Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Sejm we wtorek (1.10.2024) uchwalił nową ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Dzięki niej w pierwszym roku samorządy mają uzyskać dochody wyższe o prawie 25 mld zł.
Osiem organizacji zrzeszających jednostki samorządu terytorialnego (JST) różnych szczebli zgłosiło postulaty zmian do projektu nowej ustawy o dochodach samorządów, który Ministerstwo Finansów zaprezentowało kilka tygodni temu. Choć resort konsultował nowe przepisy ze stroną JST w trakcie prac nad projektem, to samorządy zgłosiły swoje zastrzeżenia do zaprezentowanych rozwiązań. Część gmin zagrożona jest utratą płynności finansowej już w III kwartale, inne nie mają środków na wkład własny konieczny do uzyskania dopłat z Unii. Zdaniem wiceszefa Związku Gmin Wiejskich z największymi problemami w finansowaniu boryka się oświata.
Nowelizacja ustawy wiatrakowej, a szczególnie zmniejszenie wymaganej odległości farm od zabudowań, może zwiększyć potencjał polskiej energetyki wiatrowej do 2040 roku nawet dwukrotnie. Przychody z podatków od takich instalacji mogą wynieść w każdej z gmin nawet kilka milionów złotych rocznie. Na turbinach wiatrowych w gminie zyskają również sami mieszkańcy, ponieważ 10 proc. łącznej mocy zainstalowanej będzie możliwe do objęcia przez mieszkańców na zasadzie tzw. wirtualnego prosumenta. – Wokół energetyki wiatrowej krąży jednak wiele mitów. Konieczna jest edukacja społeczeństwa – podkreśla Anna Kosińska z Res Global Investment.
Obniżenie podatków, zwłaszcza PIT-u, zubożyło w ostatnich latach budżety polskich samorządów, szczególnie dużych miast. Nowy rząd po konsultacjach z jednostkami samorządu terytorialnego przedstawił w połowie lipca ’24 projekt nowej ustawy, zgodnie z którą dochody miast, gmin, powiatów i województw miałyby się opierać na udziale w dochodzie osób mieszkających i pracujących na danym obszarze, a nie w samych podatkach od osób fizycznych i prawnych. W ten sposób zmiany w opodatkowaniu nie będą się przekładać na wysokość wpływów do lokalnych budżetów i ułatwią planowanie inwestycji.
Projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zakładający wprowadzenie zmian w zakresie dochodów JST z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), a także oparcie dochodów JST na dochodach własnych, trafił do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Rząd planuje jego przyjęcie w III kwartale.
Ministerstwo Finansów kończy prace nad nowymi przepisami dotyczącymi finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Po prekonsultacjach ze stroną samorządową wkrótce prace nad projektem ustawy zostaną wpisane do prac rządu.
Cyberbezpieczeństwo, zastosowanie sztucznej inteligencji, monitoring miejski, wykorzystanie nowoczesnych technologii w transporcie publicznym czy tworzenie kodeksów postępowania, to tylko niektóre obszary możliwej współpracy samorządów z Urzędem Ochrony Danych Osobowych, czytamy w informacji prasowej UODO.
Pod koniec czerwca lub w pierwszych dniach lipca ’24 ma zostać skierowany do konsultacji publicznych projekt nowych przepisów dotyczących finansowania jednostek samorządu terytorialnego. To odpowiedź na spustoszenie, jakie wywołały w samorządowych budżetach zmiany wprowadzone m.in. przez Polski Ład. Ministerstwo Finansów chce, aby reforma zaczęła obowiązywać już z początkiem 2025 roku. Z wyliczeń resortu wynika, że dzięki nim w przyszłym roku do JST trafiłoby o kilkadziesiąt miliardów złotych więcej niż w obecnym.
Podczas Forum Finansowania Agrobiznesu rozmawialiśmy z Krzysztofem Iwaniukiem, przewodniczącym Związku Gmin Wiejskich RP, wójtem gminy Terespol.
Ponad 60% samorządów gmin i powiatów jest obsługiwanych głównie przez banki spółdzielcze – mówił podczas debaty w czasie Forum Bankowo-Samorządowego Krzysztof Karwowski, przewodniczący Sekcji Banków Spółdzielczych i Banków Zrzeszających ZBP.
Samorządy od czterech lat są zmuszone łatać coraz większe dziury w swoich budżetach. Spadek dochodów z tytułu podatku PIT, pandemia, wojna w Ukrainie i kryzys uchodźczy, inflacja i wysokie ceny energii, a na dodatek brak środków z KPO spowodowały, że obecnie trudno jest im planować jakiekolwiek większe wydatki. Sytuację pogarsza niestabilność regulacyjna i coraz większa liczba zadań przerzucanych na samorządy, co pociąga za sobą wzrost wydatków budżetowych. – Jednym z ważniejszych wyzwań w tym obszarze jest obecnie opieka społeczna – wskazuje prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Jakie będą konsekwencje luźnej polityki fiskalnej w 2024 roku? – temu tematowi poświęcają znaczną część swojego poniedziałkowego komentarza MAKROmapa ekonomiści Credit Agricole Bank Polska. Z uwagi na wagę problemu prezentujemy tę część ich komentarza w całości.
W Warszawie działa ponad 400 tys. podmiotów gospodarczych, w tym międzynarodowe korporacje. Wiele z nich realizuje w stolicy swoją politykę CSR i ESG, skoncentrowaną m.in. wokół lokalnej społeczności.
