Raport specjalny – Zarządzanie wierzytelnościami w banku: Coraz cięższy los komornika

Jaki jest obecny stan polskiego rynku usług komorniczych?

– Generalnie zły. Mamy obecnie 1709 kancelarii, w których działa 1605 komorników zatrudniających 1831 asesorów i 516 aplikantów. Sytuacja finansowa, w jakiej obecnie znalazła się zdecydowana większość komorników sądowych, nie zdarzyła się od ponad dwudziestu lat. W drugim półroczu ubiegłego roku spadek przychodów z tytułu opłat egzekucyjnych wystąpił aż w ponad 75% kancelarii komorniczych i był to spadek średnio o 30%. Wpływ na to miała przede wszystkim uchwała Sądu Najwyższego z 27 lipca 2017 r., która ostatecznie uniemożliwiła doliczanie podatku VAT do opłat egzekucyjnych. Ale nie bez znaczenia była również zmiana przepisów w zakresie ograniczeń egzekucji z rent i emerytur, która spowodowała spadek przychodów kancelarii komorniczych średnio o ok. 10%, bo potrącenia z rent i emerytur zostały obniżone średnio o ok 35%.

Tak znaczący spadek przychodów skutkuje drastycznym obniżeniem rentowności, a nawet stratami finansowymi komorników. Brak działań ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości będzie oznaczał zapaść egzekucji sądowej z powodu niewydolności finansowej kancelarii komorniczych. A nic nie wskazuje, żeby procedowane w Sejmie projekty ustaw komorniczych miały ten stan zmienić, tym bardziej, że w czasie prac Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka nie tylko nie podniesiono opłaty stosunkowej do 11%, na którą to konieczność wskazywaliśmy, ale też przyjęto poprawkę przepisu regulującego opłatę końcową w taki sposób, że w zasadzie nie będzie możliwe jej pobieranie. To oznacza całkowite rozbicie modelu finansowania egzekucji. Nie wspominam już o tym, że odnotowujemy systematyczny wzrost kosztów zatrudnienia, a także musimy uwzględnić wzrost wydatków spowodowany rozwiązaniami przewidzianymi w nowych ustawach.

Projekt ustawy o kosztach komorniczych zakłada, że opłaty egzekucyjne nie będą pobierane bezpośrednio przez komorników, tylko przekazywane do sądu, który następnie wypłaci wynagrodzenie egzekutorom z potrąceniem części kwoty określonej w przepisach. Czy taka zmiana reguł wynagradzania nie przyczyni się do obniżenia skuteczności działania komorników?

– Precyzyjnie ujmując to zagadnienie, to ustawa o komornikach sądowych stanowi, że uzyskane opłaty egzekucyjne, po potrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego komornika, stanowią dochód budżetu państwa i podlegają przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii, ale po miesiącu, w którym zostały uzyskane.

Samo wynagrodzenie prowizyjne komornik będzie potrącał bezpośrednio z uzyskanych opłat egzekucyjnych i przekazywał je na odrębny rachunek bankowy, z którego pokrywane będą koszty działalności egzekucyjnej.

Ale pytanie o skuteczność jest jak najbardziej zasadne. Projekt przewiduje, że komornikowi za pełnioną służbę ...