji.
Dokładnie 20 lat temu na polski rynek finansowy wprowadzono polecenie zapłaty. W najbliższych miesiącach w ofercie wybranych banków pojawi się usługa o intrygującej nazwie QLIPS. Choć obydwa rozwiązania powstały w całkiem odmiennych uwarunkowaniach, ich cel jest jeden: maksymalne usprawnienie procesu opłacania bieżących rachunków i zwolnienie osób uiszczających cykliczne zobowiązania ze żmudnego wprowadzania danych do realizacji przelewu.
Proces otwierania rynku finansowego, wydatnie wzmocniony poprzez wejście w życie postanowień dyrektywy PSD2, bywa niekiedy określany mianem uberyzacji sektora bankowego. Choć obydwa procesy różnią się znacząco w samych założeniach, to nietrudno wskazać pomiędzy nimi szereg analogii. Najważniejszą z nich jest konsekwentne odchodzenie od dominującego przez lata prymatu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego na rzecz zwiększonej elastyczności świadczenia usług i prawa wyboru oferenta.
Cyfrowa transformacja sektora biznesu będzie coraz silniej determinowana przez internet rzeczy (IoT), technologie blockchainowe czy sztuczną inteligencję (AI).
Nadspodziewanie dobra koniunktura na polskim rynku finansowym i równie optymistyczne perspektywy na nadchodzące miesiące przynoszą wymierne rezultaty w postaci zwyżkujących wskaźników polskiego sektora bankowego. Jednak zgodnie z prawidłami ekonomii dobra passa nie może trwać wiecznie; również i polska gospodarka w dającym się przewidzieć okresie wejdzie w mniej korzystną fazę cyklu. Istotny wpływ na funkcjonowanie sektora wywierać będzie także rosnąca z roku na rok presja regulacyjna.
Polski sektor bankowy po raz kolejny potwierdził swą pozycję lidera w dziedzinie ochrony danych osobowych. Wraz z końcem minionego roku i zarazem na pięć miesięcy przed rozpoczęciem stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) Związek Banków Polskich zakończył prace nad projektem kodeksu dobrych praktyk w zakresie przetwarzania danych osobowych przez banki i rejestry kredytowe. Ostateczny kształt dokumentu zależeć będzie od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, który na początku stycznia br. otrzymał projekt do konsultacji.