Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2018: Terminal płatniczy w każdym sklepie

Konrad Machowski

Rodzimy system płatniczy od wielu już lat uchodzi za wzór innowacyjności w skali globalnej. Kartami płatniczymi dysponuje dziś w zasadzie każdy Polak – pod koniec ub.r. na rynku funkcjonowało ich przeszło 38 mln, a ponad 30,5 mln umożliwiało dokonywanie płatności bezstykowych. Dynamicznie rozwija się również obszar płatności mobilnych; ponad 5 mln klientów polskiego sektora finansowego posiada na swoich smartfonach aplikacje bankowe, a grono osób płacących mobilnie zwiększa się z roku na rok nawet o 30%. Ten ze wszech miar pozytywny obraz zaburza słabo rozwinięta sieć akceptacji elektronicznych instrumentów płatniczych w handlu stacjonarnym.

– Polacy bardzo chętnie korzystają z bezgotówkowych form płatności, jeżeli tylko mają taką możliwość – twierdzi Tadeusz Kościński, wiceminister przedsiębiorczości i technologii. – Tymczasem sklepy i punkty usługowe posiadają 1,5 mln kas rejestrujących i zaledwie 600 tys. terminali POS. Oznacza to, że zaledwie w co trzecim przypadku możliwe jest dokonanie zapłaty w innej formie aniżeli tradycyjna – dodaje. Wybór metody ­płatności nie jest ­możliwy z reguły w niewielkich sklepikach, warsztatach rzemieślniczych oraz u prywatnych usługodawców, wykonujących prace w domu klienta. Dominacja gotówki stanowi tymczasem poważne obciążenie dla całej gospodarki. – W obiegu znajduje się ponad 190 mld zł. Te środki w zdecydowanej większości przechowywane są w naszych portfelach, nie przyczyniając się w żadnym stopniu do rozwoju ekonomicznego kraju. Do tego dochodzą potężne koszty produkcji banknotów i monet, ich dystrybucji, przechowywania, ubezpieczenia i ochrony. Nie należy wreszcie zapominać o stratach wynikających z fałszowania środków pieniężnych czy funkcjonowania szarej strefy – zaznacza wiceszef resortu przedsiębiorczości i technologii.

Właściwie rozumiane partnerstwo publiczno-prywatne

Potrzebę aktywnego promowania nowoczesnych form płatności wśród polskich mikro i małych przedsiębiorców od dłuższego już czasu dostrzegał polski sektor bankowy. – Już kilkanaście lat temu apelowaliśmy do polskich władz o przyjęcie programu rozwoju obrotu bezgotówkowego – przypomina Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich. Przełom w tej materii nastąpił w lipcu 2017 r., kiedy to ZBP, ówczesne Ministerstwo Rozwoju oraz obydwie organizacje płatnicze – Visa i Mastercard – zawarły porozumienie na rzecz rozbudowy sieci akceptacji płatności elektronicznych i promowania obrotu bezgotówkowego.