Rynek finansowy: Dostęp do gotówki prawem obywatela

Karol Materna

Społeczeństwo nie poradzi sobie bez gotówki – tym zwięzłym i jednoznacznym stwierdzeniem Jan Binnekamp, dyrektor systemu obrotu gotówkowego w banku centralnym Holandii, rozwiał wszelkie spekulacje na temat przejścia na elektroniczne instrumenty płatnicze w dającej się przewidzieć przyszłości. Wprawdzie udział płatności gotówkowych w wielu krajach systematycznie maleje – w Szwecji w ciągu zaledwie pięciu ostatnich lat udział gotówki obniżył się z 39 do 23% – jednak o rezygnacji z banknotów i monet nawet w tym kraju nikt nie myśli. Przyczyn, dla których gotówka wciąż pozostaje konkurencyjnym środkiem płatniczym jest wiele. Spora grupa mieszkańców krajów europejskich nie posiada kart płatniczych, a i osobom ubankowionym od czasu do czasu zdarza się utrata bądź też uszkodzenie plastikowego pieniądza. Z form bezgotówkowych niechętnie korzystają przybysze z obcych krajów; płatność niektórymi formatami kart (nie mówiąc nawet o kanale mobilnym) jest niemożliwa lub po prostu kosztowna. Z gotówki tradycyjnie wolą korzystać niedowidzący, seniorzy, jak również osoby, które z tych czy innych przyczyn wolą pozostać anonimowe. Ta ostatnia przesłanka bynajmniej nie musi świadczyć o niecnych celach; Jan Binnekamp przywołał tu przykład zakupu urodzinowego prezentu dla żony przez osobę posiadającą wspólne konto z małżonką. Gotówka stanowi również skuteczne rozwiązanie w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych. Wizja blackoutu czy braku dostępu do internetu może się ziścić niemal w każdej chwili, podobnie jak awaria terminala u konkretnego akceptanta. Kilka banknotów w portfelu pozwoli w takich przypadkach na bezproblemowe sfinalizowanie transakcji.

Sklepy i banki rezygnują z gotówki. Znaczenie gotówki dla systemu finansowego eurostrefy najlepiej ukazują dane Europejskiego Banku Centralnego; aż 55% operacji w walucie euro dokonywanych jest wciąż tradycyjnie. W odniesieniu do niskokwotowych operacji nieprzekraczających 20 euro udział ten rośnie do około 80%. Odnosząc się do tych statystyk Thierry Lebeaux, sekretarz generalny organizacji ESTA zrzeszającej podmioty z branży CIT i cash processingu, podkreślił, iż wybór pomiędzy różnymi formami płatności powinien w znacznej mierze pozostawać prawem konsumenta. – Jeżeli w jakimś kraju udział gotówki w obrocie systematycznie maleje, należy postawić pytanie: czy jest to efekt świadomej decyzji klientów, czy też przymusu? – zapytał. Coraz częściej trafna okazuje się ta druga odpowiedź.

Przedstawiciel holenderskiego banku centralnego wskazał na nie tak rzadkie przypadki sieci handlowych Dostęp do gotówki prawem obywatela Pokaźny udział gotówki w obrocie gospodarczym przytaczany bywa nierzadko jako dowód na zapóźnienie polskiej gospodarki. Pogląd ten, jak każdy stereotyp, tylko w części odpowiada prawdzie. Wystąpienia nader licznych w tym roku gości zagranicznych Kongresu Obrotu Gotówki nie pozostawiają wątpliwości: tradycyjna forma płatności nie jest i jeszcze długo nie będzie obca nawet najlepiej rozwiniętym gospodarkom świata. w krajach starej Unii, decydujących się na akceptację jedynie płatności bezgotówkowych. Korzystania z gotówki nie ułatwia również postawa niektórych banków, które w poszukiwaniu oszczędności skłonne są ograniczać zarówno sieć stacjonarnych placówek, jak i ilość bankomatów znajdujących się w mniej opłacalnych lokalizacjach. Takie działania instytucji ...