Rynek finansowy: Kartowe systemy płatnicze w krajach Dalekiego Wschodu

Bohdan Szafrański

To ogromne rynki, na których mieszkają coraz bogatsze społeczeństwa. Na Zachodzie zostały one zdominowane przez dwie największe organizacje zajmujące się wydawaniem kart płatniczych: Visa (przychody w 2014 r. 12,702 mld dolarów) i MasterCard (przychody w 2014 r. 9,473 mld dolarów) tworząc w praktyce duopol. To z punktu widzenia rynku nie jest optymalnym rozwiązaniem. Wśród największych światowych organizacji kartowych wymienia się też: Diners Club, American Express i Japan Credit Bureau (JCB). Nie jest prawdą, że gospodarka światowa, w tym organizacje kartowe, funkcjonują zupełnie autonomicznie i w oderwaniu od polityki. Przekonała się o tym niedawno Rosja, którą dotknęły sankcje związane z przyłączeniem Krymu. Visa i MasterCard zablokowały wtedy transakcje siedmiu rosyjskich banków. W grudniu 2015 r. w Rosji rozpoczęła się emisja kart narodowego systemu płatniczego „Mir” zorganizowanego przez Bank Rosji i Narodowy System Kart Płatniczych (NSKP). Pierwsze emisje tych kart ogłosiły banki: Gazprombank, MDM Bank, Moskiewski Bank Przemysłowy, Swiaz-Bank, RNKB, „Rossija” oraz SMP Bank. W połowie grudnia uczestnikami systemu płatniczego „Mir” było już 35 banków rosyjskich.

Działające i powstające obecnie w wielu krajach lokalne systemy płatności nie mają na celu całkowitego zastąpienia globalnych graczy, ale raczej ograniczenie kosztów ponoszonych przez banki i osiągnięciu dodatkowych zysków. Zupełnie inaczej jest w przypadku chińskiej organizacji kartowej UnionPay powołanej za zgodą Ludowego Banku Chin 26 marca 2002 r. w Szanghaju z udziałem: Industrial and Commercial Bank of China, Agricultural Bank of China, the Bank of China i China Construction Bank. Podaje się, że koncepcja jednolitej chińskiej sieci kart bankowych sięga 1993 r. i „Golden Card Project” promowanego przez ówczesnego prezydenta Jiang Zemina. UnionPay poza dominacją w Chinach wyrasta dziś na globalnego gracza z szybko rozwijającą się siecią akceptacji w ponad 150 krajach (styczeń 2015 r.). Według Nilson Report, karty Union- Pay Debit były najbardziej popularną metodą płatności na świecie w 2014 r., poza pełną dominacją w samych Chinach

Jest jeszcze dużo do zagospodarowania

Jak podają analitycy McKinsey, powołując się na dane Global Financial Inclusion Database (WCIS – World Cellular Information Service) z kwietnia 2015 r. w rozwijających się krajach Azji nadal znaczna część ludności znajduje się poza systemem bankowym. W Indiach jest to 423 mln dorosłych osób, co stanowi 47 proc. populacji. W Chinach – 235 mln (21 proc.), w Indonezji 116 mln (64 proc.), w Wietnamie 49 mln (69 proc.), w przypadku Filipin to 46 mln (69 proc.), Tajlandii 12 mln (22 proc.), a w Malezji 4 mln (19 proc.). Można powiedzieć, że nie wszyscy stanowią atrakcyjny „target” dla banków i organizacji kartowych, jednak to ...