Rynek Finansowy. Płatności: Rynek usług płatniczych – konkurencja i bezpieczeństwo

VIII Forum Usług Płatniczych odbywało się miesiąc po wejściu w życie dyrektywy PSD2 oraz towarzyszących jej regulacyjnych standardów technicznych, tzw. RTS-ów. W swoim przemówieniu otwierającym je wymienił pan to wydarzenie na pierwszym miejscu najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi w Polsce system płatniczy. Dlaczego znaczenie PSD2 jest tak istotne?

– Do polskiego porządku prawnego dyrektywa PSD2 została wdrożona w 2018 r. poprzez nowelizację ustawy o usługach płatniczych, ale szereg jej przepisów weszło w życie właśnie 14 września br.

PSD2 w jeszcze większym stopniu niż jej poprzedniczka (dyrektywa PSD) zwiększyła konkurencyjność rynku usług płatniczych, przede wszystkim poprzez wprowadzenie nowej kategorii usług płatniczych i podmiotów je świadczących, tzw. dostawców zewnętrznych, znanych częściej pod angielską nazwą Third Party Providers. Tym samym utworzono realne ramy dla otwartej bankowości, która od początku stanowiła podstawowy cel dyrektywy PSD2.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w celu umożliwienia bezpiecznego dostępu do rachunku klienta przez inne podmioty wypracowano na polskim rynku standard Polish API. Przyjęte rozwiązanie w 2018 r. ocenione zostało przez powołany przez Radę ds. Systemu Płatniczego zespół zadaniowy ds. oceny ww. standardu pod kątem realizacji wymagań wynikających z krajowych i unijnych regulacji prawnych. Wynikiem prac powołanego zespołu był raport pozytywnie opiniujący polskie rozwiązanie.

Wierzę, że standard Polish API i inne działania banków przełożą się na utrzymanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa na polskim rynku płatniczym przy jednoczesnym wprowadzeniu na rynek, wcześniej czy później, nowych innowacyjnych, ale bezpiecznych rozwiązań. W ocenie NBP bezpieczeństwo płatności stanowi podstawowe kryterium wyznaczające dopuszczalne ramy wprowadzanych innowacji na rynek usług płatniczych. Wyłącznie bowiem wówczas, gdy zostanie zapewniony wysoki stopień bezpieczeństwa transakcji, a użytkownicy będą pewni niezawodności istniejących rozwiązań, rozwój rynku płatności, zwłaszcza w zakresie obrotu bezgotówkowego, będzie w dalszym ciągu postępować i stale wzrastać.

Zapewne zwiększeniu popularności obrotu bezgotówkowego służyłoby podwyższenie limitu płatności zbliżeniowych z 50 do 100 zł bez konieczności podawania kodu PIN. W dniu, w którym odbywało się Forum Usług Płatniczych, ogłoszono wyniki badań konsumentów, zrealizowanych na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości. Wynika z nich, że 40% badanych Polaków chciałoby płacić kartą do 100 zł bez podawania PIN-u. Kiedy możemy spodziewać się podwyższenia tego limitu?

– Wsłuchując się w trendy rynkowe, Prezes Narodowego Banku Polskiego wydał już w 2018 r. wiodącym organizacjom kartowym zezwolenia na takie zwiększenie limitu. Choć wspomniane rozwiązanie nie zostało na chwilę obecną jeszcze wdrożone z uwagi na oczekiwanie organizacji kartowych na wejście w życie ­RTS-ów, możemy spodziewać się rzeczywistego podniesienia tego limitu zapewne w 2020 r.

A skoro mówimy o płatnościach kartowych, to chciałbym zwrócić uwagę na problematykę związaną z funkcjonowaniem kart przedpłaconych i instrumentów pieniądza elektronicznego. Wycofanie z rynku w II połowie 2015 i na początku 2016 r. kart przedpłaconych wydawanych przez banki krajowe, a określanych przez niejako „instrumenty pieniądza elektronicznego”, spowodowało pojawienie się szerokiej oferty tego typu produktów, często będących nośnikami anonimowego pieniądza elektronicznego, udostępnianych przez podmioty zagraniczne, głównie pochodzące z innych państw członkowskich Unii Europejskiej i działające transgranicznie na podstawie paszportu europejskiego. Podmioty te nie podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego; nie mają też obowiązku sprawozdawczego w stosunku do Narodowego Banku Polskiego w odniesieniu do liczby wydanych kart przedpłaconych będących nośnikiem pieniądza elektronicznego, ani też co do wartości wyemitowanego pieniądza elektronicznego. Mając powyższe na uwadze, Rada ds. Systemu Płatniczego powołała w lipcu 2018 r. zespół zadaniowy ds. kart przedpłaconych. W komunikacie z posiedzenia, które odbyło się 17 czerwca br., rada zawarła rekomendacje działań skierowanych do uczestników rynku usług płatniczych, w tym w szczególności wydawców, agentów rozliczeniowych i organizacji płatniczych związanych z wydawaniem ...