Raport Specjalny. Horyzonty Bankowości 2020. Finanse: Oszczędzamy coraz bardziej świadomie

Według „Badania postaw oszczędnościowych”* zrealizowanego na zlecenie ING niemal 70% społeczeństwa oszczędza pieniądze, nie rezygnując jednocześnie z uroków życia. Jak zatem zachować balans pomiędzy racjonalnym gospodarowaniem zasobami finansowymi a realizacją dążeń i aspiracji życiowych?

Paradygmat ulega zmianie

Apetyt Polaków na wydawanie zarobionych pieniędzy nie słabnie. Bogacąc się i zarabiając coraz więcej, obrastamy w kolejne dobra. Przedmioty potwierdzają nasz status materialny, a to wzmacnia złudną niekiedy satysfakcję, poczucie prestiżu i bezpieczeństwa. Częściej jednak pasję nadmiernego konsumpcjonizmu zastępuje świadomy wybór towarów, dóbr i usług. Wzrasta też świadomość tego, co faktycznie się liczy. Poczucia satysfakcji i sensu życia nie determinuje jedynie posiadanie. Coraz istotniejsze są doświadczenia i przeżycia, pielęgnowanie pasji czy czas spędzony z bliskimi, na ile to możliwe w wyjątkowych miejscach lub w odmienny niż dotąd sposób. Złoty środek sprowadza się do zachowania balansu pomiędzy mieć a być. W „Badaniu postaw oszczędnościowych” zrealizowanym na zlecenie ING ponad połowa przebadanych respondentów (54%) wskazała, że dokonując wyboru, woli wydać zaoszczędzone pieniądze na przeżycia i nowe doświadczenia niż na kolejne przedmioty. To nie oznacza jednak kompletnej samowoli finansowej – dla 61% badanych oszczędzanie pozostaje priorytetem. Respondenci deklarują, że w ciągu ostatniego roku udało im się zaoszczędzić lub odłożyć pieniądze. 

– Wyniki „Badania postaw oszczędnościowych” wyraźnie wskazują, że Polacy coraz częściej decydują się odkładać na realizację konkretnej potrzeby – wakacje, dzieci, przyjemności. Odmiennie od wyników podobnych badań, które prowadziliśmy w przeszłości, gdzie przeważające było wskazywanie jako celu odkładania po prostu chęci posiadania środków do wykorzystania w przyszłości. To podpowiada nam, że istotnym obszarem produktowym, który powinniśmy rozwijać są cele oszczędnościowe, które są funkcjonalnością konta oszczędnościowego. Cele oszczędnościowe możliwe do otwarcia w aplikacji mobilnej banku czy też w zwykłym dostępie online pomagają klientom grupować i nazywać cele, na które gromadzą środki. Dodatkowo wyniki badania wskazują, że regularne oszczędzanie, aby zgromadzić większy kapitał, jest coraz częściej zauważane przez klientów. Tak więc produktowo naszą odpowiedzią są cele oszczędnościowe z regularnym zasilaniem konta oszczędnościowego – stwierdził Daniel Szewieczek, dyrektor odpowiedzialny za oszczędności i inwestycje w ING Banku Śląskim.

„Oszczędzam, ale nie na tym, co ważne„

Wśród Polaków rośnie potrzeba wydawania pieniędzy na doświadczenia – chcemy coraz pełniej korzystać z życia. To zmiana myślenia o finansach, które dotychczas opierało się głównie na oszczędzaniu na czarną godzinę. 

– Obecnie, patrząc na wyniki badań zrealizowanych na zlecenie ING Banku Śląskiego w panelu Ariadna, 61% osób uważa, że należy oszczędzać. Jednak odnosząc te dane do dawnych czasów, zmieniła się struktura i powody oszczędzania. 6 na 9 wymienionych przez nabywców pozycji związanych z celami oszczędzania uzależnia oszczędzanie od doświadczania przyjemności. Można powiedzieć, że obecnie Polacy kierują się zasadą BYĆ, a nie MIEĆ. Zresztą w tym samym panelu badawczym potwierdza to 54% badanych Polaków. Stąd główny kierunek oszczędności to odkładanie, aby móc w przyszłości spożytkować pieniądze na uciechy i radość życiową. Z cytowanych badań wynika bowiem, że Polacy poszukują doświadczeń, które będą wspominać, których nikt im ich nie odbierze – komentuje autorka badania dr Monika Skorek z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. 

Wprowadzenie kilku zasad racjonalnego oszczędzania do własnego życia powoduje nie tylko możliwość wygospodarowania budżetu na przyjemności, ale również daje dużą satysfakcję z zaoszczędzonych pieniędzy. Cieszy świadomość, że dzięki drobnym działaniom, samokontroli i konsekwencji możemy pozwolić sobie na wyjście do dobrej restauracji, egzotyczny wyjazd czy skok ze spadochronem. W końcu to takie momenty zapadają nam w pamięć i sprawiają najwięcej radości.

– Najważniejsze w dzisiejszej konsumpcji są emocje i pragnienia powiązane z wyobraźnią. Współczesna konsumpcja ma więc więcej wspólnego z odczuwaniem i emocjami niż z rozumem i kalkulacją. Potwierdza to 45% badanych Polaków. Dlatego właśnie najnowsza kampania ING „Oszczędzam, ale nie na tym, co ważne.” zachęca Polaków do zmiany myślenia w kategorii oszczędzania. Bank pokazuje, że są w życiu sprawy, w które warto zainwestować i na nich nie oszczędzać, ale są i te, na które wydawać pieniędzy nie warto – konkluduje dr Monika Skorek.

* Badanie przeprowadzono na zlecenie ING Banku Śląskiego, na panelu Ariadna, 13-15 grudnia 2019 r., na ogólnopolskiej próbie liczącej N=1029 osób. Kwoty dobrane według reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania.

Konkluzje raportu

• Polacy są świadomi, że oszczędzanie jest ważne. Ponad 61% badanych wskazało, że w ciągu ostatniego roku zaoszczędziło lub odłożyło jakieś pieniądze.
• Połowa osób oszczędzających robi to z myślą o przyszłości, 32% z nich wskazało, że odkłada na wakacje, a co czwarta osoba na przyjemności. Na dalszych miejscach znalazły się: potrzeby dzieci (18%), marzenia (18%), realizacja zainteresowań i pasji (16%), sprzęt elektroniczny(14%) oraz emerytura(11%). 
• Ponad połowa respondentów (54%) wskazała, że woli wydać zaoszczędzone pieniądze na przeżycia, nowe doświadczenia niż kolejne przedmioty.
• 45% badanych chce korzystać z życia, dlatego wydaje zaoszczędzone pieniądze. Warto podkreślić, że 38% respondentów nie zgadza się z tym stwierdzeniem. 
• Większość respondentów(69%) oszczędza pieniądze, ale chce też korzystać z życia.
• 76% badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że oszczędza, bo uważa, że należy mieć oszczędności na gorsze czasy i nieprzewidziane sytuacje.