Rynek finansowy: Loża komentatorów – marzec 2015

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

W obecnej sytuacji nie spodziewałbym się zauważalnych problemów dla sektora bankowego z powodu końca okresu dopłat do odsetek dla pierwszych kredytobiorców w programie Rodzina na swoim. Po pierwsze, od czasu jak zaciągane były pierwsze tego typu kredyty, nastąpił bardzo znaczący spadek stóp międzybankowych WIBOR. Przykładowo WIBOR 1M wynosił średnio w 4,6 proc. w 2007 r. oraz 6,1 proc. w 2008 r. W 2014 r. było to już natomiast 2,5 proc., a w połowie lutego 2015 r. jedynie 2 proc. W efekcie oznaczało to systematycznie malejące obciążenie kosztem obsługi tych kredytów w przypadku kredytobiorców sprzed 8 lat; obecny koniec dopłat oznaczać będzie powrót do kosztów obsługi kredytu zbliżonych do 2008 r., gdy był on z dopłatami. Po drugie, w 2007 r. udzielono jedynie 4 tys. tego typu kredytów, 2 proc. wszystkich w programie.Podobnie było też w 2008 r. – 6,6 tys. kredytów, czyli 3,5 proc. całości. W żadnym razie taka skala kredytów, częściowo zresztą już spłaconych, nie może istotnie zagrozić stabilności wyników banków. Po trzecie wreszcie, najbardziej prawdopodobnym efektem zakończenia okresu dopłat może być, paradoksalnie, wzrost wniosków o wcześniejszą spłatę tych kredytów. Duża część banków stosowała przy nich podwyższoną marżę dla klientów w porównaniu ze standardową ofertą kredytów w złotych. Dla klientów kredyt ten pozostawał opłacalny tak długo, jak trwały dopłaty. Wraz z ich zakończeniem w wielu przypadkach bardziej opłacalne stanie się ich zrefinansowanie na obecnie oferowanych, niższych marżach kredytowych.

Dariusz Winek
główny ekonomista Banku BGŻ

Rozpoczynający się w 2015 r. proces wygaszania dopłat do odsetek od kredytów udzielonych w programie Rodzina na swoim nie powinien się stać źródłem istotnych problemów dla sektora bankowego. Banki w momencie ich udzielania liczyły zdolność kredytową w całym okresie ich trwania, który średnio przekraczał 25 lat, a w pewnym sensie ignorując okres pierwszych 8 lat ich obsługi objętej dopłatami. Stopa procentowa, która obowiązywała w momencie udzielania była wyższa niż teraz. Obecne oprocentowanie obligacji dziesięcioletnich na poziomie ok. 2,20 proc. wskazuje, że oczekiwana przeciętna – w ciągu najbliższych dziesięciu lat – stopa referencyjna NBP nie powinna przekroczyć 2,5 proc. Według stanu na koniec 2012 r. prawie 76 proc. kredytobiorców w momencie udzielenia kredytu w ramach programu miało nie więcej niż 35 lat. Wraz z rozwojem zawodowym ich dochody w zdecydowanej większości przypadków powinny rosnąć, są zatem prawdopodobnie wyższe teraz niż w momencie udzielenia kredytu na koniec grudnia 2012 r. Wolumen udzielonych w ramach programu kredytów, wyniósł niespełna 33 mld zł, a obecnie całkowite zadłużenie gospodarstw domowych z tytułu kredytów mieszkaniowych sięga ponad 370 mld zł. Można więc szacować, że kredyty w ramach programu stanowią prawdopodobnie tylko niespełna 9 proc. całości tego portfela. Ewentualna większa uwaga banków ...