Strefa VIP: Pożyczki bez banków
Prof. dr hab. Włodzimierz Szpringer
Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH
Wydział Zarządzania UW
Celem monografii jest przedstawienie genezy i obecnego stanu rynku pozabankowych pożyczek konsumenckich w Polsce oraz perspektyw jego rozwoju. Dla osiągnięcia tego celu autor sformułował kilka celów pomocniczych, takich jak: przedstawienie aktualnego stanu i perspektyw rozwoju rynku consumer finance w Polsce, prezentacja pozabankowej pożyczki konsumenckiej jako instrumentu finansowania konsumpcji przez instytucje pożyczkowe, charakterystyka modeli biznesowych występujących w branży pożyczkowej, opis samego rynku pożyczkowego z uwzględnieniem jego najważniejszych graczy. Część monografii autor poświęcił na przedstawienie modelu finansowego instytucji pożyczkowej wraz z jego egzemplifikacją na wybranych przykładach wiodących graczy w zakresie aktywów, struktury finansowania, rentowności działalności (aktywów, kapitałów własnych, sprzedaży).
W związku z rosnącą rolą regulacji i ochrony konsumenta na rynku pożyczkowym autor omówił to zagadnienie w kontekście rozwiązań europejskich oraz polskich zmian regulacyjnych. Zaprezentował również koncepcje odpowiedzialnego udzielania i zaciągania kredytów jako podstawowych determinantów bezpieczeństwa finansowego gospodarstwa domowego (nanofinanse), nawiązując w tej mierze do cyklu życia gospodarstwa domowego. Przedstawił również przewidywany wpływ nowych regulacji na rynek pożyczkowy w Polsce. Ostatni rozdział to zebranie badań dotyczących perspektyw rozwoju branży pożyczkowej w naszym kraju.
Firmy pożyczkowe nie podlegają wprawdzie regulacjom ostrożnościowym przeznaczonym dla banków, muszą wszelako przestrzegać ustawy o kredycie konsumenckim, która dotyczy każdej firmy profesjonalnie funkcjonującej na rynku consumer finance. W praktyce znaczy to, że także firmy pożyczkowe badają ryzyko kredytowe potencjalnego pożyczkobiorcy, chociaż niekoniecznie czynią to tak samo jak banki. Muszą to robić nie tylko z uwagi na wymogi ustawy o kredycie konsumenckim, ale także kierując się racjonalnością ekonomiczną, by minimalizować ryzyko strat. A zatem nie każdy, kto chce, uzyska pożyczkę. W tej kwestii było zresztą sporo nieporozumień, które ustawodawca już wyjaśnił (firmy pożyczkowe muszą badać zdolność kredytową potencjalnego pożyczkobiorcy, podobnie jak banki, muszą się także stosować do regulacji przewidzianych dla kredytu konsumenckiego: treści umowy, limitu kosztów).
Autor omawia pojęcie rynku i usług consumer finance, przytaczając różne koncepcje. Słusznie krytykuje brak realizacji proponowanej koncepcji rejestru firm pożyczkowych. Z jednej strony wiąże się to ze zwiększeniem kosztów działalności instytucji pożyczkowych, obniżeniem ich zysków i rentowności, ale z drugiej strony porządkuje rynek, oczyszcza z podmiotów działających nieuczciwie. Na podkreślenie zasługuje kompleksowość i wysoki poziom merytoryczny opracowania. Autor opiera się na danych dokładnie odzwierciedlających stan obecny i perspektywy rozwojowe rynku pożyczkowego, współpracował w tej kwestii z Konferencją Przedsiębiorstw Finansowych i Związkiem Firm Pożyczkowych. Z pełnym przekonaniem można rekomendować tę interesującą monografię do publikacji w formie książkowej.
(Skrót i opracowanie: SBW)