Jak powinna przebiegać cyfrowa transformacji jednostek samorządu terytorialnego i czy podstawą tego procesu powinny być zawsze zakupy odpowiedniego sprzętu? Na ile banki i instytucje otoczenia okołobankowego są w stanie wspierać gminy i powiaty w migracji do świata wirtualnego? Kwestie te były omawiane podczas debaty kończącej tegoroczne Forum Bankowo-Samorządowe, moderowanej przez wiceprezesa Związku Banków Polskich, dr. Tadeusza Białka.
Druga sesja Forum Bankowo-Samorządowego nosiła tytuł „Inwestycje JST w okresie przejściowym”.
„Finansowanie samorządów w erze kryzysów” pod tym tytułem odbyła się pierwsza sesjach Forum Bankowo-Samorządowego 2022.
Podczas tegorocznej edycji Forum Bankowo-Samorządowego, które odbyło się 7 grudnia 2022 r. w Klubie Bankowca, miała miejsce uroczystość wręczenia Medali Mikołaja Kopernika Związku Banków Polskich.
Podczas tegorocznego Forum, które odbędzie się 7 grudnia poruszone zostaną tematy finansowania potrzeb samorządu terytorialnego w kontekście piętrzących się kryzysów. Zaprezentowane zostanie także opracowanie nt. stanu finansów sektora samorządu terytorialnego w Polsce 2022.
Kolejne obniżki podatku PIT oraz dynamiczny wzrost cen energii, obsługi długu i presji na wzrost wynagrodzeń spowodowały, że miastom, gminom i powiatom brakuje pieniędzy nie tylko na inwestycje, ale i na bieżące funkcjonowanie. Niepewne są wpływy z nowej perspektywy UE, a środki z subwencji rozwojowej na 2023 rok zostały jedynie przyspieszone. Nie ma też przepisów wspierających inicjatywy lokalnych władz np. w zakresie inwestycji w energetykę. Samorządy przygotowują się więc na trudny okres.
Wartość projektów drogowych realizowanych w 2021 roku przez samorządy sięgnęła blisko 16 mld zł. Mimo to aż 77 proc. jednostek samorządu terytorialnego (JST) uważa, że ich inwestycje drogowe wciąż są na niedostatecznym poziomie i planuje zwiększać wydatki na ten cel. Szansy na pozyskanie finansowania upatrują m.in. w Programie Inwestycji Strategicznych – pokazuje raport BGK „Zrównoważony rozwój na tle wyzwań inwestycyjnych i sytuacji finansowej polskich samorządów”. Wynika z niego, że pomimo kumulacji kryzysów polskie samorządy nie zrezygnowały z aktywności inwestycyjnej – aż 93 proc. z nich zapowiedziało przyspieszenie dynamiki wydatków inwestycyjnych w drugiej połowie tego roku.
Jak wynika z raportu Banku Gospodarstwa Krajowego, pomimo trudnej sytuacji na rynku rośnie aktywność inwestycyjna samorządów, które poprzez realizowane projekty rozwijają najbliższe otoczenie w sposób zrównoważony.
Sejm w czwartek poparł tylko część poprawek Senatu do ustawy o maksymalnych cenach energii dla gospodarstw domowych, sektora MŚP i samorządów. Niższa izba parlamentu nie zgodziła się m.in., aby obniżyć pułap maksymalnych cen prądu do 450 zł dla gospodarstw domowych oraz 600 zł dla sektora MŚP i samorządów.
Trwa II edycja Konkursu dla Innowacyjnych Energetycznie Samorządów, organizowanego przez Instytutu Polityki Energetycznej im. Łukasiewicza. Jej partnerem strategicznym jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Tegoroczna edycja została rozszerzona o nową kategorię „Aspirujący Innowator Roku w dziedzinie ciepłownictwa”. W tej kategorii gminy mogą zgłaszać działające na ich terenie przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, które chcą zaprezentować koncepcje transformacji ciepłowni w zakresie zielonej energii, poinformowali Organizatorzy.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło konkurs – w ramach przedsięwzięcia „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo” – który skierowany jest do jednostek samorządu terytorialnego. Termin składania ofert upływa 23 maja.
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz innych ustaw, która ma na celu wprowadzenie rozwiązań prawnych umożliwiających zakończenie realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego rozpoczętych tzw. projektów parasolowych i grantowych na montaż lub zakup mikroinstalacji fotowoltaicznej, poinformowała Kancelaria Prezydenta.
Alior Bank udostępnił kredyt z premią Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) dla sektora mieszkaniowego i jednostek samorządu terytorialnego (JST), podał Alior.
Ponad 4 tys. inwestycji samorządowych otrzyma dofinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na łączną kwotę ponad 23 mld zł, poinformował premier Mateusz Morawiecki. Środki mają trafić do ponad 2 780 gmin.
– Jako samorządy nie mamy nic przeciwko temu, żeby nasi mieszkańcy płacili mniej podatków, ale oczekujemy w związku z tym rekompensaty, bo my z tych podatków również utrzymujemy inne usługi publiczne – mówi Michał Olszewski, wiceprezydent miasta stołecznego Warszawy.
Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST) oraz niektórych innych ustaw, zakładający przekazanie JST 8 mld zł jeszcze w tym roku oraz możliwość przejściowego nierównoważenia budżetów samorządów (musiałyby być równoważone w okresie czterech lat), poinformował wiceminister finansów Sebastian Skuza.
Proponowane zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach „Polskiego Ładu” spowodują znaczny ubytek w dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST), zwłaszcza gmin i miast na prawach powiatów, i wpłyną negatywnie na ich zdolność kredytową, uważa Fitch Ratings. Nie jest jednak pewne, czy zaproponowane zmiany wejdą w życie, a ich ostateczne skutki będą zależeć od wprowadzonych przez ustawodawcę i przez JST rozwiązań mających na celu wyrównanie ubytku dochodów, podkreślono.