Raport Specjalny | Technologie Bankowe | PSR: ochrona klienta powinna być proporcjonalna

Kwestie te były jednymi z ważniejszych wątków poruszanych podczas marcowego spotkania przedstawicieli Związku Banków Polskich z Marią Luis Albuquerque, komisarz ds. usług finansowych oraz oszczędności i inwestycji UE. Reprezentujący środowisko polskich bankowców prezes ZBP dr Tadeusz Białek, wiceprezes ZBP Agnieszka Wachnicka i dyrektor Przedstawicielstwa ZBP w Brukseli dr Piotr Gałązka wskazywali przede wszystkim na potrzebę obiektywnego podejścia do zawartej w projekcie nowych przepisów definicji autoryzacji operacji płatniczej.

Kłopotliwa autoryzacja

O ile obowiązująca obecnie dyrektywa PSD2 ogranicza odpowiedzialność dostawcy usług płatniczych do transakcji przeprowadzonych pomimo braku należytego uwierzytelnienia, to na gruncie PSR zaproponowano rozszerzenie tej odpowiedzialności na operacje nieautoryzowane, a więc przeprowadzone wbrew woli konsumenta – nawet jeśli cały proces uwierzytelniania został dokonany prawidłowo.

Intencją władz europejskich było zwiększenie poziomu ochrony klienta usług płatniczych wobec coraz bardziej wyrafinowanych technik oszukańczych, w tym z użyciem tzw. deepfake’ów. Rzecz w tym, że uznanie nieautoryzowania transakcji za podstawę reklamacji, przy jednoczesnym niedoprecyzowaniu zarówno pojęcia autoryzacji, jak i różnym podejściu do rażącego niedbalstwa konsumenta w różnych krajach, co z kolei uwalniałby dostawcę usług płatniczych od roszczenia zwrotu przelanej kwoty, rodzi spore możliwości wykorzystania tych regulacji przez nierzetelnych klientów czy nawet zwykłych oszustów.

Z taką sytuacją mamy zresztą do czynienia w prawie polskim. Zgodnie z obecnym kształtem ustawy o usługach płatniczych, acz wbrew obowiązującym przepisom PSD2, dostawcy płatności muszą udowadniać, że płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji, żeby uwolnić się od odpowiedzialności odszkodowawczej, podczas gdy w innych krajach dostawcy usług płatniczych muszą wykazać, że doszło do uwierzytelnienia transakcji płatniczej. Problem w tym, że – jak zaznaczył Piotr Gałązka – okres węgierskiej prezydencji w UE nie przyniósł istotnych postępów w procedowaniu pakietu

PSD3/PSR, a obecne propozycje, jak już wspomniano, budzą rozliczne zastrzeżenia, nie tylko po stronie bankowców. „Jak dotąd nie udało się znaleźć dobrego i mądrego rozwiązania, które brałoby pod uwagę z jednej strony interesy banków i dostawców usług płatniczych, tak aby nie było tzw. moral hazard, czyli pokus nadużycia, ale z drugiej strony, żeby konsumenci czuli ...