Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2017: Przewalutowanie tak, ustawa nie

Jerzy Rawicz

Dokument przyjęty przez KSF stanowi realizację deklaracji złożonej przez prezesa Narodowego Banku Polskiego w sierpniu ub.r., podczas prezentacji prezydenckiego projektu ustawy o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki. Prof. dr hab. Adam Glapiński wspomniał wówczas, że częściowy zwrot spreadów stanowi pierwszy element kompleksowego rozwiązania, przygotowywanego przy wsparciu instytucji odpowiedzialnych za stabilność systemu finansowego. Kolejnym etapem powinien być proces przewalutowania kredytów hipotecznych przeprowadzony bez interwencji ustawodawcy na podstawie porozumień dobrowolnie zawieranych przez banki z poszczególnymi klientami. Bodźców dla zapoczątkowania tego procesu miały dostarczyć „zdecydowane i odpowiednie działania” o charakterze nadzorczym.

– Zostaną wprowadzone wymogi regulacyjne dla banków, które spowodują, że dalsze utrzymywanie kredytów walutowych będzie dla nich całkowicie nieopłacalne. Jednocześnie nadzorcy określą pożądane ramy procesu przewalutowania kredytów czy ewentualnie innej formy restrukturyzacji, w zależności od sytuacji i oczekiwań kredytobiorców – podkreślił prezes NBP. Wypracowaniem stosownych regulacji zajęła się Grupa Robocza ds. Ryzyka Walutowych Kredytów Mieszkaniowych, powołana podczas posiedzenia KSF 10 sierpnia 2016 r.

Czerwona kartka dla populistów

Największym zagrożeniem o charakterze systemowym związanym z kredytami mieszkaniowymi w walucie obcej jest… populizm – twierdzą autorzy rekomendacji przyjętej przez Komitet Stabilności Finansowej. Zdaniem ekspertów KSF, portfel kredytów walutowych nie generuje poważnego ryzyka natury stricte ekonomicznej. „Sytuacja zdecydowanej większości gospodarstw domowych, które zaciągnęły kredyty walutowe jest dobra, a ich odporność na dalsze szoki kursowe – wysoka. (…) W rezultacie walutowe kredyty mieszkaniowe są dobrze spłacane, a wskaźnik kredytów zagrożonych jest tylko nieznacznie wyższy niż dla kredytów złotowych – czytamy w uchwale wydanej przez KSF.

Twórcy rekomendacji przypominają, że zdecydowana większość frankowiczów uzyskiwała w chwili zaciągania kredytu dochody wyższe od średniej krajowej, a kolejne lata przyniosły istotne podwyżki wynagrodzeń. Podstawowe ryzyko o charakterze systemowym wiąże się natomiast z powracającymi przy każdej większej zmianie kursu szwajcarskiej waluty postulatami ustawowego przewalutowania całego portfela kredytowego.

„W ocenie Komitetu, ewentualne inwazyjne rozwiązania prawne ...