Odgłosy: Jaka jest prawda

Marek Urbaniak

Najlepszymi miarami zjawisk gospodarczych, których skumulowanie nazywane jest eufemistycznie kryzysem gospodarczym, są takie problemy makroekonomiczne, jak: inflacja, bezrobocie czy recesja. To dlatego prof. Leszek Balcerowicz może z takim spokojem mówić o niepoważnych wypowiedziach prezydenta Lecha Kaczyńskiego, bo wie, jak zmieniają się te miary w naszej gospodarce, i że w żaden sposób nie upoważnia to do dramatycznego pohukiwania o jej stanie. Czy to oznacza, że hulające w globalnej gospodarce dramaty nas się nie imają? Oczywiście, że nie, i o to chodzi. Ale co innego potencjalne zagrożenia, a co innego fałszowanie aktualnej rzeczywistości i wywoływanie strachów.

W tym kontekście warto też przyjrzeć się, jak bardzo jesteśmy bezradni w opisywaniu świata ekonomii. Relatywnie komfortową sytuację mają specjaliści parający się jakimś wycinkiem badań gospodarczych. Tam istnieje względny porządek. Są jakieś definicje, jakieś twierdzenia i przyjęta metoda grzebania się w określonym fragmencie rzeczywistości. Jednak im ogólniej, tym trudniej. Nieprzypadkowo prof. Grzegorz Kołodko, gdy spróbował ogarnąć „Wędrujący świat” ekonomii, cały pierwszy rozdział poświęcił zasygnalizowaniu, jak nieporadnymi pojęciami będzie się posługiwał. Stwierdzi, że nawet przy najlepszych intencjach każdy napotka podstawową barierę określenia fundamentu swoich dociekań – podania, czym jest prawda. Najchętniej przez wielu przywoływana klasyczna, arystotelesowska definicja prawdy, czyli zgodności treści sądu z rzeczywistością, ...