Rynek finansowy: Rezerwy BFG i prognozy gospodarcze na 2013 r.

Nadszarpnięte bez wątpienia zaufanie wpłynęło negatywnie na relacje podmiotów z sektora finansowego z otoczeniem zarówno zewnętrznym, jak i wewnętrznym, przy czym jedną z najpoważniejszych konsekwencji takiego stanu rzeczy jest zmiana sposobu postrzegania instytucji finansowych przez ich klientów. Przy okazji obserwacji rynku finansowego w Polsce można się zastanawiać nad tym, w jakim stopniu o ulokowaniu depozytu w poszczególnych instytucjach finansowych decyduje jego bezpieczeństwo.

Z jednej strony gwarancja zwrotu powierzonego kapitału wydaje się być w czasie dekoniunktury kwestią kluczową, z drugiej zaś w kontekście takiego założenia trudno wyjaśnić zainteresowanie klientów ofertą parabanków. W związku z tym należy sobie zadać następujące pytanie: „na ile istotne jest bezpieczeństwo powierzonych środków, a na ile ważna jest stopa zwrotu?”. Z perspektywy tak zadanego pytania, które de facto jest pewnym uproszczeniem i nie uwzględnia wielu innych determinant decydujących o sposobie lokowania środków, należy zastanowić się nad zagadnieniem gwarancji zwrotu powierzonego przez klientów kapitału w sytuacji powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności banków.

Systemy gwarantowania depozytów Prace nad systemem gwarantowania depozytów w państwach członkowskich Unii Europejskiej rozpoczęto w 1994 r. Stało się to za sprawą Dyrektywy 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów, który przewidywał m. in. obowiązek utworzenia w każdym kraju członkowskim co najmniej jednej instytucji gwarantującej depozyty oraz ustalenie minimalnego limitu gwarancji depozytów na poziomie 20000 ECU. W konsekwencji obecnego kryzysu finansowego dwukrotnie zmieniono wartość gwarantowanych depozytów. Najpierw w 2008 r., kiedy gwarancją zostały objęte depozyty klientów w kwocie 50 tys. euro, następnie do 100 tys. euro na podstawie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE z dnia 11 marca 2009 r. zmieniającej dyrektywę 94/19/WE w sprawie systemów gwarancji depozytów w odniesieniu do poziomu gwarancji oraz terminu wypłaty. Analizując systemy gwarantowania depozytów, warto wspomnieć o dwóch podstawowych mechanizmach finansowania wypłat dla deponentów (ex-ante i ex-post). Cechą charakterystyczną pierwszego jest cykliczność wpłacania składek przez członków, natomiast w przypadku drugiego środki są przekazywane jedynie w sytuacji upadłości jednego z banków należących do systemu.

Systemy gwarantowania depozytów funkcjonujące w Unii Europejskiej należą zarówno do grupy ex-ante i ex-post. W przypadku Cypru, Danii, Malty oraz Rumunii niemożliwe jest sklasyfikowanie systemu do jednej ze wspomnianych grup. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku Polski, gdzie składki są pobierane zarówno cyklicznie na fundusz gwarancyjny, jak i w przypadku upadłości banku.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Jak wspomniano wcześniej, Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest finansowany zarówno ze źródeł ex-ante i ex-post. Pierwszą grupę stanowią:

• środki funduszu własnego BFG, przeznaczonego do ewidencjonowania środków odzyskanych z mas upadłości banków (53.623,0 tys. zł na dzień 31 grudnia 2011 r.),