Spółdzielczość: VI Kongres Spółdzielczości – podstawa prawna, tezy, rekomendacje

 Alicja Brand

Ukierunkowaniem działalności organów statutowych Krajowej Rady Spółdzielczej na wykonanie wypracowanych ustaleń kongresowych zajmą się wybrani przez kongres członkowie Zgromadzenia Ogólnego Krajowej Rady Spółdzielczej.

{module BanerB1}

1. Historyczne tło VI Kongresu Spółdzielczości

Tegoroczny Kongres Spółdzielczości ma szczególny charakter. Organizowany jest bowiem w rocznicę powstania na ziemiach polskich pierwszej struktury wspólnotowej o charakterze spółdzielczym. Mowa tutaj o Hrubieszowskim Towarzystwie Rolniczym dla Ratowania się Wspólnie w Nieszczęściach,założonym w 1816 r.przez Stanisława Staszica. Ta właśnie struktura stanowiła pierwszą formę organizacyjną chłopów ukierunkowaną na realizowanie działalności rolniczej na rzecz zbiorowości, zgodnie z zasadą współpracy, samopomocy i solidaryzmu społecznego. Akt prawny inicjujący powstanie Towarzystwa Hrubieszowskiego miał charakter prawa miejscowego i nosił nazwę „Ustawa Towarzystwa Rolniczego ratowania się wspólnie w nieszczęściach, przez Stanisława Staszica przy uwolnieniu od pańszczyzny włościan w swoich dobrach dziedzicznych nadana, a przez wszystkich mieszkańców gminy jednogłośnie przyjęta”.

W chwili powstawania Towarzystwa Hrubieszowskiego spółdzielcza forma przedsiębiorczego działa nianie była jeszcze zdefiniowania ani wyodrębniona. Nie stosowano pojęcia”kooperatywy” czy „spółdzielni”. Jednakże Towarzystwo Hrubieszowskie,z samej swej istoty, wykazywało wiele cech znacznie później określonych mianem „spółdzielczych”, takich jak:wspólnota celów i zadań w zakresie gospodarowania, podział wytwarzanych dóbr, wzajemna pomoc, organizowanie i prowadzenie pracy oświatowej i wychowawczej1.

{module BanerB2}

200 lat, jakie upłynęły od powstania Towarzystwa Hrubieszowskiego,uprawnia do historycznego spojrzenia na zjawisko spółdzielczości. Skłania zebranych w formule kongresowej przedstawicieli środowisk spółdzielczych do rozważenia, jak ewoluowały zasady i idee leżące u podstaw pierwszej krajowej quasi-spółdzielczej formy przedsiębiorczego działania, jakie jest ich dzisiejsze rozumienie i jakie mają zastosowanie, a także do ustalenia,na ile z upływem lat dostosowano i doskonalono te pożądane idee do wymagań społecznych i oczekiwań rozwojowych.

2. Źródło mandatu delegata na VI Kongres Spółdzielczości